pregnant field

Πώς επηρεάζει η εγκυμοσύνη τα μάτια και την όραση

Οι οφθαλμικές αλλαγές της εγκυμοσύνης είναι πολύ συχνές. Αν και οι περισσότερες είναι καλοήθεις, φυσιολογικές αντιδράσεις στις μεταβολικές, ορμονικές και ανοσολογικές τροποποιήσεις που απαιτούνται για την προσαρμογή του οργανισμού στο αναπτυσσόμενο έμβρυο, υπάρχει ενδεχόμενο να αναπτυχθούν, να επιδεινωθούν ή ακόμα και να υποχωρήσουν ορισμένα σοβαρά προβλήματα στα μάτια.

Όπως εξηγεί ο δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, Χειρουργός – Οφθαλμίατρος, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision, καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, «σχεδόν όλες οι δομές των ματιών μπορεί να υποστούν αλλαγές στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται τα βλέφαρα, ο επιπεφυκώς, ο κερατοειδής (είναι ο επιφανειακός χιτώνας των ματιών), ο φακός του ματιού, ο αμφιβληστροειδής χιτώνας (βρίσκεται βαθιά μέσα στα μάτια), ακόμα και το οπτικό νεύρο και ο οφθαλμικός βολβός. Η δυσανεξία στους φακούς επαφής, η ξηρότητα στα μάτια και η πτώση και στα δύο βλέφαρα είναι μερικές από τις φυσιολογικές αλλαγές των ματιών που παρατηρούνται συχνά στην εγκυμοσύνη. Όλες είναι παροδικές και υποχωρούν μετά τον τοκετό. Μία άλλη φυσιολογική αλλαγή είναι το χλόασμα ή μέλασμα, δηλαδή η υπερμελάγχρωση (πιο σκούρο χρώμα) στο ένα ή και στα δύο βλέφαρα. Η σκούρα χροιά συχνά υποχωρεί μετά τον τοκετό, αν και μερικές φορές επιμένει για αρκετό καιρό».

Πίεση

Η έγκυος μπορεί επίσης να παρουσιάσει μείωση της πίεσης του υγρού που βρίσκεται στο εσωτερικό του οφθαλμού (ενδοφθάλμια πίεση).

Μπορεί επίσης να υπάρξει θόλωμα της όρασης, που οφείλεται σε αλλαγή του πάχους του κερατοειδούς χιτώνα του ματιού κατά το δεύτερο και το τρίτο τρίμηνο της κυήσεως. Η αύξηση του πάχους του κερατοειδούς οφείλεται στην κατακράτηση υγρών, που είναι συνηθισμένη στην εγκυμοσύνη.

Υπάρχει, όμως, και ενδεχόμενο επιδείνωσης των διαθλαστικών ανωμαλιών, όπως η μυωπία. Η επιδείνωση συχνά επιμένει μετά τον τοκετό, γι’ αυτό συνιστάται προληπτικός έλεγχος της όρασης μετά από ένα χρόνο.

Αν εξάλλου αλλάξει το σχήμα του κερατοειδούς, μπορεί να παρατηρηθεί επιδείνωση στον κερατόκωνο (είναι μία εκφυλιστική νόσο του κερατοειδούς, κατά την οποία από σφαιρικός γίνεται κωνικός).

Υποκείμενα προβλήματα υγείας

Στην εγκυμοσύνη μπορεί επίσης να επιδεινωθούν ή να αναπτυχθούν οφθαλμικές εκδηλώσεις που σχετίζονται με υποκείμενα προβλήματα υγείας. Για παράδειγμα, η νόσος Graves (είναι μία μορφή υπερθυρεοειδισμού) συχνά παρουσιάζει επιδείνωση κατά το πρώτο τρίμηνο της κυήσεως, ύφεση στο δεύτερο και τρίτο, και υποτροπή μετά τον τοκετό. Στο διάστημα αυτό μπορεί να παρατηρηθούν οφθαλμικά προβλήματα, όπως πρόπτωση βλεφάρων και εξοφθάλμια μυϊκή παράλυση.

Η υπέρταση της κύησης επίσης μπορεί να προκαλέσει προβλήματα βαθιά μέσα στα μάτια, όπως η υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια και η οπτική νευροπάθεια. Ευτυχώς, αυτά τα προβλήματα συνήθως υποχωρούν όταν αντιμετωπιστεί η υπέρταση.

Προβλήματα στα μάτια μπορεί να δημιουργήσουν και άλλες παθήσεις, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης. Αν, π.χ., μια γυναίκα είχε διαβήτη πριν μείνει έγκυος, είναι πιθανό να πάσχει από διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, δηλαδή από βλάβες στις αρτηρίες του αμφιβληστροειδούς από το αυξημένο σάκχαρο. Η αμφιβληστροειδοπάθεια αυτή μπορεί να επιδεινωθεί γρήγορα στην εγκυμοσύνη. Επομένως, απαιτείται εντατική ρύθμιση του σακχάρου, αλλά και της αρτηριακής πίεσης της εγκύου, γιατί συχνά συνυπάρχουν υπέρταση και διαβήτης στην κύηση.

«Αυτό που πρέπει να γνωρίζουν οι γυναίκες είναι πως πρέπει να ενημερώνουν και τον οφθαλμίατρό τους όταν μάθουν πως εγκυμονούν, ιδιαίτερα αν πάσχουν από υποκείμενα νοσήματα, όπως γλαύκωμα, υπέρταση, διαβήτη, ακόμα και από θυρεοειδοπάθεια ή μυωπία. Εκείνος θα τις συμβουλεύσει για τις οφθαλμικές αλλαγές που πρέπει να προσέξουν και κάθε πότε χρειάζονται έλεγχο της όρασής τους. Αν τέλος η έγκυος παρουσιάσει ανησυχητικά συμπτώματα, όπως ευαισθησία στο φως, θόλωμα της όρασης, αύρα γύρω από τα αντικείμενα ή παροδική απώλεια όρασης, πρέπει να συμβουλεύεται αμέσως τον οφθαλμίατρο και τον μαιευτήρα της, μη τυχόν και υποκρύπτουν κάτι σοβαρό», σημειώνει ο κ. Κανελλόπουλος.