Αναστάσιος Δ. Χατζής
Παιδίατρος – Εντατικολόγος
Διευθυντής ΜΕΘ παιδιών
Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών
Όμιλος Ιατρικού Κέντρου Αθηνών
Η ευρεία εντύπωση ότι η νόσηση από τον κορωνοϊό αφορά λιγότερο στην παιδική ηλικία και ότι τα παιδιά νοσούν ελαφρά, δεν έχει αλλάξει.
Όμως πρόσφατα δημοσιεύματα από άλλες χώρες αναφέρουν, ευτυχώς σε λίγα παιδιά, μια σοβαρή μορφή της νόσησης από κορωναϊό, η οποία φαίνεται ότι έφτασε και στη χώρα μας.
Αναφέρομαι σε δύο παιδιά που νοσηλεύονται με αυτήν τη σοβαρή μορφή της νόσου, ένα στο Νοσοκομείο ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ της Θεσσαλονίκης και ένα στο Νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟΝ της Αθήνας.
Έχουν προηγηθεί δημοσιεύσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο (15 – 20 παιδιά) και από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (64 παιδιά), στις οποίες επισημαίνεται η βαριά αρχική εικόνα, μια εικόνα που προσομοιάζει ή με τοξική καταπληξία, η οποία στη γνωστή μορφή της οφείλεται σε τοξίνες μικροβίων, όπως του σταφυλόκοκκου ή του στρεπτόκοκκου ή με την εικόνα του συνδρόμου Kawasaki, τα αίτια του οποίου μπορεί να είναι ένας ιός (ενοχοποιούνται πολλοί) ή ένα μικρόβιο – σπανιότερα.
Χωρίς αυτές οι δύο νοσολογικές οντότητες να ταυτίζονται απόλυτα μεταξύ τους, ως κοινό χαρακτηριστικό έχουν την προσβολή πολλών οργάνων και ιδιαίτερα της καρδιάς (πιο ειδικά το σύνδρομο Kawasaki).
Την ίδια εικόνα μοιράζονται και με το νέο πολυοοργανικό φλεγμονώδες σύνδρομο στα παιδιά, το οποίο συνδέεται με τη νόσοση από τον κορωνοϊό με δύο τρόπους:
Πρώτον, χρονικά, καθ’ όσον μέσα σε ελάχιστες βδομάδες και εν μέσω της πανδημίας έχουν εντοπιστεί παγκοσμίως τουλάχιστον 80 με 90 (ίσως και περισσότερα) περιστατικά.
Δεύτερον, αιτιολογικά, καθ’ όσον μερικά από αυτά τα παιδιά είχαν θετικό μοριακό έλεγχο για κορωνοϊό ή είχαν αυξημένα αντισώματα έναντι του κορωνοϊού.
Με κριτήριο τα κλινικά χαρακτηριστικά (υψηλός πυρετός, εξάνθημα, λεμφαδενοπάθεια, κοιλιακά άλγη, χωρίς επίμονο βήχα ή αναπνευστική δυσχέρεια) μπορεί κανείς βάσιμα να πει ότι πρόκειται για μια οξεία ιαιμία, η οποία σε αντίθεση με την αναλογικά ηπιότερη εικόνα της νόσησης από κορωνοϊό (ως κυρίως αναπνευστική εκδήλωση), αφορά σε όλα τα οργανικά συστήματα.
Η διπλή ονομασία του συνδρόμου αντανακλά αφ’ ενός τη διείσδυση του ιού σε όλα τα όργανα (πολυοργανική), αφ’ ετέρου την έντονη – ίσως ανεξέλεγκτη, φλεγμονώδη απάντηση του οργανισμού (φλεγμονώδης), τα οποία μαζί συμβάλλουν στη βαρύτητα της κλινικής εικόνας.
Εκτός από την ακριβή διάγνωση μεγάλη σημασία, ίσως και καθοριστική για την πρόγνωση, έχει η έγκαιρή αναγνώριση της βαρύτητας της κατάστασης του παιδιού, της άμεσης εισαγωγής στο νοσοκομείο – μάλλον και νοσηλείας στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας καθώς και η ταχεία έναρξη της φαρμακευτικής αγωγής.
Το θεραπευτικό πρωτόκολλο, που προτείνεται, συμπεριλαμβάνει κορτικοειδή, ανοσοσφαιρίνες, ασπιρίνη και αντιβιοτικά, ένας συνδυασμός αντιμετώπισης τόσο της τοξικής καταπληξίας όσο και του συνδρόμου Kawasaki.
Ανάλογα με τις κλινικές εκδηλώσεις μπορεί να χρειαστεί η χορήγηση οξυγόνου μαζί με ή χωρίς τη μηχανική υποστήριξη της αναπνοής καθώς και χορήγηση καρδιο-αγγειοδραστικών φαρμάκων.
Είναι ακόμη πολύ πρώιμο να μιλήσουμε για την πρόγνωση ή τη θνητότητα αν και όλοι θεωρούμε ότι δυστυχώς τα παιδιά αυτά είναι υψηλού κινδύνου. Από τις μέχρι τώρα περιπτώσεις, που έχουν ανακοινωθεί διεθνώς, αναφέρονται δύο θάνατοι.
Τα παιδιά, που παρουσίασαν αυτό το σύνδρομο, θα πρέπει να έχουν μακροχρόνια παρακολούθηση και ιδιαίτερα τακτική καρδιολογική αξιολόγηση, τόσο της λειτουργικότητας της καρδιάς όσο και της βατότητας των στεφανιαίων τους αγγείων.