H οστεοπόρωση θεωρείται μια σιωπηλή νόσος, καθώς δεν δίνει συμπτώματα, έως ότου συμβεί το πρώτο οστεοπορωτικό κάταγμα. Είναι συνεπώς πολύ σημαντικό να διακρίνει κανείς τις υποψηφίε(ου)ς για μελλοντικό κάταγμα αλλά και να προστατεύσει το σκελετό, ούτως ώστε να μη χάσει μάζα και μειωθεί η αντοχή του.
Για να αποφύγουμε την οστεοπόρωση και να προστατεύσουμε την υγεία των οστών θα πρέπει να ακολουθούμε κάποιους κανόνες, κυρίως διατροφής και άσκησης, υιοθετώντας έναν «ποιοτικότερο» τρόπο ζωής ήδη από τη νεανική ηλικία.
Η οστεοπόρωση είναι νόσος του μεταβολισμού των οστών και χαρακτηρίζεται ουσιαστικά από ελάττωση της οστικής αντοχής που έχει σαν επακόλουθο την εμφάνιση κατάγματος(ων). Περίπου 1 στις 2 γυναίκες (50%) άνω των 50 ετών θα υποστεί κάταγμα λόγω της οστεοπόρωσης σε κάποιο σημείο της ζωής της, ενώ η αναλογία στους άνδρες είναι 1 στους 4.
Τέτοιου είδους κατάγματα -τα οποία αναφέρονται και ως κατάγματα ευθραυστότητας- είναι τα σπονδυλικά, τα κατάγματα ισχίου, τα κατάγματα του περιφερικού άκρου της κερκίδας, τα κατάγματα του άνω τμήματος του βραχιόνιου οστού κ.ά.
Υποψήφιες για την εμφάνιση οστεοπόρωσης είναι κυρίως οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, αλλά και άνδρες πάνω από 65-70 ετών, και οι παράγοντες κινδύνου μεταξύ άλλων είναι: η καθιστική ζωή, οι διατροφικές συνήθειες, διάφορα φάρμακα, αλλά και η ανεπάρκεια ή έλλειψη σε βιταμίνη D.
Η αντιμετώπισή της περιλαμβάνει συντηρητική προσέγγιση σε διπλό επίπεδο: πρόληψη και θεραπεία. Η εμφάνιση καταγμάτων δυσχεραίνει τη γενικότερη υγεία ιδιαίτερα σε ηλικιωμένα άτομα άνω
των 70 ετών, όπου η συνύπαρξη και άλλων παθήσεων, π.χ., καρδιαγγειακών, κάνει την επιβίωση του ατόμου αδύνατη σε ένα ποσοστό 30% μέσα σε ένα χρόνο από την εμφάνιση του κατάγματος.
Ισορροπημένη διατροφή
Πολλές μελέτες έχουν αποδείξει ότι η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών παίζει σημαντικό ρόλο για τη γενική υγεία, ενώ προάγει και την υγεία των οστών.
Ο μηχανισμός με τον οποίο γίνεται αυτό δεν έχει πλήρως κατανοηθεί. Μία απάντηση ίσως να κρύβεται στο γεγονός ότι αρκετά λαχανικά είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά των οστών όπως: ασβέστιο, μαγνήσιο, κάλιο, βιταμίνες C και Κ.
Προσπαθήστε να αποφεύγετε τροφές πλούσιες σε νάτριο, όπως κονσέρβες, επεξεργασμένες τροφές, αλμυρά σνακ και μην προσθέτετε μεγάλες ποσότητες αλατιού στα φαγητά σας, και ιδίως στις σαλάτες.
Τα τελευταία χρόνια γίνεται πολλή κουβέντα για την ανεπάρκεια ή έλλειψη σε βιταμίνη D
Η βιταμίνη D διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία των οστών.
Είναι αυτή που βοηθάει τον οργανισμό μας να απορροφήσει και να χρησιμοποιήσει το ασβέστιο.
Χωρίς τη βιταμίνη αυτή τα οστά μας μπορεί να χάσουν μεγάλες ποσότητες ασβεστίου και να γίνουν εύθραυστα.
Τα παιδιά χρειάζονται τη βιταμίνη D για να χτίσουν γερά, δυνατά οστά και οι ενήλικες για να διατηρήσουν υψηλές πυκνότητες οστικής μάζας.
Πρόσφατα, όμως, μεγάλη μελέτη έδειξε ότι γυναίκες από μεσογειακές χώρες έχουν έλλειψη ή ανεπάρκεια σε D, παρά την ηλιοφάνεια που επικρατεί στις χώρες αυτές. Η έλλειψή της μπορεί να προκαλέσει μια πάθηση που ονομάζεται οστεομαλακία στους ενήλικες και ραχίτιδα στα παιδιά.
Φάρμακα
Η χρόνια χρήση -πάνω από 3 μήνες-
κορτικοστεροειδών σε ανθρώπους που πάσχουν από αυτοάνοσα νοσήματα ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την εμφάνιση οστεοπόρωσης. Φάρμακα που εξασθενούν τα οστά είναι επίσης τα κυτταροστατικά, οι αναστολείς της αρωματάσης και γενικότερα τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα.
Επίσης, ορισμένα νευρολογικά, αντιεπιληπτικά σκευάσματα (όπως η φαινυντοΐνη και η φαινοβαρβιτάλη), αλλά και κάποια αντικαταθλιπτικά, θα πρέπει να χορηγούνται με προσοχή και έλεγχο των βιοχημικών οστικών δεικτών.
Ωστόσο, και ορισμένα «αθώα» φάρμακα, όπως τα αντιόξινα -φάρμακα για το στομάχι- και τα σκευάσματα από άλατα αλουμινίου θα πρέπει επίσης να χορηγούνται με προσοχή και για περιορισμένα χρονικά διαστήματα.
Καθιστική ζωή
Είναι γεγονός ότι η έλλειψη άσκησης αδυνατίζει τα οστά, αυξάνει το βάρος και οδηγεί σε εμφάνιση διαβήτη τύπου 2. Η καθιστική ζωή οδηγεί σε μείωση της οστικής αλλά και μυϊκής μάζας, δηλαδή σε σαρκοπενία και δυνητικά σε πτώσεις που οδηγούν σε κατάγματα.
Η απλή βάδιση, το τρέξιμο, ο χορός, το ποδήλατο και οι σύνθετες ασκήσεις βοηθούν στην οστική υγεία. Φροντίστε να είστε κάθε μέρα δραστήριοι – έστω και για λίγο!
