Γιατί άνθρωποι με την ίδια ηλικία δείχνουν περισσότερο ή λιγότερο γερασμένοι; Η ηλικία καθορίζεται από τον αριθμό των ετών που περπατάμε πάνω στη Γη; Τι σημαίνει η βιολογική μας ηλικία και τι ρόλο παίζουν τα γονίδιά μας και οι συνήθειες του τρόπου ζωής μας;
H γήρανση είναι μία πολυπαραγοντική διαδικασία. Κάθε ιστός, κάθε κύτταρο και κάθε όργανό μας γερνάνε με διαφορετικό ρυθμό. Κάθε άτομο αφενός κουβαλά διαφορετικά γονίδια και ζει διαφορετικό τρόπο ζωής.
Έτσι, είναι απόλυτα λογικό δύο άνθρωποι ίδιας ηλικίας να μην γερνάνε με τον ίδιο τρόπο.
Η γήρανση, ο τρόπος με τον οποίο γερνάμε, είναι γραμμένη σε μικρό βαθμό στα γονίδιά μας.
Μελέτες σε ομοζυγωτικούς δίδυμους έδειξαν ότι η γενετική προδιάθεση συνδράμει κατά 30% στη γήρανση, ενώ το υπόλοιπο 70% έχει να κάνει με τον τρόπο ζωή μας και τη σχέση του οργανισμού με το περιβάλλον του.
Στο ερώτημα γιατί οι γυναίκες δείχνουν νεότερες σε σχέση με τους συνομηλίκους τους άνδρες, είναι γιατί οι γυναίκες ζουν περισσότερο από τους άνδρες επειδή συμμετέχουν πιο ενεργά στην τεκνοποιία.
Οι γυναίκες είναι εφοδιασμένες από τη φύση με καλύτερα συστήματα: το ανοσοποιητικό σύστημα των γυναικών είναι πολύ πιο ισχυρό από εκείνο των ανδρών σε κάθε ηλικία. Μία γυναίκα έχει πιο ικανό σύστημα να ανταποκριθεί στη φθορά από το περιβάλλον.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχει η διαφορά μεταξύ της χρονολογικής και της βιολογικής μας ηλικίας. Η βιολογική ηλικία είναι κάτι που σήμερα μπορούμε να το μετρήσουμε με συγκεκριμένους βιοδείκτες. Έχουμε βρει διαφορές μεταξύ των δύο ηλικιών που φτάνουν τα 10 – 15 χρόνια.
Είναι σημαντικό να μετρήσουμε τη βιολογική μας ηλικία, επειδή η βιολογική ηλικία προσδιορίζει πιο σωστά την κατάσταση της υγείας και την πραγματική ηλικία του κάθε ατόμου.
Ποια είναι τα βασικά στοιχεία για να παραμείνουμε νέοι;
- Η αισιοδοξία και η καλή ψυχική διάθεση. Οι αισιόδοξοι και χαρούμενοι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τα πράγματα πιο θετικά. Η πίστη στη ζωή, η ενεργητική απασχόληση με τη ζωή, το να μας γεμίζει η δουλειά μας. Αυτός είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο στους συνταξιούχους παρατηρούμε απότομη πτώση της υγείας τους.
- Η αγάπη και η συντροφικότητα, αλλά και πολλοί παράγοντες του τρόπου ζωής.
- Ο ύπνος, το να κοιμάται κάποιος καλά κατά τις νυχτερινές ώρες, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Οι άνθρωποι που δουλεύουν σε βάρδιες είναι καταπονημένοι. Για να μπορέσει να λειτουργήσει σωστά ο οργανισμός, απαιτεί 8 ώρες ύπνου σε σταθερό ωράριο τις νυχτερινές ώρες – για την έκκριση της μελατονίνης και για τη μη διαταραχή του κιρκάδιου ρυθμού.
- H άσκηση βοηθά πάρα πολύ στη διατήρηση της νεότητας. Ιδίως όταν κάνουμε καθιστική εργασία πρέπει να δίνουμε έμφαση στην αερόβια άσκηση, όπως π.χ. στην κολύμβηση, η οποία γυμνάζει όλο το σώμα και δεν προκαλεί κανέναν τραυματισμό. Είναι σημαντικό να γυμναζόμαστε 20 λεπτά καθημερινά. Μία καλή εναλλακτική αντί για το κολύμπι είναι το περπάτημα -να φροντίζουμε δηλαδή να κάνουμε 10.000 βήματα την ημέρα.
Για τις πιο μεγάλες ηλικίες είναι σημαντικό, πριν ξεκινήσουμε την άσκηση, να ζητήσουμε τη συμβουλή ειδικού. - Η διατροφή. Θα πρέπει να προσέχουμε τη διατροφή μας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να κάνουμε δίαιτα. Είναι σημαντικό να φροντίζουμε το σωματικό μας βάρος, να ελαχιστοποιήσουμε τα λιπαρά, το αλάτι και τη ζάχαρη που καταναλώνουμε. Να δώσουμε έμφαση στη μεσογειακή διατροφή που την έχουμε ξεχάσει. Η ιδανική διατροφή για τη διατήρηση της νεότητάς μας θα πρέπει να περιλαμβάνει πολλά φρούτα, λαχανικά και ψάρια.
- Η ενυδάτωση. Βοηθά πολύ την επιδερμίδα αλλά και τον οργανισμό συνολικά. Θα πρέπει να καταναλώνουμε 1 με 2 λίτρα νερό ημερησίως κατ’ ελάχιστον.
Παράγοντες που συμβάλλουν στη γήρανση
- Το κάπνισμα είναι αποδεδειγμένα αρνητικό, όπως και το αλκοόλ σε υψηλές ποσότητες, γιατί δημιουργούν στρες. Ωστόσο, 10 ποτήρια κρασί την εβδομάδα, ανάλογα με το σωματικό βάρους του ατόμου, μπορεί να είναι ωφέλιμα. Καλό είναι να προτιμάμε το κόκκινο κρασί, το οποίο περιέχει και άλλα ωφέλιμα συστατικά. Ωστόσο, ακόμα και το κόκκινο κρασί, εάν καταναλώνεται σε υπερβολικές ποσότητες, είναι δηλητήριο και έχει σαφέστατα αρνητικά αποτελέσματα.
- Η φωτογήρανση. Ο ήλιος έχει την υπεριώδη ακτινοβολία που σε μεγάλες ποσότητες δημιουργεί καρκίνο του δέρματος (μελανώματα). Είναι πολύ σημαντικό να χρησιμοποιούμε αντηλιακά και καπέλα κατά την έκθεση στον ήλιο. Η ιδανική έκθεση στον ήλιο είναι κατά τους χειμερινούς μήνες, γιατί βοηθά στη σύνθεση της βιταμίνης D, στην οποία κατά παράδοξο τρόπο στην Ελλάδα έχουμε έλλειψη.
- Η ζάχαρη. Είναι ένα δηλητήριο και θα πρέπει να την καταναλώνουμε με μέτρο. Η ζάχαρη συμβάλλει στη συσσώρευση κατεστραμμένων πρωτεϊνών, οξειδωμένων και γλυκοζυλιωμένων πρωτεϊνών. Βοηθά, ωστόσο, στη λειτουργία του εγκεφάλου. Οι εξασκούντες πνευματική εργασία την έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, αλλά και πάλι η κατανάλωσή της θα πρέπει να γίνεται με μέτρο. Να καταναλώνουμε μία μικρή ποσότητα, όταν ο εγκέφαλός μας χρειάζεται ενέργεια.
- Το στρες. Το δημιουργικό στρες είναι θεμιτό, γιατί μας βοηθάει να βρισκόμαστε σε εγρήγορση. Αυτό που βλάπτει είναι το πολύ στρες.
Σήμερα, επειδή κάθε άνθρωπος γερνάει με δικούς του ρυθμούς, πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν διαφορετική οντότητα. Οι θεραπείες – λύσεις στη γήρανση πρέπει να είναι εξατομικευμένες και να στηρίζονται στη βιολογική ηλικία κάθε ανθρώπου, την οποία μπορούμε πλέον να υπολογίσουμε στο εργαστήριο, και στη συνέχεια να συστήσουμε, ανάλογα με τα ευρήματα, εξατομικευμένα σκευάσματα και πρωτόκολλα.