Μετά την απομάκρυνσή των παιδιών από την εστία τους, ένα νέο κεφάλαιο ανοίγει στις σχέσεις των γονέων, συχνά όχι με τις καλύτερες προϋποθέσεις.
Ο όρος «άδεια φωλιά» αναφέρεται στην περίοδο κατά την οποία οι γονείς αποχωρίζονται το παιδί ή τα παιδιά τους.
Το σύνδρομο της άδειας φωλιάς περιγράφει τα ανάμεικτα συναισθήματα των γονιών για τον αποχωρισμό αυτό και τα αισθήματα απώλειας, δυσφορίας και ματαίωσης που μπορεί να βιώνουν, όταν η «φωλιά αδειάζει», όταν δηλαδή μένουν οι δυο τους. Όμως, η απουσία των παιδιών θα φέρει πιο κοντά τους συντρόφους ή θα τους απομακρύνει;
Η αποχώρηση του παιδιού σημαίνει επαναπροσδιορισμό της σχέσης του ζευγαριού. Όσο ζούσαν όλοι μαζί, για εκείνους το μεγάλωμα του παιδιού ήταν ένα κοινό σημείο αναφοράς, µία κοινή ευθύνη, ένας κοινός σκοπός. Τώρα που το παιδί απομακρύνεται, το ζευγάρι καλείται να αξιολογήσει εκ νέου τη σχέση του. Ο απολογισμός δεν είναι πάντα θετικός, αφού εξαρτάται από το πόσο δεμένο και ταιριαστό ήταν το ζευγάρι πριν την αποχώρηση και αν είχαν σοβαρά προβλήματα που «κουκούλωναν» για χάρη του παιδιού.
Αν το ζευγάρι είχε καλή επικοινωνία, θα καταφέρει να ξεπεράσει τα πρώτα αρνητικά συναισθήματα που δημιουργεί η αποχώρηση και να εκμεταλλευτεί δημιουργικά τον χρόνο που έρχεται.
Ταξίδια και φίλοι, διασκέδαση και διάβασμα ή μουσική, καινούρια χόμπι, καλύτερη επικοινωνία ανάμεσα στους συντρόφους, μπορούν να γεμίσουν πολύ ευχάριστα τον ελεύθερο χρόνο που “γεννά” η απουσία του παιδιού. Σήμερα, βέβαια, επειδή τα περισσότερα ζευγάρια στη μέση ηλικία εργάζονται, αντιμετωπίζουν το σύνδρομο της άδειας φωλιάς με ηπιότερα συναισθήματα και λιγότερη νοσταλγία.
Γυναίκες
Οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς στην εμφάνιση έντονων συμπτωμάτων του συνδρόμου, αφού με την απομάκρυνση του παιδιού αισθάνονται ξαφνικά ότι έχουν χάσει τον σκοπό της ζωής τους και τη χρησιμότητά τους σαν άνθρωποι. Πολλές φορές αυτό συμπίπτει με τις σωματικές αλλαγές που συνδέονται με την εμμηνόπαυση, αλλαγές που επηρεάζουν τη γυναίκα ψυχολογικά και αυξάνουν την ανάγκη της για φροντίδα και υποστήριξη.
Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο, μια γυναίκα στην εμμηνόπαυση που βιώνει την απομάκρυνση του παιδιού της από την οικογενειακή εστία, να εμφανίσει κατάθλιψη. Σε αυτές τις περιπτώσεις, συστήνεται οι γονείς να αναζητήσουν επαγγελματική βοήθεια.
Βέβαια, σήμερα, στην Ελλάδα οι νέοι προτιμούν πλέον να παραμένουν στην οικογένεια όσο περισσότερο μπορούν, ενώ μερικοί δεν την εγκαταλείπουν ποτέ. Η οικονομική κατάσταση και η ασφάλεια που αισθάνονται μένοντας με τους γονείς οδηγούν τους γονείς στη σκέψη ότι δεν χρειάζεται να προετοιμαστούν για έναν χωρισμό. Όμως, αυτό τους δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι τα παιδιά θα μείνουν για πάντα μαζί τους.
Ο αποχωρισμός όμως, που κάποια στιγμή θα έρθει, σημαίνει ότι η ζωή συνεχίζεται, οι άνθρωποι αλλάζουν, διαμορφώνονται, ωριμάζουν και δημιουργούν μια νέα ζωή, τη δική τους.
Συμβουλές για μια «νέα αρχή» χωρίς τα παιδιά
Βρείτε κοινές δραστηριότητες, διαθέστε το χρόνο σας σε ό,τι έχετε αφήσει – παραμελήσει όλα αυτά τα χρόνια. Μπορεί να είναι προσωπική φροντίδα, ενασχόληση με την άθληση, επιμορφωτική δραστηριότητα, ταξίδια, διασκέδαση, να βρεθείτε με φίλους κ.ο.κ.
Αν έχετε παραμελήσει την ερωτική σας ζωή, φροντίστε να την ενδυναμώσετε.
Φυσικά, όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι θα απομακρυνθείτε από το παιδί σας. Θα είστε πάντα εκεί, διακριτικά δίπλα του, να το ακούσετε, να του συμπαρασταθείτε στις δυσκολίες και να το ενθαρρύνετε ότι θα τα καταφέρει.
Δήμητρα Σφήκα , Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, Πανεπιστημίου Caen Γαλλίας, Οικογενειακή θεραπεύτρια, Μέλος της Εταιρείας Ομαδικής Ανάλυσης & Οικογενειακής Θεραπείας, Μαρούσι