ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΡΕΤΑΣ
Καθηγητής, Φυσιολογία Ζωικών Oργανισμών – Τοξικολογία
Τμήμα Βιοχημείας & Βιοτεχνολογίας
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Πείτε μας για την Διαλειμματική Νηστεία Ως διαλειμματική νηστεία, γενικά, ορίζεται η συνειδητή αποχή από το φαγητό για κάποιες ώρες της ημέρας συνήθως 14-16 ώρες. Δηλαδή έχουμε ένα μοτίβο μέσα στην ημέρα, όπου κάποιες ώρες σιτιζόμαστε κανονικά, ενώ άλλες βρισκόμαστε υπό διατροφικό περιορισμό.
Κατά τη διάρκεια των ωρών που βρισκόμαστε σε αφαγία, οι οποίες μπορεί να είναι από 14 έως και 16, δεν λαμβάνουμε καμία τροφή που να περιέχει θερμίδες, παρά μόνο καταναλώνουμε ροφήματα όπως τσάι και καφέ, αλλά πάντα χωρίς ζάχαρη. Μετά το πέρας των ωρών διατροφικού περιορισμού, ακολουθούμε ένα πρόγραμμα ισορροπημένης διατροφής.
H διαλειμματική νηστεία τα τελευταία χρόνια έχει κερδίσει έδαφος μεταξύ διαφόρων διατροφικών τάσεων και είναι αρκετά δημοφιλής ανάμεσα σε πολυάσχολους ανθρώπους, σε αθλητές αλλά και σε διάσημους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Πρόσφατα είδαμε τον Τζόκοβιτς να δηλώνει ότι η διαλειμματική νηστεία είναι η βάση της επιτυχίας του.
Η διαλλειματική νηστεία έχει σκοπό να χάσεις βάρος; Όχι ακριβώς! Τα πραγματικά οφέλη είναι πολύ πιο βαθιά και «αφανή». Ουσιαστικά, το πραγματικό πλεονέκτημα είναι, ότι δομεί την μεταβολική υγεία με την αλλαγή έκφρασης των γονιδίων του οργανισμού που επιτυγχάνεται με αυτήν. Πιο αναλυτικά για να κατανοήσουμε το μηχανισμό, θα πρέπει να γνωρίζουμε, ότι ο οργανισμός για να ζήσει χρειάζεται ενέργεια, την οποία εξασφαλίζει από δύο πηγές καυσίμου, τη ζάχαρη και το λίπος. Το σάκχαρο που κυκλοφορεί στο αίμα, το αποθηκευμένο στο ήπαρ και στους μυς, το καίει ο οργανισμός αρχικά «τεμπέλικα» γιατί αντιλαμβάνεται ότι έχει αρκετό. Όταν κάψει λοιπόν περίπου σε 10 ώρες το σάκχαρο κυρίως από το ήπαρ που είναι το περισσότερο, και δεν του δώσουμε νέο, γίνεται μια επαναστατική αλλαγή καυσίμου στον οργανισμό.
Το ότι χάνουμε λίπος επειδή το χρησιμοποιούμε σαν καύσιμο, αφορά στο χάσιμο βάρους. Αυτή όμως είναι ελάχιστη ωφέλεια, συγκριτικά με την τεράστια ωφέλεια που έχει ο οργανισμός, από τις αλλαγές που συντελούνται σε κυτταρικό επίπεδο και κυρίως στα μιτοχόνδρια του κυττάρου, από τις ουσίες που παράγονται, εγκλωβίζοντας σε μια μεμβράνη τις ελαττωματικές πρωτεΐνες, μία δομή που καλείται «αυτοφαγόσωμα».
Δηλαδή, ο ίδιος ο οργανισμός, με αυτοφαγία, αναγεννάται. Καταστρέφει δηλαδή τις φθαρμένες δομές και φτιάχνει καινούργιες. Οι διαδικασίες για αλλαγές που συντελούνται είναι περίπλοκες, έχουν μελετηθεί σε βάθος και τα αποτελέσματά τους είναι εκπληκτικά γιατί εξασφαλίζουν κυτταροπροστασία, αντιφλεγμονώδη και αντιγηραντική δράση. Σε επίπεδο δε νευρικών κυττάρων, οι συνάψεις λειτουργούν καλύτερα, άρα έχουμε σημαντική προστασία του εγκεφάλου, έχουμε επίσης μείωση της χοληστερίνης, των λιπιδίων, αλλά και αύξηση της μυϊκής μάζας. Επιτυγχάνεται έτσι νεαροποίηση των ιστών με εμφανή αποτελέσματα εκτός από τον εγκέφαλο και στο δέρμα.
Ας πάρουμε για παράδειγμα, το μοντέλο 16/8, δηλαδή 16 ώρες αποχή και 8 ώρες με φαγητό κατανεμημένο σε 2 έως 3 γεύματα. Τι συμβαίνει στον οργανισμό τις πρώτες 10 ώρες που ο οργανισμός δεν λαμβάνει τροφή; Καταναλώνει σαν καύσιμο στο σάκχαρο και τις υπόλοιπες 6 ώρες γίνεται η αλλαγή του καυσίμου από ζάχαρο σε λίπος, η όποια αλλαγή έχει τις ευεργετικές επιδράσεις που προαναφέραμε. Η διάρκεια της διαλειμματικής νηστείας όταν πρωτοξεκινάμε είναι 8 εβδομάδες 16/8 και μετά 14/10 κάθε δεύτερη μέρα για όλο τον υπόλοιπο χρόνο. Μετά τον επόμενο χρόνο η ξανακάνουμε το ίδιο η συνεχίζουμε 14/10 μέρα παρά μέρα.
Μπορεί να αποδειχτεί επιστημονικά και πρακτικά η αξία-χρησιμότητα μιας Νηστείας; Και βέβαια! Ήδη έχουν αποδειχτεί ένα σωρό ευεργετικές ιδιότητες την νηστείας από την επιστημονική κοινότητα. Κάθε χρόνο πλέον δημοσιεύονται δεκάδες νέες εργασίες με θέμα την νηστεία και την επίδρασή της στον οργανισμό μας. Ενδεικτικά φαίνεται ότι η νηστεία αποτελεί μέσο πρόληψης για καρδιαγγειακές ασθένειες, διαβήτη, μεταβολικό σύνδρομο καθώς και ασθένειες του πεπτικού συστήματος.
Είναι η Νηστεία ΚΑΙ μια πνευματική άσκηση; Η αποχή από την τροφή σίγουρα επηρεάζει την λειτουργία του εγκεφάλου. Όταν έχουμε πολλές ώρες να φάμε ο εγκέφαλος αποκτά την ικανότητα να ‘’τρέφεται’’ με κετονοσώματα. Αυτό όμως είναι κάτι το επιθυμητό καθώς μαθαίνει ο εγκέφαλος να βρίσκεται σε εγρήγορση. Το να νηστεύει σκόπιμα κάποιος όμως είναι από μόνο του πνευματική άσκηση. Απαιτεί αυτοπειθαρχία η αποχή από την απόλαυση του φαγητού.
