Το καλοκαίρι μάς χαρίζει πολλές απολαύσεις που όλοι αναζητούμε. Ζεστός καιρός, γαλανός ουρανός, μπάνια σε ομόρφες θάλασσες, οι οποίες είναι άφθονες στην Ελλάδα, μπάνια σε ελκυστικές πισίνες, μαύρισμα σε φανταστικές παραλίες και αυξημένη διάθεση για σεξουαλική δραστηριότητα.
Αυτή είναι η «καλή πλευρά» του καλοκαιριού. Στον γυναικείο πληθυσμό, όμως, οι προαναφερθείσες δραστηριότητες προκαλούν και προβλήματα, διότι αποτελούν τους βασικούς προδιαθεσικούς παράγοντες για την αυξημένη συχνότητα εμφάνισης λοιμώξεων του γεννητικού και ουροποιητικού συστήματος κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Στις επόμενες γραμμές θα παρουσιάσω μια συνοπτική ανάλυση για το τι πρέπει να γνωρίζει κάθε γυναίκα για το θέμα αυτό και συγκεκριμένα:
- Ποιες είναι οι πιο συχνά εμφανιζόμενες λοιμώξεις του γεννητικού και του ουροποιητικού συστήματος κατά τους καλοκαιρινούς μήνες;
- Τι συμπτώματα προκαλούν και πώς διαγιγνώσκονται;
- Πώς θεραπεύονται;
- Τι πρέπει να προσέχει κάθε γυναίκα;
1.Mυκητιασικές λοιμώξεις του αιδοίου (αιδοιιτίδες), του κόλπου (κολπίτιδες) ή αμφότερων περιοχών (αιδοιο-κολπίτιδες).
Οφείλονται συνήθως στον μυκητα Candida Albicans. H αυξημένη υγρασία και η θερμοκρασία της περιοχής των γεννητικών οργάνων, η τοπική ελάττωση του αερισμού από τα στενά εσώρουχα και τα ρούχα και η επαφή του δέρματος με την άμμο αποτελούν προδιαθεσικούς παράγοντες για την ανάπτυξη των μυκήτων.
Τα ακόλουθα συμπτώματα είναι ύποπτα για μυκητιασική λοίμωξη:
- Κνησμός και ερυθρότητα του αιδοίου.
- Αυξημένα κολπικά υγρά, παχύρευστα και λευκωπά.
- Αίσθηση «καψίματος» στον κολπο.
- Άλγος κατά τη σεξουαλική επαφή, εντοπιζόμενο κυρίως στο κατώτερο γεννητικό σύστημα (κόλπος – αιδοίο).
Διάγνωση
Βασίζεται στα συμπτώματα της ασθενούς, τα ευρήματα της γυναικολογικής εξέτασης και στις καλλιέργειες των κολπικών και τραχηλικών εκκριμάτων, που πρέπει να γίνονται για την τελική επιβεβαίωση της λοίμωξης.
Θεραπεία
Είναι σχετικά εύκολη και περιλαμβάνει συστηματική αντιβιοτική θεραπεία (χαπάκια από το στόμα), τοπική αντιβιοτική θεραπεία με κατάλληλες κρέμες για το αιδοίο και κολπικά υπόθετα. Καλό θα είναι να θεραπεύεται και ο σύντροφος για να αποφευχθεί η αμφοτερόπλευρος μετάδοση της λοίμωξης.
2. Μικροβιακές λοιμώξεις του κόλπου (κολπίτιδες), του τραχήλου(τραχηλίτιδες) ή αμφότερων περιοχών (κολπο-τραχηλίτιδες).
Οφείλονται κυρίως στο κολοβακτηρίδιο (E.Coli), τον αιμόφιλο, το μυκόπλασμα, το ουρεόπλασμα και πιο σπάνια στα αναερόβια μικρόβια, όπως τριχομονάδες και gardnerella vaginalis.
Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα σε περίπτωση μικροβιακής κολπίτιδας ή τραχηλιτιδας είναι:
- Αυξημένα κολπικά υγρά, κιτρινωπά, πράσινα ή λευκά.
- Σε ωρισμένες περιπτώσεις, όπως σε λοίμωξη από gardnerella vaginalis τα υγρά έχουν οσμή «ψαριού».
- Aλγος κατά τη σεξουαλική επαφή, το οποίο σε περίπτωση που το μικρόβιο έχει προσβάλει τη μήτρα και τις σάλπιγγες μπορεί να εντοπίζεται και στο κάτω μέρος της κοιλίας (πύελος) και να συνοδεύεται από πυρετό.
Διάγνωση
Βασίζεται στην κλινική εικόνα της ασθενούς αλλά πρέπει να τακτοποιηθεί το μικρόβιο με καλλιέργειες και να γίνει αντιβιόγραμμα ώστε να χορηγηθεί η κατάλληλη θεραπεία.
Θεραπεία
Συνίσταται στη χορήγηση αντιβιοτικών από το στόμα. Ο θεράπων ιατρός θα αποφασίσει, ανάλογα με το μικρόβιο, αν ο σύντροφος πρέπει να λάβει την ίδια θεραπεία.
3. Σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις
Οι πιο συχνές είναι αυτές που οφείλονται στον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (Human Papilloma Virus – HPV), τον ιό του έρπητος και τα χλαμύδια. Το πιο «επιθετικό» μικρόβιο είναι τα χλαμύδια, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν υπογονιμότητα στη γυναίκα λόγω συμφύσεων στο εσωτερικό της μήτρας και απόφραξη των σαλπίγγων. Λιγότερο συχνές είναι οι λοιμώξεις που οφείλονται στον ιό της ηπατίτιδας Β /C, στους ιούς HIV (1+2), στο μικρόβιο της γονόρροιας και της σύφιλης.
Η συχνή αλλαγή των σεξουαλικών συντρόφων, η αυξημένη libido, που εμφανίζεται το καλοκαίρι και η μη χρήση των προφυλακτικών είναι οι κατ’εξοχήν προδιαθεσικοί παράγοντες για την αύξηση των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων το καλοκαίρι. Σήμερα, η πιο συχνή λοίμωξη είναι από τον ιό HPV, ο οποίος προκαλεί τα οξυτενή κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων. Οι υπότυποι 6 και 11 είναι συνδεδεμένοι με την εμφάνιση των κονδυλωμάτων, ενώ οι υπότυποι 16 και 18 ενοχοποιούνται για τον καρκίνο του τραχήλου. Βεβαίως, υπάρχουν πάνω από 100 ύποτυποι HPV και ταξινομούνται κλινικά σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με τον βαθμό του συνοδευόμενου κινδύνου (χαμηλού – μέτριου – υψηλού) για εμφάνιση καρκίνου του τραχήλου.
Τι συμπτώματα μπορεί να έχει μια γυναίκα που έχει κολλήσει HPV;
Κανένα! Είναι δυνατόν η γυναίκα να έχει κολλήσει τον ιό αλλά να μην έχει εκδηλώσει κλινικά συμπτώματα.
- Εμφάνιση του ιού για πρώτη φορά στο ΠΑΠ-test.
- Παρουσία οξύτενων κονδυλωμάτων που έχουν τη μορφή εξωφυτικών βλαβών (ογκιδίων), με ανώμαλη επιφάνεια σαν κουνουπίδι. Προσβάλλουν κυρίως τα εξωτερικά γεννητικά όργανα, αλλά μπορεί να εμφανιστούν και σε άλλες περιοχές, όπως στον κόλπο, στον τράχηλο και την περιπρωκτική περιοχή.
Διάγνωση
Βασίζεται στην κλινική εξέταση της ασθενούς, το ΠΑΠ-test, και την κολποσκόπηση.
Θεραπεία
Τα κονδυλώματα μπορούν να θεραπευθούν με τρεις τρόπους: α) Καταστροφή των βλαβών με διαθερμία, κρυοπηξία , LASER β)τοπική εφαρμογή κρεμών, γ) χειρουργική αφαίρεση.
4. Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος (ουρολοιμώξεις)
Οι ουρολοιμώξεις -ουρηθρίτιδες και κυστίτιδες- είναι ένα άλλο πρόβλημα που ταλαιπωρεί τις γυναίκες το καλοκαίρι.Το πιο συνηθισμένο μικρόβιο που προκαλεί τις ουρολοιμώξεις είναι το κολοβακτηρίδιο, E.Coli. Το κολοβακτηρίδιο είναι τμήμα της χλωρίδας του εντέρου του ενήλικα και μερικές φορές το άτομο μολύνει τον εαυτό του (αυτομόλυνση). H γυναικεία ουρήθρα έχει μικρό μήκος και έτσι τα μικρόβια εύκολα εισέρχονται από το περιβάλλον (μολυσμένες τουαλέτες, θάλασσες, πισίνες) στην ουροδόχο κύστη.
Συμπτώματα ύποπτα για ουρολοίμωξη είναι:
- Συχνοουρία με ή χωρίς πυρετό
- Πόνος και τσούξιμο κατά την ούρηση
Διάγνωση
Γίνεται βάσει της κλινικής εικόνας, αλλά χρειάζεται και καλλιέργεια ούρων για την εξακρίβωση της ταυτότητας του μικροβίου.
Θεραπεία
Συνίσταται στη χορήγηση αντιβιοτικών με βάση το αντιβιόγραμμα. Αν εμφανίσετε κανένα από τα συμπτώματα που αναγράφονται ανωτέρω, επισκεφθείτε τον γυναικολόγο σας.
Δρ. Λουκάς Κλεντζέρης, Μαιευτήρας- Χειρουργός – Γυναικολόγος