Γνωρίζουμε πως οι ακτίνες UV είναι η σοβαρότερη αιτία πρόωρης γήρανσης της επιδερμίδας αλλά και αυτή που μπορούμε να αποφύγουμε ευκολότερα. Η πρόληψη άλλωστε είναι απλούστερη, πιο αποτελεσματική και σίγουρα φθηνότερη από το να προσπαθούμε να διορθώσουμε τη ζημιά αργότερα. Ωστόσο, τα αντηλιακά προϊόντα , άλλοτε χρησιμοποιούνται με λάθος τρόπο κι άλλοτε καθόλου-έχοντας πέσει θύματα παραπληροφόρησης. Ας φωτίσουμε λοιπόν κάποιες από τις «γκρίζες ζώνες» για να αισθανθούμε και να σταθούμε πιο ασφαλείς κάτω από τον ήλιο.
Ο SPF και οι παρανοήσεις. Αν θέλαμε να δώσουμε μια απλή εξήγηση του τι σημαίνει SPF, θα λέγαμε ότι δείχνει πόσες φορές περισσότερη υπεριώδη ακτινοβολία μπορούμε να δεχτούμε με το αντηλιακό πριν πάθουμε ηλιακό έγκαυμα. Για παράδειγμα, αν το γυμνό δέρμα καίγεται συνήθως μετά από 10 λεπτά, το SPF 15 θα μας επιτρέπει να παραμείνουμε στον ήλιο για 150 λεπτά πριν καούμε. Μόνο που στην πραγματική ζωή δεν είναι ακριβώς έτσι. Για να ισχύει η προστασία του SPF, το επίπεδο της υπεριώδους ακτινοβολίας θα πρέπει να παραμένει σταθερό, κάτι που προφανώς δεν συμβαίνει στη διάρκεια της μέρας. Αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα έχει να κάνει με το πόσο αντηλιακό βάζουμε.
Όπως έχουμε ξαναπεί, η ποσότητα που χρησιμοποιείται στις μελέτες αντηλιακών για τον προσδιορισμό του δείκτη προστασίας είναι 2 χιλιοστόγραμμα αντηλιακού ανά εκατοστό δέρματος (2 mg/cm²). Μπορεί να μην μας φαίνεται πολύ, όμως τα 2 mg/cm² μεταφράζονται σε 1/2 κουταλάκι του γλυκού για το πρόσωπο και τον λαιμό, άλλο τόσο για κάθε βραχίονα και από 1 κουταλάκι για το μπροστινό, το πίσω μέρος του κορμού και για κάθε πόδι, δηλαδή 35 ml για ολόκληρο το σώμα ενός ενήλικα- περίπου το μισό ενός μικρού σωληνάριου αντηλιακού! Πόσο αντηλιακό χρησιμοποιούμε εμείς; κατά μέσο όρο, μόνο το ¼ της συνιστώμενης ποσότητας και στην καλύτερη περίπτωση το μισό (0,5 έως 1,0 mg/cm²)! Κι αυτή η…τσιγκουνιά έχει συνέπειες. Ας πούμε ότι χρησιμοποιούμε αντηλιακό με SPF 30 ή 50. Μειώνοντας την ποσότητα κατά 1/4 η αντηλιακή προστασία μειώνεται ήδη στο μισό. Με την εφαρμογή της μισής συνιστώμενης ποσότητας, ακόμη και με αντηλιακό SPF 50, η προστασία μας δεν ξεπερνά το SPF 10! Σκεφτείτε τι συμβαίνει όταν απλώνουμε ακόμα λιγότερο- είμαστε κάτω από το SPF 3!
Αντηλιακό: βοηθός της επιδερμίδας και των καλλυντικών μας. Μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι η υφή, η διαύγεια της επιδερμίδας και η ομοιογένεια της χροιάς της βελτιώνονται σημαντικά απλά και μόνο φορώντας αντηλιακό καθημερινά, γιατί τα κύτταρά της, όταν δέχονται λιγότερες επιθέσεις από τις ακτίνες UV μπορούν να αξιοποιήσουν καλύτερα την ικανότητα που διαθέτουν να επανορθώνουν τις φθορές τους. Και όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, όταν δεν φοράμε αντηλιακό, τα προϊόντα περιποίησης είναι σαν να κολυμπούν ενάντια στο ρεύμα, αφού έχουν να αντιμετωπίσουν πολλαπλάσιες φθορές και χρειάζεται να παλέψουν πιο σκληρά για να φέρουν αποτελέσματα.
Το αντηλιακό και η εφαρμογή του: δεν θέλει κόπο, θέλει τρόπο. Το αντηλιακό θα πρέπει να απλώνεται στη σωστή ποσότητα αλλά και ομοιόμορφα αν θέλουμε να κρύψουμε το δέρμα μας από τον ήλιο, διαφορετικά, αρκετά σημεία του θα παραμείνουν εκτεθειμένα-φανταστείτε ότι βάφετε ένα τοίχο, αν τον περάσετε μόνο «ένα χέρι» ή με λίγη μπογιά, το παλιό χρώμα θα φαίνεται. Επίσης, δεν τρίβουμε το αντηλιακό-υπάρχει μελέτη που δείχνει ότι το τρίψιμο μειώνει την προστασία που μας παρέχει. Όταν βρισκόμαστε στην παραλία, το απλώνουμε παντού, με απαλές κινήσεις και το αφήνουμε να στεγνώσει. Το Sunscreenίδιο κάνουμε και στην πόλη πριν βγούμε από το σπίτι. Οι σύγχρονες φόρμουλες δεν χρειάζονται χρόνο για να ενεργοποιηθούν, αλλά για να σταθεροποιηθεί η στρώση αντηλιακού στην επιφάνεια της επιδερμίδας και όχι στα ρούχα μας-περίπου 10-15 λεπτά. Tip: Για να διατηρήσουμε αναλλοίωτη την προστατευτική του δύναμη, προσπαθούμε να ελαχιστοποιήσουμε τα προϊόντα περιποίησης που χρησιμοποιούμε κάτω από το αντηλιακό (περιορίστε τα σε 1-2) και κυρίως την ποσότητα μέικαπ που εφαρμόζουμε πάνω από αυτό.
Το αντηλιακό και το παράδοξο της βιταμίνης D. Υπάρχει μια γενικευμένη υπερβολή σχετικά με τη βιταμίνη D ή μάλλον με την ανεπάρκειά της και ο πιο βολικός ένοχος είναι τα αντηλιακά. Ας δούμε όμως τι συμβαίνει πραγματικά. Είναι αλήθεια ότι ένα σημαντικό ποσοστό πληθυσμού παρόλο που ζει στη Μεσόγειο, πάσχει από υποβιταμίνωση D. Είναι το λεγόμενο «μεσογειακό παράδοξο της βιταμίνης D». Συγκεκριμένα, μελέτη που διεξάχθηκε το 2014 μεταξύ Ευρωπαίων, έδειξε ότι η υποβιταμίνωση D ήταν πολύ πιο συχνή μεταξύ των ατόμων που ζουν σε χώρες ευνοημένες από τον ήλιο, όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Ελλάδα, απ’ ό,τι μεταξύ εκείνων που ζούσαν σε βορειότερες χώρες. Σε ανάλογα συμπεράσματα κατέληξε και μια πρόσφατη ελληνική μελέτη- δημοσιεύτηκε το 2019- σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που ζουν στην Αθήνα, μια από τις πιο ηλιόλουστες πόλεις της Ευρώπης.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι λόγοι που προκαλούν το «μεσογειακό παράδοξο» είναι, ο αυξημένος χρόνος παραμονής σε κλειστούς χώρους κατά τη διάρκεια της ημέρας λόγω εργασίας, η ηλικία, η παχυσαρκία, η σκουρόχρωμη επιδερμίδα-λόγω αυξημένης παρουσίας μελανίνης, μειώνεται η σύνθεση της βιταμίνης D- η ρύπανση της ατμόσφαιρας και η μειωμένη κατανάλωση τροφών πλούσιων σε βιταμίνη D. Στον κατάλογο προσθέτουν φυσικά και τη χρήση αντηλιακού, με το σκεπτικό ότι τα φίλτρα που περιέχουν, μπλοκάρουν τις UVB, επομένως μειώνουν θεωρητικά, τα επίπεδα της βιταμίνης D. Σπεύδουν ωστόσο να τονίσουν ότι στην πράξη, οι επιπτώσεις δεν μπορεί να θεωρούνται σοβαρές, καθώς για την παραγωγή βιταμίνης D απαιτούνται μόνο σύντομες εκθέσεις στον ήλιο, ελάχιστα άτομα χρησιμοποιούν το αντηλιακό σε τέτοια ποσότητα και τόσο σωστά, ώστε να καλύπτει το 100% της επιφάνειας της επιδερμίδας και βέβαια, δεν έχει ανακαλυφθεί ακόμα το αντηλιακό που θα μπορεί να μπλοκάρει το 100% των UV.
Θυμίζουν επίσης ότι η έκθεση στον ήλιο δεν σημαίνει μόνο έκθεση στην UVB ακτινοβολία- απαραίτητη για την σύνθεση της D. Ο ήλιος παράγει επίσης την βλαβερή UVA, η οποία δεν έχει κανένα γνωστό όφελος για την υγεία μας, καθώς και υπέρυθρη και ορατή ακτινοβολία και οι βλάβες που προκαλούν είναι απείρως σοβαρότερες από την ανεπάρκεια του οργανισμού σε βιταμίνη D- η οποία μπορεί να καλυφθεί εύκολα με συμπληρώματα διατροφής. Η κατακόρυφη αύξηση των κρουσμάτων μελανώματος και καρκίνου του δέρματος σε όλο τον κόσμο, συνδέεται σχεδόν αποκλειστικά με την υπερέκθεση της απροστάτευτης επιδερμίδας στην υπεριώδη ακτινοβολία . Ακόμα και η φωτογήρανση από την ίδια αιτία, που οδηγεί στην πρόωρη εμφάνιση ρυτίδων, χαλάρωσης και πανάδων, έστω κι αν δεν είναι ασθένεια, δεν παύει να απασχολεί σοβαρά το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού.
Όταν ο δείκτης…χτυπάει κόκκινο. Συχνά, είτε κυκλοφορούμε στην πόλη ή απολαμβάνουμε μια μίνι απόδραση σε κάποιο νησί, λέμε «ο ήλιος καίει σήμερα» αλλά δεν συνειδητοποιούμε τι ακριβώς σημαίνει αυτό. Αν όμως επισκεφτούμε την ιστοσελίδα www.meteo.gr και δούμε τον Δείκτη UV, να κοκκινίζει τον τόπο που βρισκόμαστε ή και όλο τον χάρτη της Ελλάδας, ίσως τότε τρομάξουμε και πάρουμε τα μέτρα μας…. Ο Δείκτης UV είναι ένα διεθνές μέγεθος έκφρασης της επικινδυνότητας της ηλιακής υπεριώδους ακτινοβολίας. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, η μέγιστη τιμή του Δείκτη UV στην Ελλάδα τους καλοκαιρινούς μήνες και κατά τις μεσημεριανές ώρες μπορεί να φτάσει έως 10 ή 11 (μοβ χρώμα). Οι τιμές αυτές απαιτούν την ανάγκη άμεσης προστασίας από τον ήλιο. Κατά τις πρωινές και απογευματινές ώρες ο Δείκτης UV έχει μικρότερες τιμές (κίτρινο) και κατά συνέπεια ο κίνδυνος από την υπεριώδη ακτινοβολία είναι μικρότερος. Όσο μεγαλύτερος είναι ο Δείκτης UV (από το πορτοκαλί και το κόκκινο ως το μοβ) τόσο πιο εύκολα και πιο σύντομα μπορούν να εμφανισθούν τα ανεπιθύμητα αποτελέσματα της υπεριώδους ακτινοβολίας.
Πηγη: skingurus.gr
