Πράγματι, ο ιατροδικαστής καλείται είτε ως πραγματογνώμονας, είτε ως τεχνικός σύμβουλος, τόσο στα ποινικά, όσο και στα πολιτικά δικαστήρια να καταθέσει για τις υποθέσεις ιατρικού σφάλματος. Στο πλαίσιο αυτό, δύναται είτε να καταθέσει ενόρκως στο ακροατήριο, είτε να καταθέσει εγγράφως σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, είτε να συντάξει πραγματογνωμοσύνη, τεχνική
έκθεση ή γνωμοδότηση.
Οι διαδικασίες αυτές έχουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν κωδικοποιηθεί υπό τη μορφή κατευθυντηρίων οδηγιών. Εν τούτοις μέχρι σήμερα στην Ελλάδα, δεν έχει υπάρξει τυπική υιοθέτηση των οδηγιών αυτών.
Κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό να υπάρξει στο μέλλον και στη χώρα μας μία μέθοδος καταγραφής των ιατρικών σφαλμάτων. Ο συγκεκριμένος μηχανισμός θα πρέπει να συγκεντρώνει το σύνολο των νομικών διεκδικήσεων (μηνύσεων και αγωγών), αλλά και καταγγελίες οι οποίες δεν προχωρούν δικαστικά. Δεν είναι δυνατόν ακόμη και σήμερα να μην υπάρχουν επίσημα στατιστικά στοιχεία για τα ιατρικά λάθη στην Ελλάδα.
Με αυτό τον τρόπο θα αποκαλυφθεί το φαινόμενο και θα μπορέσουν να υπάρξουν παρεμβάσεις τόσο σε επίπεδο μεμονωμένων ιατρών, όσο και κλινικών ή και νοσοκομείων όπου διαπιστώνονται συχνότερα καταγγελίες.
Πέρα από τις όποιες νομικές διαδικασίες, είναι σημαντικό οι παρεμβάσεις να γίνουν και με εκπαιδευτικές διαδικασίες, με στόχο την πρόληψη περαιτέρω περιστατικών ιατρικής αμέλειας.Τα τελευταία χρόνια, δύο υπουργοί υγείας δήλωσαν δημόσια ότι οι αναφορές για ιατρικά λάθη θα αποτελέσουν μία μορφή αξιολόγησης των μονάδων υγείας. Καμία βέβαια αξία δεν θα έχει μια τέτοια συλλογή στοιχείων χωρίς τη μετέπειτα αξιολόγησή τους. Αξιολόγηση η οποία θα πρέπει να γίνεται από ειδικούς και σε αυτό το επίπεδο θα έχει την έννοια της ενδελεχούς μελέτης των δεδομένων και στη συνέχεια του εντοπισμού των δυσλειτουργιών του συστήματος, καθώς και τρόπους παρέμβασης και βελτίωσης.
Κεντρικό ρόλο στην αξιολόγηση των ιατρικών σφαλμάτων και σε επίπεδο δικαστικής διαδικασίας κατέχουν οι ιατροδικαστές. Η πρόσφατη αύξηση της διάρκειας εκπαίδευσης της συγκεκριμένης ειδικότητας και στην Ελλάδα είναι μια κίνηση προς την ορθή κατεύθυνση, καθώς θα καλύπτει επαρκέστερα και την εκπαίδευση στο συγκεκριμένο τομέα.
Ένα επόμενο βήμα για την Ιατροδικαστική στη χώρα μας θα πρέπει να είναι η υιοθέτηση των κατευθυντήριων οδηγιών για την αξιολόγηση των ιατρικών σφαλμάτων που αναφέραμε παραπάνω. Κι αυτό γιατί είναι σημαντικό να υπάρχουν αξιόπιστες αξιολογήσεις κατά τη δικαστική διαδικασία.
Τέλος, όπως προαναφέρθηκε, επειδή στη χώρα μας δεν υπάρχει η νοοτροπία της απολογίας, είναι σημαντικό οι ιατροδικαστές κατά την αξιολόγηση των υποθέσεων να εξηγούν αναλυτικά στους ενδιαφερόμενους τις πραγματικές δυνατότητες τεκμηρίωσης σε μία δικαστική διαδικασία. Με αυτό τον τρόπο, οι ενδιαφερόμενοι θα γνωρίζουν τις όποιες πιθανότητες επιτυχούς δικαστικής έκβασης και θα αποφεύγεται ανώφελα έξοδα και διαδικασίες από τα ενδιαφερόμενα μέρη.
