Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) είναι διά βίου διαταραχή αυτοελέγχου, συμπεριφοράς, οργάνωσης και ‘κοινωνικοποίησης’. Εμφανίζεται στο 10-11% των παιδιών σχολικής ηλικίας – από αυτά το 70% εξακολουθεί να παρουσιάζει τα συμπτώματα και στην ενήλικη ζωή. Η ΔΕΠΥ φαίνεται να «προτιμά» τα αγόρια, καθώς στα 4 αγόρια που διαγιγνώσκονται με ΔΕΠΥ, διαγιγνώσκεται 1 κορίτσι.
H ΔΕΠΥ συνυπάρχει στο 80% των περιπτώσεων µε άλλες διαταραχές, όπως δυσλεξία, Αντιθετική Προκλητική Διαταραχή (ODD), Αναπτυξιακή Διαταραχή Συντονισµού (DCD), Διαταραχή Συµπεριφοράς (CD), άγχος και κατάθλιψη. Εµφανίζεται νωρίς, πριν τα 7 έτη, έχει µεγάλη διάρκεια (> 6 µήνες), εµφανίζεται σε όλα ή τουλάχιστον σε 2 περιβάλλοντα και επηρεάζει αρνητικά τη λειτουργικότητα του ατόµου.
Αίτια & συµπτώµατα
Η ΔΕΠΥ και η Δυσλεξία (πολύ αργή ανάγνωση, ανορθογραφία, υστερούν στα γραπτά) συχνά συνυπάρχουν, έχουν βιο-νευρολογική και κυρίως κληρονοµική αιτία, άρα υπάρχουν από τη γέννα. Συνεπώς, µε τα κατάλληλα βιολογικά τεστ, όπως το ΤΕΣΤ ΠΑΥΛΙΔΗ, µπορούν να προγνωσθούν – διαγνωσθούν από την προσχολική ηλικία.
Η ΔΕΠΥ αποτελείται από 3 υποκατηγορίες συµπτωµάτων που µπορεί να εµφανίζονται µεµονωµένα, αλλά συνήθως συνυπάρχουν: Διάσπαση Προσοχής, Παρορµητικότητα, Υπερκινητικότητα.
Α. Διάσπαση Προσοχής: Πρόβληµα Αυτοσυγκέντρωσης, αφηρηµένος, ονειροπόλος, ανοργάνωτος, ξεχασιάρης, διασπάται εύκολα από εξωτερικούς ερεθισµούς, έχει µειωµένες µαθησιακές και εργασιακές επιδόσεις.
Β. Παρορµητικότητα: Ανυπόµονος, προβλήµατα αυτοελέγχου, έντονος ανεξέλεγκτος θυµός και οργή. Διακόπτει τους άλλους. Δεν µπορεί να περιµένει στη σειρά, ΠΡΙΝ σκεφτεί ενεργεί, είναι ριψοκίνδυνος, παραβιάζει τα όρια και τον νόµο, είναι επιρρεπής στις εξαρτήσεις, επηρεάζει αρνητικά τη συµπεριφορά και τις σχέσεις.
Η ανεξέλεγκτη παρορµητικότητα, ιδίως όταν συνυπάρχει µε την διαταραχή της συµπεριφοράς, επηρεάζει λίαν αρνητικά την υγεία, την επαγγελµατική σταδιοδροµία, τις σχέσεις και την ευτυχία του ατόµου.
Γ. Υπερκινητικότητα: Αεικίνητος, πειραχτήρι, ζιζάνιο, ενοχλητικός, ταραξίας. Εµφανίζεται συχνότερα σε άνδρες.
Ένα από τα σηµαντικότερα προβλήµατα είναι και η ελλιπής αντίληψη και διαχείριση του χρόνου, αλλά και η χαµηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίµηση, λόγω της λανθασµένης αντιµετώπισής τους στο σπίτι και στο σχολείο, που οφείλεται στην άγνοια.
Λόγω έλλειψης γνώσης, διεθνώς η διάγνωση των βιολογικής αιτιολογίας δυσλεξίας και κυρίως της ΔΕΠΥ, πραγµατοποιούνται µε υποκειµενικά (=ανακριβή) τεστ, γι’ αυτό οι διαγνώσεις συχνά είναι διαφορετικές-αντικρουόµενες. Επίσης τα περισσότερα, το νωρίτερο που µπορούν να πραγµατοποιηθούν είναι κατά τη σχολική ηλικία.
Διεθνώς, η διάγνωση της ΔΕΠΥ πραγµατοποιείται κυρίως µε ερωτηµατολόγια που τα συµπληρώνουν εκπαιδευτικοί και γονείς. Δύο είναι τα διαγνωστικά ερωτηµατολόγια που χρησιµοποιούνται διεθνώς και αποτελούνται από σχεδόν πανόµοιες ερωτήσεις: 1. της Αµερικανικής Ψυχολογικής Εταιρίας (DSM) και 2. του Παγκόσµιου Οργανισµού Υγείας (ICD). Τα αποτελέσµατα σηµαντικής διεθνούς έρευνας έδειξαν ότι οι διαγνώσεις τους για το ίδιο άτοµο από τον ίδιο ειδικό συµφωνούν µόνον στο 11% των περιπτώσεων και διαφωνούν στο 89%. Συνεπώς, διεθνώς η διάγνωση της ΔΕΠΥ είναι αναξιόπιστη.
Μόνον αντικειµενικά, βιολογικά τεστ µπορούν να επιτύχουν αξιόπιστη και έγκαιρη διάγνωση ακόµη και από την προσχολική ηλικία (διότι τα παιδιά µε ΔΕΠΥ γεννιούνται µε ΔΕΠΥ), π.χ. µε το µοναδικό διεθνώς βιολογικό τεστ µου (γνωστό ως PAVLIDIS TEST), που βασίζεται στην οφθαλµοκίνηση.
ΤΕΣΤ ΠΑΥΛΙΔΗ
Eίναι το µοναδικό διεθνώς βιολογικό Τεστ που µε πολύ υψηλή ακρίβεια προγιγνώσκει-διαγιγνώσκει αντικειµενικά τη Δυσλεξία, τη ΔΕΠΥ και µάλιστα από την προσχολική ηλικία και δείχνει αν και σε ποιο βαθµό ο εξεταζόµενος έχει δυσλεξία ή διάσπαση προσοχής. Είναι ασφαλές και το µόνο που κάνει ο εξεταζόµενος είναι να παρακολουθεί σιωπηλά µε το βλέµµα του ένα φωτεινό ερεθισµό στην οθόνη του Η/Υ, ενώ ταυτοχρόνως καταγράφεται η οφθαλµοκίνησή του µε υψηλή ακρίβεια (1 χιλιοστού του δευτερολέπτου).
Το ΤΕΣΤ ΠΑΥΛΙΔΗ έχει τα εξής σηµαντικά πλεονεκτήµατα:
Δεν βασίζεται στην ανάγνωση ή στη γραφή όπως οι άλλες διαγνωστικές µέθοδοι της δυσλεξίας.
Η έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση καθιστούν αποτελεσµατικότερη την αντιµετώπιση.
Προλαµβάνει τις µαθησιακές δυσκολίες και τη ΔΕΠΥ, συνεπώς και τα δευτερογενή ψυχο-κοινωνικά προβλήµατα (π.χ. χαµηλή αυτοπεποίθηση, αυτοεκτίµηση, bullying) που δηµιουργεί η ταπεινωτική, καθηµερινή σχολική-µαθησιακή αποτυχία και η αρνητική-επικριτική συµπεριφορά στο σπίτι και συχνά στο σχολείο, λόγω άγνοιας.
Bullying: Οι µαθητές µε µαθησιακές δυσκολίες- δυσλεξία είναι κυρίως θύµατα, ενώ αυτοί µε ΔΕΠΥ ( ιδίως οι παρορµητικοί-υπερκινητικοί) 2-3 φορές περισσότερο θύτες και ως 10 φορές περισσότερο θύµατα bullying. Δηλαδή, και οι δύο οµάδες συµµετέχουν δυσανάλογα πολύ στο bullying.
Η ΔΕΠΥ καθώς και η δυσλεξία, η δυσορθογραφία και η δυσαριθµησία µπορούν να διαγνωσθούν και να αντιµετωπισθούν οποτεδήποτε, αλλά το χθες είναι προτιµότερο του σήµερα και το σήµερα καλύτερο του αύριο.
Η αντιµετώπιση της δυσλεξίας είναι ψυχο-εκπαιδευτική και περιλαµβάνει εξειδικευµένες ασκήσεις, οι οποίες προσαρµόζονται διαρκώς δυναµικά στο µαθησιακό επίπεδο του κάθε µαθητή. Εφαρµόζεται ευχάριστα µέσω Η/Υ-Πολυµέσων και tablets, από εξειδικευµένους ψυχολόγους και ειδικούς παιδαγωγούς.
Αντιθέτως, η Αντιµετώπιση της ΔΕΠΥ περιλαµβάνει και φαρµακευτική αγωγή (στις σοβαρές περιπτώσεις) και ψυχολογική υποστήριξη, που βασίζεται σε Γνωστική-Συµπεριφορική θεραπεία, οφθαλµοκινητικό biofeedback ή τον συνδυασµό τους. Με τη θεραπεία βελτιώνεται τόσο η συµπεριφορά και ο αυτοέλεγχος, όσο και η σχολική επίδοση του παιδιού και ως αποτέλεσµα αναβαθµίζεται η ψυχολογία και η αυτοπεποίθησή του.
