Ανίχνευση με υπερηχογράφημα ύπαρξης ανωμαλίας στην καρδιά του εμβρύου και επιτυχής χειρουργική επέμβαση σε καρδιοπάθεια με τη χρήση 3D τεχνολογίας εκτύπωσης.
Οι συγγενείς καρδιοπάθειες είναι ανωμαλίες στην κατασκευή ή/και τη λειτουργία της καρδιάς που υπάρχουν με τη γέννηση του παιδιού, λόγω παθολογικής ανάπτυξής της στη διάρκεια της ζωής μέσα στη μήτρα. Οι συγγενείς καρδιοπάθειες δεν είναι όλες εξίσου σοβαρές, καθώς κάποιες μπορεί να αντιμετωπισθούν με μεγάλη επιτυχία, αλλά υπάρχουν αρκετές που επηρεάζουν άμεσα την ποιότητα ζωής και τη βιωσιμότητα του παιδιού. Αποτελούν τις πιο συχνές γενετικές ανωμαλίες κατά τη γέννηση και οφείλονται στη μη σωστή ανάπτυξη της εμβρυϊκής καρδιάς στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η οποία έχει σχηματισθεί πλήρως μέχρι την όγδοη εβδομάδα της εγκυμοσύνης.
Η εμφάνιση συγγενούς καρδιοπάθειας δεν είναι σπάνια και σίγουρα είναι πιο συνηθισμένη από ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι γονείς. Οι συγγενείς καρδιοπάθειες είναι αρκετά συχνές και εμφανίζονται σε ένα κάθε 150 παιδιά (περίπου 5 – 8 στα 1.000) που γεννιούνται ζωντανά. Η συχνότητα αυτή είναι πολύ μεγαλύτερη ενδομητρίως, περίπου 25 στα 1.000 έμβρυα, καθώς πολλά από αυτά τα έμβρυα δεν επιβιώνουν και δεν γεννιούνται ζωντανά.
Έχει σημασία να γνωρίζουμε την ύπαρξη συγγενούς καρδιοπάθειας πριν από τη γέννηση
Η αναγνώριση μιας καρδιοπάθειας πριν από τη γέννηση είναι ιδιαίτερα σημαντική, μιας και σε πολλές περιπτώσεις το έμβρυο πρέπει να υποβληθεί σε ένα ή περισσότερα χειρουργεία γρήγορα, αμέσως μετά τη γέννησή του, προκειμένου να μην υπάρξει πρόβλημα με τη ζωή του ή κάποια μόνιμη αναπηρία. Άλλες πιο ήπιες καρδιοπάθειες απαιτούν απλώς μια συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή και στενή παρακολούθηση από τον ιατρό. Επίσης έχει βρεθεί ότι οι συγγενείς καρδιοπάθειες συνδέονται συχνά με χρωμοσωμικές ανωμαλίες (π.χ. σύνδρομο Down) ή γενετικά σύνδρομα και η αναγνώρισή τους πριν από τη γέννηση επιβάλλει περισσότερο αναλυτικό έλεγχο για τον αποκλεισμό αυτών των προβλημάτων.
Πώς βρίσκουμε τις συγγενείς καρδιοπάθειες;
Ο έλεγχος γίνεται υπερηχογραφικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια μεγάλη εξέλιξη στα μηχανήματα υπερηχογραφήματος και αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να εξετάζουμε την καρδιά του εμβρύου με μεγάλη λεπτομέρεια και να βρίσκουμε έγκαιρα σοβαρές συγγενείς καρδιοπάθειες.
Αυτή η ειδική εξέταση ονομάζεται εμβρυϊκό υπερηχοκαρδιογράφημα
Στη διάρκεια αυτής της εξέτασης εξετάζεται η μορφή (ανατομία) της καρδιάς και συγκεκριμένα ελέγχονται οι τέσσερις κοιλότητες, οι βαλβίδες, τα μεγάλα αγγεία και το διάφραγμα της καρδιάς και ακολουθεί ο έλεγχος της ροής του αίματος στα διαμερίσματα της καρδιάς. Η εξέταση αυτή πρέπει να πραγματοποιείται από εξειδικευμένους και πιστοποιημένους ιατρούς, οι οποίοι διαθέτουν τον κατάλληλο εξοπλισμό και με τον τρόπο αυτό ανιχνεύεται η πλειοψηφία των συγγενών καρδιοπαθειών και ειδικά των σοβαρών, αυτών δηλαδή που είναι απειλητικές για την υγεία του παιδιού ή απαιτούν χειρουργική διόρθωση.
Τι είναι το φύσημα και πώς μπορεί να διαγνωσθεί
Το φύσημα είναι ένα εύρημα στην ακρόαση της καρδιάς από τον ιατρό και τις περισσότερες φορές βρίσκεται σε καρδιές που δεν έχουν βλάβη (λειτουργικό φύσημα). Με το υπερηχογράφημα ανιχνεύεται μόνο η πιθανή βλάβη της καρδιάς η οποία μπορεί να δημιουργεί το φύσημα και όχι το φύσημα.
Πότε γίνεται το εμβρυϊκό υπερηχοκαρδιογράφημα;
Ήδη από την εξέταση της αυχενικής διαφάνειας το πρώτο τρίμηνο γίνεται, εφόσον το μέγεθος του εμβρύου και το κοιλιακό τοίχωμα της μητέρας το επιτρέπουν, μία πρώτη εξέταση της καρδιάς. Αυτό απαιτεί βεβαίως κατάλληλα εκπαιδευμένο και έμπειρο ιατρό. Με τον τρόπο αυτό ανιχνεύονται περισσότερες από τις μισές σοβαρές καρδιοπάθειες ήδη από τις 12-13 εβδομάδες της κύησης. Αν το μωρό έχει κάποια μεγάλη συγγενή καρδιοπάθεια τότε αυτή θα ανιχνευθεί στο υπερηχογράφημα στις 18 – 21 εβδομάδες, ενώ και στην εξέταση β – επιπέδου ελέγχεται διεξοδικά η καρδιά του εμβρύου. Ωστόσο, κάποιες συγγενείς καρδιοπάθειες όπως οι στενώσεις αγγείων και βαλβίδων (π.χ. στένωση αορτικής και πνευμονικής βαλβίδας) μπορεί να αναπτυχθούν ή να επιδεινωθούν μόνο προς το τέλος της κύησης ή και μετά τη γέννηση. Για τον λόγο αυτό γίνεται επανέλεγχος της καρδιάς και στο πλαίσιο του υπερηχογραφήματος ανάπτυξης στις 32 εβδομάδες.
Πώς βοηθά ο 3D εκτυπωτής
στην επιτυχή έκβαση μιας επέμβασης;
Μια πρωτοποριακή χειρουργική επέμβαση πραγματοποιήθηκε στο νοσοκομείο Morgan Stanley Children’s Hospital στη Νέα Υόρκη όπου οι θεράποντες ιατροί βιοεκτύπωσαν ένα τρισδιάστατο αντίγραφο της καρδιάς του παιδιού. Η επέμβαση αυτή με τις υπάρχουσες μεθόδους θα ήταν πολύ δύσκολη και επικίνδυνη, επειδή θα έπρεπε να σταματήσει η λειτουργία της καρδιάς στη διάρκεια της επέμβασης για να αποφασίσουν οι χειρουργοί τι πρέπει να κάνουν. Ωστόσο με τη χρήση της τεχνολογίας 3D εκτύπωσης υπήρχε η δυνατότητα να μελετηθεί η καρδιά με λεπτομέρειες πριν από την επέμβαση και να αναπτυχτεί στη συνέχεια ένα συγκεκριμένο πλάνο για την πραγματοποίηση της επέμβασης με ταχύτητα και ασφάλεια, ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο για την υγεία του παιδιού.
Τι μας επιφυλάσσει το μέλλον όσον αφορά τη χρήση 3D εκτυπωτών;
Υπάρχει μεγάλη αισιοδοξία ότι η τεχνολογία αυτή θα αλλάξει τα δεδομένα σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των συγγενών καρδιοπαθειών, ακόμα και σε δύσκολες και πολύπλοκες περιπτώσεις.
