Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Mayo Clinic, θα μάθετε τα πάντα σχετικά με την σκλήρυνση κατά πλάκας.
Τι είναι η σκλήρυνση κατά πλάκας;
Η σκλήρυνση κατά πλάκας (MS) είναι μια δυνητικά ανασταλτική ασθένεια του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού (κεντρικό νευρικό σύστημα). Στη σκλήρυνση κατά πλάκας, το ανοσοποιητικό σύστημα προσβάλλει το προστατευτικό περίβλημα (μυελίνη) που καλύπτει τις νευρικές ίνες και προκαλεί προβλήματα επικοινωνίας μεταξύ του εγκεφάλου σας και του υπόλοιπου σώματός σας. Τελικά, η ασθένεια μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη ή επιδείνωση των νεύρων.
Τα σημεία και τα συμπτώματα της σκλήρυνσης κατά πλάκας ποικίλλουν ευρέως και εξαρτώνται από την ποσότητα των νευρικών βλαβών και τα νεύρα που επηρεάζονται. Μερικά άτομα με σοβαρή σκλήρυνση κατά πλάκας μπορεί να χάσουν την ικανότητα να περπατούν, ενώ άλλα μπορεί να βιώσουν μεγάλες περιόδους ύφεσης χωρίς νέα συμπτώματα. Δεν υπάρχει θεραπεία για την σκλήρυνση κατά πλάκας. Ωστόσο, οι θεραπείες μπορούν να βοηθήσουν στην επιτάχυνση της ανάκαμψης από επιθέσεις, να τροποποιήσουν την πορεία της νόσου και να διαχειριστούν τα συμπτώματα.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
- Μούδιασμα ή αδυναμία σε ένα ή περισσότερα άκρα που εμφανίζεται συνήθως στη μία πλευρά του σώματός σας κάθε φορά, ή στα πόδια και στον κορμό σας
- Αισθήσεις ηλεκτροπληξίας που συμβαίνουν με ορισμένες κινήσεις του λαιμού, ειδικά κάμψη του λαιμού προς τα εμπρός (σημάδι Lhermitte)
- Τρόμος, έλλειψη συντονισμού ή ασταθές βάδισμα
- Κούραση
- Μυρμήγκιασμα ή πόνος σε μέρη του σώματός σας
- Προβλήματα με τη σεξουαλική λειτουργία, τη λειτουργία του εντέρου και της ουροδόχου κύστης
- Ζαλάδα
- Παραμιλητό
Τα προβλήματα όρασης είναι επίσης κοινά, όπως:
- Μερική ή ολική απώλεια της όρασης, συνήθως σε ένα μάτι τη φορά, συχνά με πόνο κατά την κίνηση των ματιών
- Παρατεταμένη διπλή όραση
- Θολή όραση
Πορεία ασθενείας
Τα περισσότερα άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας έχουν μια σειρά υποτροπιάζουσας-απομάκρυνσης της νόσου. Αντιμετωπίζουν περιόδους νέων συμπτωμάτων ή υποτροπών που αναπτύσσονται σε ημέρες ή εβδομάδες και συνήθως βελτιώνονται εν μέρει ή πλήρως. Αυτές οι υποτροπές ακολουθούνται από ήρεμες περιόδους ύφεσης της νόσου που μπορούν να διαρκέσουν μήνες ή ακόμη και χρόνια.
Μικρές αυξήσεις της θερμοκρασίας του σώματος μπορεί προσωρινά να επιδεινώσουν σημεία και συμπτώματα σκλήρυνσης κατά πλάκας, αλλά αυτά δεν θεωρούνται υποτροπές της πραγματικής ασθένειας.
Τουλάχιστον το 50% των ασθενών με σκλήρυνση κατά πλάκας τελικά αναπτύσσουν σταθερή εξέλιξη των συμπτωμάτων, με ή χωρίς περιόδους ύφεσης, εντός 10 έως 20 ετών από την έναρξη της νόσου.
Η επιδείνωση των συμπτωμάτων περιλαμβάνει συνήθως προβλήματα με την κινητικότητα και το βάδισμα. Το ποσοστό εξέλιξης της νόσου ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των ατόμων με δευτερογενή-προοδευτική σκλήρυνση κατά πλάκας.
Μερικά άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας εμφανίζουν σταδιακή έναρξη και σταθερή εξέλιξη σημείων και συμπτωμάτων χωρίς υποτροπές, γνωστή ως πρωτοπαθής προοδευτική σκλήρυνση κατά πλάκας.
Ποια είναι τα αίτια της σκλήρυνσης κατά πλάκας;
Η αιτία της σκλήρυνσης κατά πλάκας είναι άγνωστη. Θεωρείται αυτοάνοση ασθένεια στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού επιτίθεται στους δικούς του ιστούς. Στην περίπτωση της σκλήρυνσης κατά πλάκας, αυτή η δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος καταστρέφει τη λιπαρή ουσία που επικαλύπτει και προστατεύει τις νευρικές ίνες στον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό (μυελίνη). Όταν η προστατευτική μυελίνη έχει υποστεί βλάβη και εκτίθεται η νευρική ίνα, τα μηνύματα που ταξιδεύουν κατά μήκος αυτής της νευρικής ίνας μπορεί να επιβραδυνθούν ή να μπλοκαριστούν.
Δεν είναι σαφές γιατί η σκλήρυνση κατά πλάκας αναπτύσσεται σε μερικούς ανθρώπους και όχι σε άλλους. Ένας συνδυασμός γενετικής και περιβαλλοντικών παραγόντων φαίνεται να είναι υπεύθυνα.
Ποιοι παράγοντες προκαλούν την σκλήρυνση κατά πλάκας
- Ηλικία. Η σκλήρυνση κατά πλάκας μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά η εμφάνιση συνήθως συμβαίνει περίπου μεταξύ 20 και 40 ετών. Ωστόσο, οι νεότεροι και οι ηλικιωμένοι μπορεί να επηρεαστούν.
- Φύλο. Οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες από τους άνδρες να έχουν υποτροπιάζουσα σκλήρυνση κατά πλάκας.
- Οικογενειακό ιστορικό. Εάν κάποιος από τους γονείς ή τα αδέλφια σας είχε σκλήρυνση κατά πλάκας, διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
- Ορισμένες λοιμώξεις. Μια ποικιλία ιών έχει συνδεθεί με την σκλήρυνση κατά πλάκας, συμπεριλαμβανομένου του Epstein-Barr, του ιού που προκαλεί λιμώδη μονοπυρήνωση.
- Εθνικότητα. Οι λευκοί, ιδιαίτερα εκείνοι της Βόρειας Ευρώπης, διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης σκλήρυνσης κατά πλάκας. Οι κάτοικοι της Ασίας, της Αφρικής ή της Αμερικής έχουν τον χαμηλότερο κίνδυνο.
- Κλίμα. Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι πολύ πιο συχνή σε χώρες με εύκρατα κλίματα, όπως ο Καναδάς, οι βόρειες Ηνωμένες Πολιτείες, η Νέα Ζηλανδία, η νοτιοανατολική Αυστραλία και η Ευρώπη.
- Βιταμίνη D. Το χαμηλό επίπεδο βιταμίνης D και η χαμηλή έκθεση στο φως του ήλιου σχετίζεται με μεγαλύτερο κίνδυνο σκλήρυνσης κατά πλάκας.
- Ορισμένες αυτοάνοσες ασθένειες. Έχετε ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης σκλήρυνσης κατά πλάκας εάν έχετε άλλες αυτοάνοσες διαταραχές όπως ασθένεια θυρεοειδούς, κακοήθη αναιμία, ψωρίαση, διαβήτη τύπου 1 ή φλεγμονώδη νόσο του εντέρου.
- Κάπνισμα. Οι καπνιστές που βιώνουν ένα αρχικό συμβάν συμπτωμάτων που μπορεί να σηματοδοτούν σκλήρυνση κατά πλάκας είναι πιο πιθανό από τους μη καπνιστές να αναπτύξουν ένα δεύτερο συμβάν που επιβεβαιώνει υποτροπιάζουσα σκλήρυνση κατά πλάκας.
Τι επιπλοκές μπορεί να προκαλέσει στην υγεία μας
- Μυϊκή δυσκαμψία ή σπασμούς
- Παράλυση, συνήθως στα πόδια
- Προβλήματα με την ουροδόχο κύστη, το έντερο ή τη σεξουαλική λειτουργία
- Ψυχολογικές διαταραχές όπως αλλαγή στην διάθεση και αμνησία
- Κατάθλιψη
- Επιληψία
