Όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις.
Ας ξεκινήσουμε με την έννοια του ωοθηκικού αποθέματος, ή αλλιώς του απολύτου αριθμού ωαρίων που έχει η κάθε γυναίκα στις ωοθήκες της. Οι γυναίκες γεννιούνται με όλα τα ωάρια που θα χρησιμοποιήσουν κατά την διάρκεια της αναπαραγωγικής φάσης της ζωής τους (περίπου 400-500 ωοθυλάκια προς ωορρηξία συνολικά). Κάθε μήνα, ένα γκρουπ ωοθηλακίων ξεκινά το ταξίδι της ανάπτυξης, ωστόσο μόνον ένα γίνεται το επικρατές και προχωρά προς ωορρηξία, ενώ τα υπόλοιπα ατροφούν. Αυτός ο κύκλος ωοθηλακικής ανάπτυξης συνεχίζει μέχρι την εμμηνόπαυση. Το ωοθηκικό απόθεμα αξιολογείται λαμβάνοντας υπόψιν την ηλικία, την υπερηχογραφική απεικόνιση των ωοθηκών καθώς και την μέτρηση της ορμόνης Αnti-Μullerian.
Το ωοθηκικό απόθεμα, λοιπόν, αν και κατά βάση είναι ποσοτικός προσδιορισμός, σχετίζεται άμεσα και με την ποιότητα των ωαρίων, με την ηλικία της γυναίκας, και εν τέλει με την επιτυχία της εξωσωματικής. Τιμές ΑΜΗ κάτω από 1,6 ng/ml έχουν συσχετιστεί με συλλογή λιγότερων ωαρίων κατά την διαδικασία εξωσωματικής γονιμοποίησης, ενώ τιμές ΑΜΗ κάτω από 0,4 ng/ml συνδέονται με αρκετά πιο χαμηλά ποσοστά επιτυχίας. Με βάση τα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα, δυστυχώς είναι αδύνατον να αναχαιτίσουμε την φυσιολογική φθορά που προκαλεί η ηλικία στα πολύτιμα ωάρια. Ωστόσο, συστήνεται να υιοθετούμε έναν όσο τω δυνατόν υγιεινό τρόπο ζωής, που περιλαμβάνει δίαιτα χαμηλή σε ζωικά λιπαρά, αποφυγή καπνίσματος, τακτική άσκηση, μείωση στρεσσογόνων ερεθισμάτων και κυρίως έγκαιρη πρόληψη και αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας όπως υποθυροειδισμός ή αυτοάνοσα νοσήματα που μπορεί να επηρεάσουν την καλή ορμονική λειτουργία.
Για γυναίκες που επιχειρούν να ξεκινήσουν το ταξίδι της μητρότητας πριν τα 35 έτη, το μήνυμα είναι πολύ αισιόδοξο, καθώς βάσει στατιστικών και βιβλιογραφίας, οποιοδήποτε πρόβλημα εμφανιστεί μπορεί εύκολα να αντιμετωπιστεί πολύ αποτελεσματικά με κάποια από τις μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Επίσης, για γυναίκες που θέλουν να παρατείνουν την γονιμότητα τους και να βιώσουν την μητρότητα πιο μετά στην ζωή τους, η εξωσωματική προσφέρει την λύση μέσω της κρυοσυντήρησης ωαρίων. Η διαδικασία αυτή και πάλι προτείνεται να πραγματοποιείται πριν την ηλικία των 35, καθώς τα ωάρια έχουν ακόμη πολύ καλή ποιότητα και άρα αυξημένη δυναμική γονιμοποίησης, εμφύτευσης και εγκυμοσύνης. Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι η μήτρα δεν έχει ηλικιακούς περιορισμούς, αντίθετα περιοριστικός παράγοντας στην επίτευξη εγκυμοσύνης είναι η εξάντληση του ωοθηκικού αποθέματος. Άρα με την κρυοσυντήρηση ωαρίων προφυλάσσουμε από την αρνητική επίδραση της ηλικίας τα ωάρια, και μπορούμε οποιαδήποτε στιγμή να τα μεταφέρουμε πίσω σε ένα φιλικό ενδομήτριο.
Συνεπώς, συστήνεται σε κάθε γυναίκα πριν την ηλικία των 35 να κάνει μέτρηση της ορμόνης ΑΜΗ μια φορά τον χρόνο, και να συμβουλευθεί έγκαιρα έναν γυναικολόγο ειδικό σε θέματα γονιμότητας προκειμένου μαζί να σχεδιάσουν ένα πλάνο πρόληψης/διαφύλαξης γονιμότητας ή σχέδιο θεραπείας σε περίπτωση που υπάρχει τεκμηριωμένος παράγοντας υπογονιμότητας.