Διαβητικό πόδι: Αύξηση των ακρωτηριασμών τα τελευταία 5 χρόνια
Ανοδικές τάσεις εμφανίζει ο αριθμός των ατόμων με διαβήτη τόσο στις ΗΠΑ όσο και στη χώρα μας, που χάνουν τα δάχτυλα των ποδιών ή υπόκεινται σε ακρωτηριασμό των άκρων τους μέχρι τη μέση ηλικία (Diabetes Care 11ος/2018). Οι αυξήσεις μάλιστα είναι πιο έντονες στους νεαρούς ενήλικες με ΣΔτ1, ηλικίας 18 έως 44 ετών, και στους μεσήλικες ηλικίας 45 έως 64 ετών, αναφέρουν ερευνητές στο Diabetes Care.
Όπως εξηγεί ο κ. Αντώνιος Π. Λέπουρας, παθολόγος – διαβητολόγος, διευθυντής Παθολογικής – Διαβητολογικής Κλινικής και Διαβητολογικού Κέντρου Κλινικής METROPOLITAN GENERAL, όταν τα άτομα με διαβήτη έχουν ανεπαρκώς ελεγχόμενο σάκχαρο του αίματος, με την πάροδο του χρόνου αυτό προκαλεί ενεργοποίηση παραγόντων φλεγμονής, προκαλώντας σημαντικές βλάβες στο αγγειακό σύστημα ιδίως στην μικροκυκλοφορία των άκρων, περιορίζοντας ή εξαφανίζοντας τη ροή του αίματος στα άκρα, ιδίως στα πόδια και το πέλμα. Αυτό ονομάζεται μικροαγγειοπάθεια, η οποία με την σειρά της οδηγεί λόγω τροφικών αλλοιώσεων σε βλάβη των περιφερικών νευρικών ινών και του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η περιφερική νευροπάθεια, που εμφανίζεται κυρίως με αισθητικές διαταραχές (έλλειψη του προφυλακτικού αισθήματος του πόνου ή και το αντίθετο, μόνιμη και βασανιστική καυσαλγία) και μειωμένη-δύσκολη επούλωση πληγών.
Ο κίνδυνος ακρωτηριασμού οφείλεται λοιπόν σε ένα συνδυασμό μειωμένης αίσθησης στα πόδια λόγω νευρικής βλάβης από υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα και μειωμένης επουλωτικής ικανότητας, αλλά και μειωμένης αμυντικής ικανότητας στις λοιμώξεις των ιστών, που οφείλεται στις διαταραχές της αιματικής κυκλοφορίας στα μικρά και μεγαλύτερα αιμοφόρα αγγεία των άκρων.
Πώς θα μειωθεί ο κίνδυνος;
Οι ασθενείς μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο ακρωτηριασμού, κάνοντας τακτικές μετρήσεις ώστε να διορθώνουν πιθανές διακυμάνσεις του σακχάρου. Το πλέον σημαντικό όμως είναι, να επιτυγχάνουμε τους στόχους καλής ρύθμισης, χωρίς υπογλυκαιμίες. Συχνές υπογλυκαιμίες, παρότι μπορεί να εμφανίζονται σαν καλή ρύθμιση σε επίπεδο Γλυκοζυλιωμένης Αιμοσφαιρίνης (HbA1c), πρέπει να αποφεύγονται διότι μακροχρόνια βλάπτουν πολύ περισσότερο από μια μέτρια ρύθμιση. Χρειάζεται επίσης εκπαίδευση και τακτική επικοινωνία με τον ειδικό ή την ομάδα που τους παρακολουθεί. Απαραίτητο είναι να μην καπνίζουν και να υποβάλλονται σε τακτική εξέταση των ποδιών τους από ποδολόγο ή ειδικό ιατρό.
Όταν αναπτύσσονται επιπλοκές του ποδιού, οι ακρωτηριασμοί μπορούν να αποφευχθούν με έγκαιρη θεραπεία και προσεκτική φροντίδα παρακολούθησης από το εξειδικευμένο διαβητολογικό ιατρείο μαζί με τη βοήθεια ποδολόγου, αγγειοχειρουργού, επεμβατικού ακτινολόγου καθώς και με τη χρήση ειδικά σχεδιασμένων υποδημάτων για τη μείωση του κινδύνου έλκους, καταλήγει ο κ. Λέπουρας.