Τo εμβόλιο έναντι του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) είναι σημαντικό, καθώς προστατεύει από καρκίνους που προκαλούνται ως επακόλουθο χρόνιας μόλυνσης (λοίμωξης) από τον ιό, εξηγεί η Επίκ. καθηγήτρια Παιδιατρικής – Εφηβικής Ιατρικής, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών, επιστ. υπεύθυνη Μονάδας Εφηβικής Υγείας, Β’ Παιδιατρική Κλινική Παν/μίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού», πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής (ΕΕΕΙ), κυρία ¨Αρτεμις Τσίτσικα.
Ο ιός HPV είναι πολύ συχνός και υπολογίζεται πως 1 στους 4 μολύνεται από αυτόν. Οι περισσότεροι δεν αναπτύσσουν ποτέ συμπτώματα ή προβλήματα υγείας, αφού οι περισσότερες από τις HPV λοιμώξεις (9 από τις 10) εξαφανίζονται από μόνες τους εντός δύο ετών. Ένα άτομο που έχει προσβληθεί από ιό HPV μπορεί να μην έχει κανένα σύμπτωμα, μεταδίδοντας τον ιό στους συντρόφους του, χωρίς να το γνωρίζει. Ο ιός μεταδίδεται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή ή πιο σπάνια από την επαφή των γεννητικών περιοχών ή την επαφή των χεριών. Για τους λόγους αυτούς, ακόμη και η συστηματική χρήση προφυλακτικού, αν και μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο HPV λοίμωξης, δεν προστατεύει απόλυτα. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος προστασίας από τον ιό HPV είναι ο εμβολιασμός.
Πότε;
Ο εμβολιασμός μπορεί να προλάβει τουλάχιστον 8 στους 10 καρκίνους που σχετίζονται με τον ιό και 9 στα 10 περιστατικά γεννητικών κονδυλωμάτων. Είναι απαραίτητος για όλα τα κορίτσια, κατά προτίμηση στην ηλικία των 11-12 ετών, όταν υπάρχει ακόμη συστηματική παρακολούθηση από τον παιδίατρο. Η ανοσολογική απάντηση είναι η μέγιστη, οι πάντα ήπιες ανεπιθύμητες ενέργειες είναι λιγότερες, ενώ η πρόληψη παρέχεται εγκαίρως πριν από την πιθανότητα έκθεσης στον ιό.
Το εμβόλιο έναντι του ιού HPV αποτελεί εμβόλιο ρουτίνας για τα κορίτσια ηλικίας 11-12 ετών. Η ηλικία αυτή είναι η περίοδος όπου ολοκληρώνεται όλη η σειρά των εμβολίων του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών στους εφήβους, καθώς τόσο η ανταπόκριση του οργανισμού στους εμβολιασμούς όσο και η συμμόρφωση των εφήβων στις ιατρικές οδηγίες είναι υψηλές. Σε περίπτωση που χαθεί η ευκαιρία να γίνει το εμβόλιο σε αυτή τη χρονική συγκυρία, μεταβαίνουμε στην ηλικία των μεγαλύτερων εφήβων.
Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι δεν είναι σωστή η πεποίθηση των γονέων ότι το εμβόλιο αποτελεί διαβατήριο για την έναρξη σεξουαλικής δραστηριότητας. Το εμβόλιο είναι ένα ακόμη εμβόλιο της εφηβικής ηλικίας, που συστήνεται να χορηγείται στην ίδια ηλικία με τα υπόλοιπα εμβόλια.
Ήδη χιλιάδες έφηβοι έχουν εμβολιαστεί στη χώρα μας και έχουν θωρακιστεί στον μέγιστο δυνατό βαθμό έναντι του ιού HPV. Μάλιστα, το δοσολογικό σχήμα 2 δόσεων (αντί 3) για τα κορίτσια έως 15 ετών, με μεσοδιάστημα 6 μηνών, διευκολύνει σημαντικά τη συμμόρφωση, καθώς απλουστεύεται ο εμβολιασμός (λιγότερες ιατρικές επισκέψεις και ενέσεις).
Όταν φτάσουν στην κατάλληλη ηλικία, οι εμβολιασμένες γυναίκες θα ξεκινήσουν και τη χρήση τεστ Παπ, σύμφωνα με ιατρικές οδηγίες. Να σημειωθεί ότι στα κορίτσια 15-18 ετών απαιτούνται 3 δόσεις του εμβολίου εντός 6μήνου.
Πρέπει να εμβολιάζονται και τα αγόρια;
Όσον αφορά στον εμβολιασμό των αγοριών, που επίσης μπορεί να προσβληθούν από τον ιό, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) έχει ήδη εγκρίνει τον εμβολιασμό τους. Ο εμβολιασμός των αγοριών έχει ξεκινήσει μαζικά σε 19 χώρες παγκοσμίως (ΗΠΑ, Αυστραλία, Καναδά, Ιταλία, Αυστρία, Ελβετία κ.ά.), ενώ σε άλλες χώρες έχει καθυστερήσει η εφαρμογή του για λόγους κυρίως οικονομικούς, καθώς προτεραιότητα αποτελεί ο εμβολιασμός των γυναικών.
Ο εμβολιασμός των αγοριών θα τα προστατεύσει από τα γεννητικά κονδυλώματα και από μορφές καρκίνου, όπως αυτός του πρωκτού. Επιπλέον, εμβολιάζοντας τα αγόρια προστατεύονται έμμεσα και οι ερωτικοί τους σύντροφοι, που δεν έχουν εμβολιαστεί.
Κάθε γονέας που έχει την οικονομική δυνατότητα, σε συνεννόηση με τον παιδίατρο, οφείλει να εξετάσει την πιθανότητα εμβολιασμού του αγοριού του και το όφελος από αυτόν.