Είναι γνωστό ότι οι γυναίκες, κατά την αναπαραγωγική φάση της ζωής τους διατρέχουν χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών προβλημάτων, λόγω της προστατευτικής δράσης των οιστρογόνων. Μετά την εμμηνόπαυση, όμως, μεταβάλλεται το καρδιολογικό προφίλ των γυναικών και δύναται να εμφανιστούν καρδιαγγειακά νοσήματα, όπως η αρτηριακή υπέρταση, η στεφανιαία νόσος, η καρδιακή ανεπάρκεια, το έμφραγμα του μυοκαρδίου, τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και η περιφερική αρτηριοπάθεια.
Σε άρθρο μας, που δημοσιεύσαμε το 2012 στο Atherosclerosis φάνηκε ότι, οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, διατρέχουν τον ίδιο κίνδυνο εμφάνισης αθηρωματικής νόσου στις καρωτίδες με τους άνδρες.
Τι γίνεται μετά την εμμηνόπαυση;
Η εμμηνόπαυση είναι ένας φυσιολογικός «σταθμός» στη ζωή της γυναίκας και χαρακτηρίζεται από την οριστική διακοπή της εμμήνου ρύσεως. Συνήθως, εμφανίζεται σε ηλικία περίπου 50 ετών και οφείλεται στη διακοπή της παραγωγής των ωοθυλακίων, με αποτέλεσμα την έλλειψη των οιστρογόνων και κατ’ επέκταση την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων. Κατά την εμμηνόπαυση και την περίοδο που ακολουθεί, λόγω της σημαντικής ορμονικής πτώσης, παρατηρείται αύξηση της χοληστερόλης, διαταραχές του μεταβολισμού της γλυκόζης, υπέρταση, καθώς και αύξηση του σωματικού βάρους, ιδίως στην κοιλιακή χώρα, με ανακατανομή του λιπώδους ιστού.
Ποια συμπτώματα εμφανίζονται μετά την εμμηνόπαυση;
Τα συμπτώματα που εμφανίζονται μετά την εμμηνόπαυση, διακρίνονται σε πρώιμα και όψιμα. Ως πρώιμα αναφέρονται οι εξάψεις και οι εφιδρώσεις, οι οποίες συμβαίνουν συνήθως το βράδυ και προκαλούν διαταραχές του ύπνου. Επίσης, μπορεί να εμφανιστεί εύκολη κόπωση, αδυναμία συγκέντρωσης και αύξηση του σωματικού βάρους. Ως όψιμα (εμφανίζονται σε μεταγενέστερο στάδιο και όχι στην αρχή) αναφέρονται πιθανά καρδιολογικά συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένης της δύσπνοιας, του πόνου στο στήθος, της ταχυκαρδίας ή λιποθυμικών επεισοδίων. Η έγκαιρη, εξατομικευμένη και αποτελεσματική τους αντιμετώπιση μειώνει τη γενικότερη επιβάρυνση της καρδιάς.
Η περιεμμηνοπαυσιακή φάση, επίσης, είναι κρίσιμη για τη μετέπειτα καλή πορεία της υγείας μιας γυναίκας. Αν σε αυτό το κρίσιμο μεταβατικό στάδιο δεν δοθεί η απαραίτητη σημασία, είναι πιθανόν να εγκατασταθούν μόνιμες διαταραχές του μεταβολισμού.
Τι πρέπει να κάνει μία γυναίκα καρδιολογικώς μετά την εμμηνόπαυση;
Η πρόληψη αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων. Για αυτό το λόγο, μία γυναίκα μετά την εμμηνόπαυση καλό θα είναι να βελτιώσει τις διατροφικές της συνήθειες. Αποτελέσματα πολλών μελετών αποδεικνύουν ότι η ελάττωση των λιπαρών γευμάτων και η αποφυγή της κατανάλωσης «κακών» υδατανθράκων μειώνουν σε σημαντικό βαθμό την «κακή χοληστερίνη» και τα τριγλυκερίδια. Η σωματική άσκηση (τουλάχιστον 2-3 φορές/ ανά εβδομάδα) συνδράμει συναγωνιστικά σε αυτό το αποτέλεσμα. Η διακοπή του καπνίσματος και η αποφυγή της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ είναι απαραίτητα και συνήθως χρειάζεται η βοήθεια κάποιου ειδικού, ώστε να επιτευχθούν.
Επίσης, η λήψη βιταμίνης D και ασβεστίου σε συνδυασμό με τη σωματική άσκηση θα επιβραδύνουν την εμφάνιση οστεοπόρωσης στις περισσότερες γυναίκες. Σε γυναίκες που εμφάνισαν πρώιμη εμμηνόπαυση (νωρίτερα από τα 45 έτη) μπορεί να χρειαστούν ορμονική θεραπεία υποκατάστασης με τη συμβουλή του γυναικολόγου τους.
Ποιες καρδιολογικές εξετάσεις διενεργούνται μετά την εμμηνόπαυση;
Σ’ όλες τις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση συνιστάται η διενέργεια ενός πλήρους καρδιολογικού ελέγχου, συμπεριλαμβανομένων εξετάσεων αίματος, ηλεκτροκαρδιογραφήματος, triplex καρδιάς και κλινικής εξέτασης.
