Ο συγχρωτισμός των παιδιών σε σχολεία και δραστηριότητες τους φθινοπωρινούς και τους χειμερινούς μήνες, σε συνδυασμό με το κρύο που ενισχύει περισσότερο τη διατήρηση των σταγονιδίων από το βήχα και το φτάρνισμα στον αέρα, συμβάλλουν στην υπερ-μετάδοση των ιώσεων του ανώτερου αναπνευστικού.
Οι λοιμώξεις του ανωτέρου αναπνευστικού στα παιδιά αφορούν στον φάρυγγα, στον λάρυγγα, στις αμυγδαλές, την τραχεία και τις παθήσεις τους αντίστοιχα: φαρυγγίτιδα, λαρυγγίτιδα, αμυγδαλίτιδα και τραχειοβρογχίτιδα.
Άλλες συχνές λοιμώξεις του ανωτέρου αναπνευστικού είναι η ιγμορίτιδα (που αφορά στην κοιλότητα του κρανίου που βρίσκεται πίσω από τη μύτη) και η ωτίτιδα στην περιοχή των αυτιών. Υπάρχει πλειάδα ιών (ρινοϊοί, παραρρινοϊοί και κορωνοϊοί), συμπεριλαμβανομένης της γρίπης και της λοιμώδους μονοπυρήνωσης, με διαφορετικά στελέχη.
Αυτό που πρέπει να καταλάβουν οι γονείς είναι ότι πιθανά το παιδί τους να πάσχει από δύο και τρεις διαφορετικούς ιούς του ανώτερου αναπνευστικού ταυτόχρονα και αυτό είναι μια καλή εξήγηση για το πώς, ενώ πάσχουν από μια απλή ίωση, όπως τους αναφέρει ο/η παιδίατρος που εξετάζει το παιδί τους, τα παιδιά βήχουν για 10 ή και πλέον μέρες.
Πιθανά, λοιπόν, μέχρι να κάνει τον κύκλο του ο ένας ιός έχει ήδη κολλήσει το παιδί έναν δεύτερο και έναν τρίτο και, ενώ διαφαίνονταν μια βελτίωση στην κλινική εικόνα του παιδιού, έχουμε πάλι επιδείνωση
Πότε βλέπουμε παιδίατρο;
Ίσως και την πρώτη μέρα των συμπτωμάτων, αν το παιδί βήχει έντονα και δυσκολεύεται να αναπνεύσει ή αναπνέει πολύ γρήγορα. Σε ένα ζωηρό παιδί που κάνει υψηλό πυρετό, αλλά διατηρεί το κέφι του και δεν έχει έντονα συμπτώματα από το αναπνευστικό μπορείτε και να περιμένετε δύο με τρία 24ωρα. Τα αντιβιοτικά δεν έχουν θέση στην αντιμετώπιση των ιογενών λοιμώξεων, εκτός βέβαια από τις σπάνιες περιπτώσεις που έχουμε μικροβιακή επιλοίμωξη: παιδιά δηλαδή που νοσούν από ίωση λόγω χαμηλού ανοσοποιητικού και γενικά ταλαιπωρημένου οργανισμού μπορεί να μολυνθούν και από κάποιο μικρόβιο. Οι ιώσεις του ανώτερου αναπνευστικού στα παιδιά είναι κατά κανόνα αθώες και θεραπεύονται μόνες τους με απλή υποστήριξη του παιδιού με ξεκούραση, αρκετά υγρά, καλό φαγητό και ύπνο και αντιπυρετικά.
Πώς μπορούμε να προφυλάξουμε τα παιδιά από τις ιώσεις;
Η μετάδοση της ίωσης διευκολύνεται από ορισμένες καιρικές συνθήκες σχετιζόμενες με τη θερμοκρασία, υγρασία, ρύπανση, αλλά κυρίως από τον συγχρωτισμό των παιδιών στα σχολεία, τους παιδικούς σταθμούς και τους χώρους δραστηριοτήτων (γυμναστήριο κ.ά.). Ο ιός μεταδίδεται από το ένα παιδί στο άλλο μέσω σταγονιδίων που εσωκλείουν τον ιό και υπάρχουν στα σάλια και στις ρινικές εκκρίσεις.
Επομένως, η προφύλαξη για να μην κολλήσουν άλλα άτομα στο περιβάλλον περιλαμβάνει τη μη χρήση κοινών σκευών στα παιδιά, είτε στο σπίτι είτε στο σχολείο (ατομικό ποτήρι, πιρούνι), καλό πλύσιμο των χεριών κι αν είναι δυνατόν να βάζει το παιδί το χέρι του μπροστά στο στόμα και τη μύτη όταν φταρνίζεται ή βήχει, ώστε να μην μεταδίδονται σταγονίδια στα τριγύρω άτομα και πλύσιμο των χεριών μετά.
Το σημαντικότερο όμως είναι να κρατάμε τα παιδιά σπίτι όταν αρρωσταίνουν όχι μόνο για να προφυλάξουμε τα άλλα παιδιά, αλλά και για να προφυλάξουμε το δικό μας, δεδομένου ότι με το χαμηλό ανοσοποιητικό λόγω της λοίμωξης είναι εύκολο να κολλήσει και μια άλλη λοίμωξη ή να κάνει και επιπλοκή.
Πώς μπορούμε να θωρακίσουμε τα παιδιά μας απέναντι στις ιώσεις;
Ο καλός ύπνος είναι πολύ σημαντικός. Τα παιδιά θα πρέπει να κοιμούνται νωρίς το βράδυ, 15-16 ώρες ύπνου την ημέρα τα βρέφη έως ενός έτους, 12 – 14 ώρες ημερησίως τα νήπια έως τριών ετών, ενώ τα παιδιά 3-10 ετών θα πρέπει να κοιμούνται 10-12 ώρες καθημερινά.
Μια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, αλλά και αντιοξειδωτικά συστατικά (βιταμίνη C, βιταμίνη E, β-καροτένιο, λυκοπένιο και σελήνιο) μπορεί να ενισχύσει τον οργανισμό του παιδιού, ενώ δεν θα πρέπει να παραλείπουμε τη μέτρηση της βιταμίνης D και τη χορήγηση συμπληρώματος, όπου είναι απαραίτητη. Επιπλέον, τα προβιοτικά, δηλαδή τα «καλά» βακτήρια που υπάρχουν στο γιαούρτι, το ξινόγαλα και σε άλλα εμπλουτισμένα προϊόντα, συμβάλλουν στην ισορροπία της χλωρίδας του εντέρου και στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού. Απαγορευτικό είναι το κάπνισμα παρουσία παιδιών, δεδομένου ότι υπάρχουν επιδημιολογικές μελέτες που δείχνουν ότι παιδιά που εκτίθενται στον καπνό τσιγάρου είναι πιο επιρρεπή στις λοιμώξεις.
Πρέπει, βέβαια, να έχουμε υπόψη μας πως όλα τα παιδιά δεν έχουν το ίδιο δυνατό ή πλήρως αναπτυγμένο ανοσοποιητικό σύστημα. Έρευνες έχουν δείξει ότι μέχρι τα τέσσερα χρόνια ζωής πολλά παιδιά που υπολείπονται στις ανοσοσφαιρίνες Α και Γ είναι αυτά που μετά από ιογενείς λοιμώξεις και βρογχίτιδες έχουν ανάγκη από συχνή χρήση εισπνεόμενων βρογχοδιασταλτικών, τα γνωστά μασκάκια. Να ενημερώσουμε, βέβαια, τους γονείς ότι η πλειοψηφία των παιδιών μετά τα 4-5 χρόνια βελτιώνονται και δεν αναπτύσσουν άσθμα ενηλίκων.
Ο COVID-19 στα παιδιά
Δυστυχώς, δεν έχει κάποια ξεχωριστή κλινική εικόνα για να μπορέσει ο γιατρός να τον αναγνωρίσει.
Τις πρώτες μέρες των συμπτωμάτων συνήθως παρουσιάζεται, όπως ο κάθε ιός του ανώτερου αναπνευστικού, με λίγα δέκατα στην αρχή, πόνο στον λαιμό, όχι πολύ δυνατό, μπούκωμα και ίσως βήχα.
Συμβουλεύουμε, λοιπόν, τους γονείς συχνή χρήση self-test και, όπου υπάρχει ισχυρή υποψία με συμπτώματα ή μετά από επαφή με γνωστό κρούσμα, rapid ή PCR test.
