Αυτές τις μέρες, καθώς όλα τα είδη συσκευών που βασίζονται στην οθόνη – tablet, iPod, φορητοί υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα – είναι τόσο ‘’παρούσες’’ στην καθημερινή μας ζωή, οι επιστήμονες έχουν επικεντρωθεί στο να καταλάβουν τι προβλήματα προκαλεί στο σώμα και στον εγκέφαλο.
Αρκετές επιστήμες γύρω από τις αρνητικές επιπτώσεις του χρόνου που καταναλώνουν στην οθόνη εστιάζουν στα παιδιά. Τι γίνεται όμως με τους ενήλικες που είναι καθηλωμένοι στο Instagram ή στέλνουν μηνύματα μέχρι αργά το βράδυ; Η υπερβολική χρήση υπολογιστών, όπως και η υπερβολική χρήση τηλεφώνου, μπορεί πράγματι να προκαλέσει παρατεταμένη φυσική επίδραση στους ενήλικες.
«Όλοι μας αγωνιζόμαστε να διατηρήσουμε την ισορροπία μεταξύ της χρήσης της τεχνολογίας ως πόρου και της χρήσης της τεχνολογίας ως δεκανίκι», λέει η Meaghan Rice, PsyD LPC, θεραπεύτρια με το Talkspace. Μερικές φορές, λέει, είναι καλή ιδέα να αποσυνδέσετε πλήρως τις οθόνες. “Αυτό ενισχύει την αυτοεκτίμησή μας, αυξάνει την ορμή μας και μειώνει το άγχος μας.” Άλλες φορές, θα πρέπει να αφιερώσετε χρόνο στον υπολογιστή, είτε πρόκειται για εργασία, είτε για σχολείο.
Η μείωση του χρόνου από την οθόνη σας είναι καλό για εσάς. Εδώ είναι πέντε τρόποι που ο υπερβολικός χρόνος στην οθόνη αλλάζει το σώμα σας.
-
Ο εγκέφαλός σας, κάνει αναδιαρθώσεις
Σύμφωνα με διαφορετικές μελέτες, ένα μεγάλο χρονικό διάστημα οθόνης ως ενήλικας μπορεί να αναδιαρθρώσει το θέμα που απαρτίζεται τον εγκέφαλό σας. (Ο εγκέφαλος αποτελείται από γκρίζα ύλη, το βαρύ κομμάτι που σχηματίζει τις πτυχές και τη λευκή ύλη, η οποία μεταδίδει μηνύματα μεταξύ των νευρώνων.) Μία μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Addictive Behaviors το 2020 διαπίστωσε ότι άτομα που είχαν διαγνωστεί με εθισμό στο smartphone – ένας όρος που συζητήθηκε, που περιγράφει γενικά ένα μοτίβο προβληματικής χρήσης smartphone – είχε χαμηλότερες ποσότητες γκρίζας ύλης σε διάφορα μέρη του εγκεφάλου τους και χαμηλότερη δραστηριότητα, από άλλες. Σε γενικές γραμμές, ο εθισμός στην οθόνη συνδέεται με τη συρρίκνωση της γκρίζας ύλης, προβλήματα με την ικανότητα της λευκής ύλης να επικοινωνεί, με πολύ περισσότερες επιθυμίες και γενικά χαμηλότερη γνωστική απόδοση. Οι άνθρωποι που δεν είναι «εθισμένοι» στα smartphone τους, αλλά χρησιμοποιούν τις συσκευές τους σε μεγάλο βαθμό μπορεί να βιώσουν κάποια έκδοση της ίδιας αναδιάρθρωσης.
-
Ευαισθητοποιείτε την οπτική σας
Είναι αρκετά καλά αναγνωρισμένο από την ιατρική κοινότητα ότι ο υπερβολικός χρόνος οθόνης είναι κακός για τα μάτια σας. Το μπλε φως από τις οθόνες δεν μας κρατά απλώς ξύπνιους. Μπορεί επίσης να βλάψει τον αμφιβληστροειδή και αυξάνεται η καταπόνηση των ματιών από υπερβολική χρήση συσκευών.
“Δεν ανοιγοκλείνουμε τα μάτια μας τόσο συχνά όταν κοιτάζουμε μια οθόνη”, δήλωσε ο Dr. Benjamin Bert M.D., οφθαλμίατρος στα ιατρικά κέντρα Memorialcare Orange Coast, στο παρελθόν. “Χωρίς διαλείμματα κατά τη διάρκεια της ημέρας, αυτοί οι μίνι” διαγωνισμοί “με τις οθόνες μας θα οδηγήσουν σε κόπωση και συμπτώματα ξηροφθαλμίας”. Συνιστά να κάνετε ένα διάλειμμα κάθε 10 έως 15 λεπτά για να κοιτάξετε έναν στόχο απόστασης, έξω από ένα παράθυρο ή απέναντι από το δωμάτιο και να κλείσετε τα μάτια εντελώς για ένα ή δύο δευτερόλεπτα.
-
Μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο επεξεργάζεστε τα συναισθήματα
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2019 στο The British Journal of Developmental Psychology διαπίστωσε ότι όσο περισσότερο χρόνο παρακολούθησης είχαν τα παιδιά, τόσο λιγότερη συναισθηματική κατανόηση έδειξαν. Αλλά μπορεί να επηρεάσει και τους ενήλικες. Ακόμα κι αν δεν έχετε μεγαλώσει με iPad, η έλλειψη συχνής προσωπικής αλληλεπίδρασης, υπέρ του Facebook και άλλων προσομοιωμένων συναισθηματικών συνδέσεων, μπορεί στην πραγματικότητα να επηρεάσει την ικανότητά σας να επεξεργάζεστε σωστά το συναίσθημα. Η Rice λέει στον Bustle ότι η αποσύνδεση μπορεί να είναι καλό για τις προσωπικές σας σχέσεις, απλώς και μόνο επειδή περνάτε περισσότερο χρόνο στην πραγματική ζωή με άλλους.
-
Μπορεί να αυξήσει τη θνησιμότητα
Μια μελέτη του 2012 που δημοσιεύθηκε στο The British Journal of Sports Medicine έδειξε ότι το να περνάς πολύ χρόνο «σταθμευμένος» μπροστά από μια οθόνη – είτε πρόκειται για τηλεόραση, υπολογιστή ή tablet – μειώνει τα καρδιαγγειακά αποτελέσματα για την υγεία και αυξάνει τον κίνδυνο θνησιμότητας. Και αν προσπαθείτε να αντισταθμίσετε τις μέρες σας παίζοντας Animal Crossing στον καναπέ με άσκηση κάθε μέρα, μπορεί να μην είναι αρκετό. Μια μελέτη του 2011 για 4.500 ενήλικες έδειξε ότι πολύς χρόνος παρακολούθησης αύξησε την πιθανότητα θανάτου σας έως και 52%, ενώ η συνεχής άσκηση μόνο κατά περίπου 4%. Άρα δεν είναι μόνο ο καθιστικός τρόπος ζωής. Είναι η επίδραση της προβολής της οθόνης που κάνει το σώμα μας να λειτουργεί λιγότερο καλά.
-
Μπορεί να διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο κατάθλιψης
Όσο περισσότερο χρόνο ξοδεύετε καθισμένος κοιτάζοντας τον υπολογιστή, τόσο περισσότερο κινδυνεύετε να πάθετε κατάθλιψη. Αυτή είναι η ετυμηγορία πολλών μελετών, συμπεριλαμβανομένης μιας που δημοσιεύτηκε το 2019 στο BMC Public Health, η οποία εξέτασε 19 διαφορετικές μελέτες και διαπίστωσε μια ισχυρή σχέση μεταξύ μεγάλου χρόνου οθόνης (ενώ κάθεστε) και καταθλιπτικών συμπτωμάτων. Στις εκθέσεις προληπτικής ιατρικής το 2017, διαπιστώθηκε ότι μπορεί να διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο κατάθλιψης εάν κάθεστε στον φορητό υπολογιστή σας για ώρες, αλλά εξίσου, τα άτομα που αισθάνονται κατάθλιψη έχουν την τάση να θέλουν να κάθονται παραπάνω ώρες στα social media.
Photos by Freepik
Επιμέλεια: Νεκταρία Καρακώστα, Δημοσιογράφος Υγείας
