Αυτή η πανδημία, όπως έχουμε αναφέρει και σε προηγούμενα άρθρα, έχει αναδείξει πολλαπλές αδυναμίες, και σε πολλούς μάλιστα τομείς της κοινωνικής, επιστημονικής και κυρίως διοικητικής οργάνωσης.
Έτσι, για παράδειγμα, απεδείχθη πόσο σημαντική είναι η συνεργασία των επιστημόνων, σε διεθνές επίπεδο, αφού για πρώτη ίσως φορά αποκτήσαμε αξιόπιστα εμβόλια, μέσα σ’ έναν περίπου χρόνο, όταν όλοι γνωρίζαμε ότι κάτι τέτοιο απαιτούσε τουλάχιστον τρία και πλέον χρόνια έρευνας και testing. Επίσης, έγινε απόλυτα σαφές ότι για την ασφάλεια των πολιτών των προηγμένων κρατών δεν αρκεί να εμβολιάσεις αυτούς τους πολίτες, αφού από τους ανεμβολίαστους κατοίκους υπανάπτυκτων χωρών «ξεπηδούν» ανά πάσα στιγμή μεταλλάξεις που ξαναγυρίζουν ακόμα πιο επιθετικές στους πλούσιους κατοίκους αυτού του πλανήτη, και μάλιστα σε μηδενικό χρόνο. Επί πρόσθετα, τα παντοδύναμα σήμερα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αντί να εξασφαλίσουν γρήγορη και έγκριτη ενημέρωση των πολιτών, έγιναν το βήμα για αντικρουόμενες απόψεις, για όλες τις εκφάνσεις της πανδημίας, οδηγώντας τα δισεκατομμύρια των επισκεπτών σε πλήρη σύγχυση για το τι είναι σωστό και αληθές και τι όχι.
Η βιομηχανία των φαρμάκων απέδειξε ότι το κυρίαρχο στοιχείο για αυτήν είναι το κέρδος και όχι το κοινωνικό συμφέρον και μάλιστα για το ύψιστο αγαθό της υγείας το οποίο κατά τα άλλα υπηρετούν.
Και αναφέρομαι στο ότι αυτές πρωτοστάτησαν στην παραγωγή των εμβολίων, και μπράβο τους, αλλά αρνήθηκαν να συνεργαστούν με άλλες ομοειδείς προκειμένου να παραχθούν σύντομα ποσότητες που θα κάλυπταν το μεγαλύτερο τουλάχιστον ποσοστό των κατοίκων του πλανήτη μας. Πολύ περισσότερο, δεν μερίμνησαν για τη φθηνή, αν όχι δωρεάν και άμεση εξασφάλιση εμβολίων, για τις υπανάπτυκτες χώρες, με συνέπειες που αναφέραμε ήδη παραπάνω.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση απεδείχθη, για μια ακόμα φορά, με χαμηλά αντανακλαστικά σε συστημικούς κινδύνους, αφού δεν κατάφερε με αποφασιστικότητα και σαφήνεια να επιβάλει πρωτόκολλα υγείας και συμπεριφοράς, από την αρχή της πανδημίας, που να διέπουν και τα 27 μέλη της Ένωσης.
Έτσι, το κάθε κράτος μέλος κινήθηκε κατά βούληση και μεμονωμένα, κάνοντας τα 400 περίπου εκατομμύρια της Ένωσης να διερωτώνται για την αποτελεσματικότητα των οργάνων της ΕΕ σε σοβαρές κρίσεις υγειονομικού ή άλλου χαρακτήρα.
Το ίδιο φαινόμενο και με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ). Έπαθε ολοκληρωτικό vertigo αλλάζοντας 10 φορές απόψεις εάν οι μάσκες, για παράδειγμα, είναι αναγκαίες ή όχι. Όλοι το θυμόμαστε. Ακόμα και ο Trump δυσανασχέτησε αποφασίζοντας οι ΗΠΑ να αποχωρήσουν από τον ΠΟΥ. Και βέβαια ούτε ο Οργανισμός μερίμνησε για τον εμβολιασμό τρίτων χωρών, περιοριζόμενος σήμερα στο να κάνει συστάσεις και προειδοποιήσεις για τον κίνδυνο νέων και σοβαρότερων μεταλλάξεων. Τέτοιες όμως «ανέξοδες» προειδοποιήσεις βλάπτουν περισσότερο τη διεθνή οικονομία και την κοινωνία, παρά την εξυπηρετούν και την προστατεύουν. Η Αμερική και η Κίνα βρήκαν την ευκαιρία να προσθέσουν στην εξίσωση της αντιπαλότητας και του ανταγωνισμού τους άλλη μια παράμετρο, κατηγορώντας η μία την άλλη για την ευθύνη έναρξης και εξάπλωσης του ιού που στοίχισε τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων αλλά και τη δοκιμασία θεσμών και οικονομίας. Θα μπορούσαμε να γράφουμε ακόμα δεκάδες παραδείγματα αδυναμιών που ανέδειξε αυτή η πανδημία σε κεντρικές διοικήσεις, θεσμούς Εθνικούς και Διεθνείς, αλλά και στον κοινωνικό ιστό της χώρας μας και Διεθνώς.
Θέλουμε όμως να έλθουμε στο δια ταύτα όλης αυτής της εμπειρίας και ειδικότερα στη Ελλάδα.
Απεδείχθη, με απόλυτα στατιστικά νούμερα, ότι το 25% τουλάχιστον των Ελλήνων πολιτών δεν εμπιστεύονται τους κρατικούς και επιστημονικούς φορείς και αρνούνται να εμβολιαστούν.
Και το βασικό ερώτημα είναι γιατί!!!
Η απάντηση για εμάς είναι εύλογη και σχετικά απλή: Έλλειψη ενημέρωσης και δεν εννοούμε αυτό που γίνεται σήμερα εν μέσω κρίσης και με το «όπλο στον κρόταφο» των πολιτών με μέτρα υποχρεωτικότητας ή σχεδόν υποχρεωτικότητας. Αυτά, όπως απεδείχθη, λειτουργούν στην αντίθετη κατεύθυνση. Με επιστήμονες ή με «ειδήμονες», με εκκλησιαστικούς λειτουργούς, με social media να εναντιώνονται στις απόψεις και τις προτροπές της επίσημης πολιτείας, είναι εντελώς φυσιολογικό το ¼ του πληθυσμού να συμπεριφέρεται αυτόνομα και εκτός κανόνων κεντρικής Διοίκησης. Τι χρειάζεται, λοιπόν;
Απλή λογική: έγκριτη και διαρκής ενημέρωση των πολιτών και μάλιστα συνεχής και όχι αποσπασματικά την ώρα της κρίσης. Και αυτό ισχύει όχι μόνο στα θέματα υγείας αλλά σε όλα τα καυτά θέματα του σήμερα, όπως είναι το περιβάλλον, η οικονομία, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κ.ά.
Αν αύριο κληθεί για παράδειγμα ο ελληνικός λαός να πάρει δραστικά και άμεσα μέτρα για σοβαρή περιβαλλοντική κρίση, πιστεύετε ότι θα ανταποκριθεί το 100% ή έστω το 90%; Όχι βέβαια, με το ζόρι το 70% ή το πολύ το 75%. Το υπόλοιπο 25-30% θα αντιδράσει για τους ίδιους λόγους που αντιδρά και σήμερα για την covid -19.
Εάν όμως καθημερινά η πολιτεία φροντίζει και ενημερώνει σχετικά, χρησιμοποιώντας όλα τα κανάλια ενημέρωσης, όπως ΜΜΕ, ημερίδες, σχολικά προγράμματα, social media, κάποτε να είστε βέβαιοι ότι ο σκληρός πυρήνας της κοινωνίας και των αρνητών από 25 και 30% θα μειωνόταν στο 5 ή το πολύ 8%. Αυτό το μικρό ποσοστό δεν κάνει καμία διαφορά στα μέτρα έκτακτης ανάγκης και ας το δεχθούμε σαν όριο στατιστικού λάθους. Το 5 και 8% σε μία κοινωνία, εξ ορισμού, είναι αν μη τι άλλο αντιδραστικό. Το 25 ή ακόμα χειρότερα το 30% είναι μεγάλο νούμερο και επηρεάζει οποιαδήποτε μέτρα αντιμετώπισης σοβαρών αποφάσεων που αφορούν την πολιτεία ή την κοινωνία πολιτών.
Ξοδεύονται ετησίως πολλά εκατομμύρια για τη δια βίου μάθηση των επαγγελματιών υγείας από τις φαρμακευτικές εταιρείες και πολύ καλά κάνουν. Ωστόσο, οι ίδιοι φορείς δεν ξοδεύουν ούτε ένα ευρώ σχεδόν για τη διαρκή και έγκριτη ενημέρωση του κοινού. Και βεβαίως το ίδιο κάνει και η ευρύτερη κεντρική εξουσία.
Μεγάλο λάθος. Και αυτό το λάθος το πληρώνουμε φθάνοντας στα όρια και του συστήματος υγείας και της οικονομίας.
Οι κρίσεις κάθε μορφής υπήρχαν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν και στο διηνεκές. Το θέμα είναι πόσο ετοιμαζόμαστε σταθερά και καθημερινά για να τις αντιμετωπίσουμε. Η covid 19 μας απέδειξε, για μια ακόμη φορά, ότι πυροσβεστικά μέτρα ακόμα και με το στοιχείο του επείγοντος και της υποχρεωτικότητας είναι εντελώς ανεπαρκή και με τεράστιο αντίκτυπο. «Των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν». Η covid 19 θα φύγει, οι κάθε μορφής κρίσεις όμως όχι.
Πώς ετοιμαζόμαστε;
Καλή μας Χρονιά με υγεία και σύνεση.
