Σοφία Ανδρεοπούλου, MSc
Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος
Για μια ακόμα φορά, βρισκόμαστε μπροστά σε μια πολυεπίπεδη κρίση: εθνική, υγειονομική, οικονομική. Ασφαλώς όλοι νιώθουμε αγωνία αλλά και ψυχική κόπωση – έχουμε πια βαρεθεί να προσπαθούμε να διαχειριστούμε κρίσεις. «Φτάνει πια!» ουρλιάζει μια φωνή μέσα μας.
Ωστόσο, όσο κι φωνάζουμε, γκρινιάζουμε, και διαμαρτυρόμαστε, η πραγματικότητα είναι αυτή και το μόνο που μπορούμε να κάνουμε εμείς είναι να τη διαχειριστούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
«Αν δεν μπορείς να λύσεις ένα πρόβλημα, τουλάχιστον περιόρισε το χώρο που καταλαμβάνει στη ζωή σου», έλεγε μια πολύ έμπειρη οικογενειακή θεραπεύτρια. Πραγματικά, δεν υπάρχει τρόπος να λυθούν άμεσα τα προβλήματα μας. Το θέμα είναι αν με τη στάση και τις αποφάσεις μας θα τα κάνουμε μεγαλύτερη ή μικρότερα.
Ας δούμε λοιπόν τι δεν βοηθάει στη διαχείριση της κρίσης:
- Δεν βοηθούν οι θεωρίες συνωμοσίας και η άρνηση της πραγματικότητας. Η άρνηση αυτή ξεκινάει πιθανώς ως μηχανισμός άμυνας («δεν το αντέχω, άρα λέω ότι δεν υπάρχει») αλλά τελικά καθόλου δεν μας προστατεύει. Αν δεν αναγνωρίσεις ότι έχεις ένα πρόβλημα, δεν μπορείς να το λύσεις. Υπάρχουν πολυάριθμα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ο ιός υπάρχει – πρέπει επιτέλους να το παραδεχτούμε, για να δούμε πώς θα τον αντιμετωπίσουμε.
Οι θεωρίες συνωμοσίας είναι μόνο βλαβερές: μας αποπροσανατολίζουν και μας μπερδεύουν, δημιουργούν ένα κλίμα καχυποψίας απέναντι σε όλους και σε όλα, και τελικά μας κάνουν να νιώθουμε αδύναμοι, σαν πιόνια σε μια μεγάλη σκακιέρα. Ωστόσο, εκείνος που νιώθει πιόνι, λειτουργεί ως πιόνι. Αν πράγματι κάποιοι συνωμοτούν για να μας ελέγχουν, ο καλύτερος τρόπος για να αντιδράσουμε είναι να είμαστε ενωμένοι, αποτελεσματικοί και δυνατοί. Να διατηρήσουμε μια ελεύθερη και λογική σκέψη και μια θετική στάση ζωής.
- Δεν βοηθούν οι αντιδράσεις απέναντι στα μέτρα πρόληψης. Ασφαλώς τα μέτρα πρόληψης είναι δυσάρεστα για όλους μας. Ωστόσο είναι αναγκαία για να περιορίσουμε τις πιθανότητες να νοσήσουμε. Επιπλέον, είναι νόμοι του κράτους και εφόσον θέλουμε να ζούμε σε μια δημοκρατική κοινωνία, πρέπει να μάθουμε να σεβόμαστε τους νόμους ακόμα κι αν δεν συμφωνούμε πάντα με αυτούς. Όταν δυσφορούμε διαρκώς για τα μέτρα, συμβαίνουν τα εξής δυσάρεστα: νιώθουμε άσχημα, αυξάνουμε τις πιθανότητες να κολλήσουμε τον ιό, αυξάνουμε τις πιθανότητες να τον μεταδώσουμε σε άλλους, δημιουργούμε κλίμα πόλωσης και κοινωνικής σύγκρουσης.
- Δεν βοηθά η φοβική υστερική εφαρμογή των μέτρων. Αν φτάσουμε στο άλλο άκρο και υπερβάλλουμε ως προς την εφαρμογή των μέτρων πρόληψης θα καταλήξουμε σε φοβία. Χρήση μάσκας και κοινωνικής αποστασιοποίηση δεν σημαίνει ότι πρέπει να κλειστούμε σπίτι μας και να μη μιλάμε σε άνθρωπο. Η υπερβολική προσοχή έχει, επίσης, κακά αποτελέσματα γιατί μας ωθεί σε μια φοβική στάση που θα μας δημιουργήσει ψυχολογικά, επαγγελματικά και κοινωνικά προβλήματα.
Αυτό που βοηθάει είναι να λειτουργήσουμε σαν ώριμοι ενήλικες, με ψυχραιμία και λογική. Βοηθάει:
- Να αποδεχτούμεότι η ζωή όλων των ανθρώπων περιλαμβάνει κρίσεις και προβλήματα. Αυτό δεν συμβαίνει μόνο σε εμάς – έτσι είναι η ζωή σε αυτό τον πλανήτη. Δεν έχει νόημα λοιπόν διαρκώς να παραπονούμαστε και να γκρινιάζουμε.
- Να φροντίσουμε να περιορίσουμε την επίδραση του προβλήματοςστη ζωή μας (αντί να το αυξάνουμε με τις αρνητικές αντιδράσεις και επιλογές μας).
- Να έχουμε μια θετική στάση του τύπου «θα κάνω το καλύτερο που μπορώ για να προστατεύω τον εαυτό μου και τους άλλους ενώ παράλληλα θα συνεχίζω τη ζωή μου».
- Να εφαρμόζουμε τα μέτρα πρόληψης με σύνεση. Μπορούμε να τηρούμε τα μέτρα και παράλληλα να δουλεύουμε, να ψυχαγωγούμαστε, να κοινωνικοποιούμαστε.
- Να εστιάσουμε τη σκέψη μας σε δημιουργικούς τρόπουςγια τη διαχείριση των δυσκολιών. Αντί να αποπροσανατολιζόμαστε με παραλογισμούς και αστήρικτες θεωρίες, για τις οποίες έτσι κι αλλιώς δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα, να εστιάσουμε σε αυτά που μπορούμε να κάνουμε για να βελτιώσουμε την κατάσταση.
- Να αποτελούμε θετικά πρότυπαγια τους νεώτερους. Οι νέοι και τα παιδιά μαθαίνουν από εμάς. Ας τους διδάξουμε δεξιότητες που θα τους βοηθήσουν να ζήσουν καλά ως ενήλικες και να συμβάλλουν στο χτίσιμο ενός θετικού μέλλοντος για τη χώρα.
Ο καλός ο καπετάνιος στη φουρτούνα φαίνεται – ας φροντίσουμε να είμαστε καλοί καπετάνιοι για εμάς, για τα παιδιά μας, για την Ελλάδα.
