Κάποτε για να πάρει κανείς την πίεσή του, έπρεπε να κλείσει ραντεβού στο γιατρό του ή -στην καλύτερη περίπτωση- να κατευθυνθεί στο φαρµακείο της γειτονιάς του. Σήµερα, έξυπνες συσκευές και εφαρµογές στο κινητό µας τηλέφωνο κάνουν τα πάντα πριν από εµάς για εµάς. Ρολόγια µετρούν τους παλµούς της καρδιάς µας και αξιολογούν την ποιότητα του ύπνου µας, εφαρµογές µετρούν τα βήµατά µας και µας δίνουν συµβουλές υγείας και ευεξίας, λαµβάνοντας εν µέρει το ρόλο που κατείχε άλλοτε κατ’ αποκλειστικότητα ο θεράπων ιατρός.
Πλέον, ο γιατρός δεν βασίζεται στα λόγια του ασθενούς για να καταλάβει αν συµµορφώθηκε µε τη θεραπεία ή ακολούθησε τις συµβουλές του. Στην εποχή της ηλεκτρονικής υγείας, ουδέν κρυπτόν υπό την τεχνολογία!
Η αλλαγή αυτή συντελέστηκε µάλιστα µε πολύ ταχείς ρυθµούς τα λίγα τελευταία χρόνια. Δεν είναι τυχαίο ότι η χρήση τέτοιων συσκευών στην αµερικανική αγορά εκτινάχθηκε από το 9% το 2014 στο 33% το 2018.
Ας δούµε όµως τις βασικότερες από αυτές τις τεχνολογίες που ήλθαν να αλλάξουν άρδην το τοπίο της παρακολούθησης της υγείας µας.
Έξυπνα ρολόγια. Προσφέρουν πολύτιµες πληροφορίες για τη σωµατική άσκηση, µετρούν την αρτηριακή πίεση, τα επίπεδα οξυγόνου στο αίµα, τον καρδιακό ρυθµό και τις ώρες του ύπνου σας. Μάλιστα αποτυπώνουν µε αξιοσηµείωτη ακρίβεια τα µοτίβα του ύπνου σας και σας ενθαρρύνουν να τα ακολουθήσετε. Μετρούν πότε κοιµάστε, πότε ξυπνάτε, πόση ώρα περνάτε στο φως ή στον βαθύ ύπνο, πώς είναι η φάση REM του ύπνου σας. Καταγράφουν επίσης αν ροχαλίζετε, αν µιλάτε στον ύπνο σας ή έχετε διαταραχές ύπνου, και σας ξυπνούν την καλύτερη δυνατή στιγµή, χάρη στα έξυπνα ξυπνητήρια τους.
Μετρώντας τα καθηµερινά σας βήµατα, σας ενθαρρύνουν επίσης να αυξήσετε τη σωµατική σας δραστηριότητα, ενώ µετρούν και τις θερµίδες που καταναλώνετε καθηµερινά, τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίµα σας, τον βασικό µεταβολικό σας ρυθµό, τη θερµοκρασία του σώµατός σας (ξεχάστε τα θερµόµετρα), ακόµη και τα επίπεδα του άγχους σας! Δεν είναι υπερβολή να πούµε ότι τα έξυπνα ρολόγια σήµερα αποτελούν τον προσωπικό βοηθό της υγείας σας.
Χαρακτηριστική είναι η εφαρµογή Apple Heart Study που λάνσαρε η Apple το 2017, η οποία καθώς καταγράφει τον καρδιακό ρυθµό των χρηστών µπορεί να ανιχνεύσει µε απόλυτη ακρίβεια τους ασθενείς µε κολπική µαρµαρυγή. Πρόσφατα, η ίδια εταιρεία λάνσαρε µια εφαρµογή «κινητικών διαταραχών» που σε βάθος χρόνου αναµένεται να ρίξει περισσότερο φως στην έγκαιρη ανίχνευση των ασθενών µε νόσο του Πάρκινσον.
Fitness trackers. Με δεδοµένο ότι ο καθιστικός τρόπος ζωής ευθύνεται για το 6% των περιπτώσεων στεφανιαίας νόσου, το 7% του συνόλου των περιστατικών διαβήτη, το 10% των κρουσµάτων καρκίνου του µαστού και το 10% του συνόλου των καρκίνων παχέος εντέρου, οι συσκευές παρακολούθησης της σωµατικής µας άσκησης θα µπορούσαν να αποτελέσουν ένα πολύτιµο εργαλείο υποστήριξης της υγείας µας. Ιδίως αν σκεφθούµε ότι κάθε άνθρωπος που χρησιµοποιεί µια τέτοια συσκευή δεν θέλει να ακούει όλη την ώρα ότι δεν έφτασε τους στόχους που έχει θέσει για την άσκησή του – έτσι εµµέσως ενθαρρύνεται να τους κατακτήσει.
Fitbit, Jawbone, Nike, Withings, LG, Samsung, Misfit, Garmin είναι κάποιες από τις εταιρείες που πρωταγωνιστούν στην ανάπτυξη τέτοιων συσκευών. Και RunKeeper, HumanAPI, My Fitness Pal, WalkMe, MyFitnessSyncer, MapMyRun, Strava, Argus ορισµένες από τις εφαρµογές που υπόσχονται να µας βάλουν σε… πρόγραµµα. Οι συσκευές παρακολούθησης γυµναστικής έχουν σχεδιαστεί για να ενθαρρύνουν την άσκηση. Στέλνουν µηνύµατα για να σας θυµίσουν ότι δεν ασκηθήκατε, αλλά και για να σας συγχαρούν όταν πετυχαίνετε τους στόχους σας. Οι συσκευές αυτές µεταξύ άλλων µετρούν: τα βήµατά σας και άλλες µετακινήσεις σας, τις ζωτικές σας λειτουργίες (ανιχνεύουν τον καρδιακό ρυθµό, τη θερµοκρασία του δέρµατος και το επίπεδο εφίδρωσης και µάλιστα συνδυάζουν αυτά τα δεδοµένα µε το ρυθµό παλµών σας για να υπολογίσετε πόσο σκληρά γυµνάζεστε), τις θερµίδες που καταναλώνετε, τον ύπνο σας (παρακολουθούν πόσο καλά κοιµάστε).
Υπάρχουν όµως και τα αρνητικά… Υπενθυµίζεται ότι πριν από λίγα χρόνια είχε σηµάνει συναγερµός στο Αµερικανικό Πεντάγωνο, όταν διαπιστώθηκε ότι η χρήση από στρατιώτες συσκευών παρακολούθησης της φυσικής κατάστασης (και κυρίως της πολύ δηµοφιλούς στους δροµείς εφαρµογής Strava) µπορεί να δώσει στον «εχθρό» πολύτιµες πληροφορίες για το στρατιωτικό προσωπικό -κυρίως εκείνο που βρίσκεται σε επικίνδυνες ή εµπόλεµες ζώνες-, µετατρέποντάς τους σε εν δυνάµει… κατασκόπους. Χρησιµοποιώντας τους «θερµικούς χάρτες» που φτιάχνει και δηµοσιεύει το λογισµικό, εντοπίστηκαν πανεύκολα στρατιωτικές βάσεις σε Συρία, Ιράκ, Αφγανιστάν και άλλες χώρες!
Έξυπνες ζυγαριές ζυγαριές και έξυπνα θερµόµετρα. Οι έξυπνες ζυγαριές δεν µετρούν µόνο το βάρος σας όπως έκαναν παλαιότερα, αλλά βγάζουν µε το πάτηµα ενός κουµπιού το δείκτη µάζας σώµατός σας και τα ποσοστά του λιπώδους ιστού και της µυϊκής σας µάζας, τα ποσοστά νερού στο σώµα σας, καθώς και στοιχεία για το µεταβολισµό σας.
Την ίδια ώρα, έξυπνα θερµόµετρα έρχονται να προστατέψουν τα µέλη της οικογένειας και το προσωπικό του νοσοκοµείου, αφού διαθέτουν… αντιµικροβιακές ιδιότητες, που αποτρέπουν τη µετάδοση παθογόνων µικροβίων, από εκείνον που θερµοµετρείται προς τους γύρω του.
Και έπεται συνέχεια!
Γερµανική startup έχει αναπτύξει µια φορετή συσκευή που δίνει στο χρήστη σταθερή ανατροφοδότηση σχετικά µε τη στάση του σώµατός του, επιτρέποντάς του να ενισχύσει ή να ανακουφίσει τους µυς του και να βελτιώσει συνολικά τη στάση του κορµιού του.
Η γαλλική Life Plus, µε έδρα το Παρίσι, αναπτύσσει ένα ρολόι υγείας και ασφάλειας για ηλικιωµένους. Επιτρέπει την παρακολούθηση των ηλικιωµένων από απόσταση, µετρώντας µε ακρίβεια φυσιολογικές παραµέτρους. Σε περίπτωση προβλήµατος, το ρολόι στέλνει ειδοποιήσεις στους φροντιστές ή στο κέντρο άµεσης βοήθειας, χωρίς να χρειάζεται καν σύνδεση στο Διαδίκτυο.
Τέλος, µεγάλες, πολυεθνικές φαρµακευτικές εταιρείες όπως η Νοvartis βασίζονται πλέον σε wearable συσκευές για να µπορέσουν να αξιολογήσουν την επίδραση των θεραπειών τους στην καθηµερινή ζωή των ασθενών, ενώ σε 1 µε 2 χρόνια η µεγάλη φαρµακευτική αναµένεται να θέσει στη διάθεση των ασθενών συνταγογραφούµενη εφαρµογή για την παρακολούθηση της υγείας των ατόµων µε Πολλαπλή Σκλήρυνση.
Γράφει η : Νεκταρία Καρακώστα, Δημοσιογράφος Υγείας