H απευαισθητοποίηση (ΑΝΘ) είναι η μόνη αιτιολογική εξατομικευμένη θεραπευτική προσέγγιση για συγκεκριμένα αλλεργικά νοσήματα. Τα νοσήματα αυτά είναι η αναπνευστική αλλεργία, δηλαδή η αλλεργική ρινίτιδα-επιπεφυκίτιδα, το αλλεργικό άσθμα και η συστηματική αναφυλαξία μετά από νυγμό υμενοπτέρων (σφήκες, μέλισσες).
Βασική προϋπόθεση για την επίτευξη της θεραπείας είναι η γνώση του υπεύθυνου για την αλλεργία αλλεργιογόνου. Η αιτιολογική διάγνωση θα γίνει από αλλεργιολόγο μέσω των δερμοαντιδράσεων διά νυγμού (γνωστά ως αλλεργικά τεστ). Τεράστιας σημασίας για την επιτυχία της θεραπείας απευαισθητοποίησης είναι η αξιολόγηση των τεστ.
Ανανπνευστική Αλλεργία
Ο αλλεργιολόγος με βάση τις γνώσεις του επί της ανοσολογίας και αεροβιολογίας, αλλά και της κλινικής εμπειρίας του, είναι αυτός που θα διαπιστώσει ποιο ή ποια είναι τα ενοχοποιούμενα αλλεργιογόνα που προκαλούν την αναπνευστική αλλεργία. Με την απευαισθητοποίηση επιδιώκεται ανοσολογική παρέμβαση με σκοπό την τροποποίηση της ανοσολογικής απάντησης και την επίτευξη ανοχής του οργανισμού στο υπεύθυνο αλλεργιογόνο. Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε ΑΝΘ μετά από 8 ή 10 μήνες αρχίζουν να μην παρουσιάζουν συμπτώματα και αυτό να οριστικοποιείται με τη συνέχιση της θεραπείας. Το σημαντικότερο πλεονέκτημα, όμως, που προσφέρει η θεραπεία είναι πως προλαμβάνει και δεν εξελίσσεται η φυσική πορεία της νόσου προς αλλεργικό άσθμα.
Είναι γνωστό πως η αλλεργική ρινίτιδα πλήττει το 25% του πληθυσμού. Εκτιμάται πως από τους πάσχοντες από αλλεργική ρινίτιδα περίπου το 50% θα παρουσιάσει αλλεργικό άσθμα, αφού υπάρχουν παθογενετικές ενδείξεις της σχέσης των δυο νοσημάτων –γι’ αυτό και χαρακτηρίζεται ως «νόσος ενιαίων αεραγωγών». Τα σκευάσματα απευαισθητοποίησης που χορηγούνται για την αναπνευστική αλλεργία είναι σε ενέσιμη μορφή ή σε υπογλώσσιες σταγόνες. Η επιλογή της μορφής του σκευάσματος γίνεται από τον αλλεργιολόγο με τη σύμφωνη γνώμη του ασθενή. Η διάρκεια της θεραπείας είναι πέντε έτη. Σημαντική προϋπόθεση για την επιτυχία είναι η συμμόρφωση του ασθενή στις οδηγίες που του δίνει ο αλλεργιολόγος του, αφού είναι αναγκαίο να προσαρμόσει στην καθημερινότητά του το θεραπευτικό σκεύασμα. Η αποτελεσματικότητα τότε φτάνει σε πολύ ψηλά ποσοστά.
Απευαισθητοποίησή για αναφυλαξία από νυγμό υμενοπτέρων
Τα άτομα που έχουν παρουσιάσει αναφυλακτική αντίδραση μετά από νυγμό σε υμενόπτερα εκτιμάται πως είναι το 2-5% του πληθυσμού. Αρκετά υψηλό 30-60% είναι το ποσοστό των ευαισθητοποιημένων μελισσοκόμων, ενώ οι ευαισθητοποιημένοι στον γενικό πληθυσμό είναι περίπου 10-30%. Η απευαισθητοποίηση σε αυτήν την κατηγορία ασθενών προστατεύει σε ποσοστό 85-90%. Η θεραπεία γίνεται με ενέσιμα σκευάσματα και η αποτελεσματικότητά της είναι εμφανής, αφού οι ασθενείς δεν παρουσιάζουν αλλεργική αντίδραση μετά από νυγμό.
Και εδώ, όπως και στην απευαισθητοποίηση στην αναπνευστική αλλεργία, επιτυγχάνεται τροποποίηση της ανοσολογικής απάντησης. Η διάρκεια της θεραπείας είναι 5 έτη, ενώ πολλές μελέτες αλλά και η κλινική εμπειρία υποστηρίζουν πως χρειάζονται δόσεις προστατευτικές σε αραιότερα χρονικά διαστήματα έως και για 8 χρόνια.
Φυσικά, είναι μια θεραπεία που αντιμετωπίζει με επιτυχία την επικίνδυνη για τη ζωή αναφυλακτική αντίδραση και γι’ αυτό την προτιμούν με ανακούφιση αυτοί που έχουν βιώσει την άσχημη εμπειρία του επεισοδίου μιας τέτοιας σοβαρότητας αλλεργικής αντίδρασης.
Η απευαισθητοποίηση, ωστόσο, χρησιμεύει και στη φαρμακευτική αλλεργία, όταν ένας ασθενής πρέπει οπωσδήποτε να λάβει κάποιο φάρμακο, χωρίς εναλλακτική λύση, που του προκάλεσε όμως αλλεργική αντίδραση. Σε αυτήν την περίπτωση υπάρχουν ειδικά πρωτόκολλα απευαισθητοποίησης που καθιστούν εφικτή τη λήψη του φαρμάκου, χωρίς να προκαλείται αλλεργική αντίδραση.
Εξαιρετικά ελπιδοφόρα είναι και τα νέα στις τροφικές αλλεργίες, αφού γίνεται μεγάλη ερευνητική προσπάθεια εύρεσης τρόπων απευαισθητοποίησης σε τρόφιμα.
Ζωή Δεμέστιχα, Αλλεργιολόγος
