Οι δερματικές αλλεργίες απασχολούν μεγάλο μέρος του πληθυσμού και έχουν αρκετές διαφορετικές μορφές και αιτίες. Κοινό τους χαρακτηριστικό είναι η ενόχληση που προκαλούν, από φαγούρα μέχρι κάψιμο, πόνο και προβλήματα στην καθημερινότητα.
Αυτές που προκαλούνται έπειτα από επαφή με αλλεργιογόνα είναι αρκετά συνηθισμένες. Λέγονται δερματίτιδες εξ’ επαφής. Μέταλλα, όπως το νικέλιο, βαφές, κρέμες, αρώματα και χημικά, όπως κόλλες και πλαστικά, προκαλούν ενίοτε δερματίτιδες εξ’ επαφής.
Αλλά και ουσίες που ερεθίζουν την επιδερμίδα, όπως καθαριστικά, χημικά ή αντισηπτικά, ευθύνονται για αλλεργίες στο δέρμα, ειδικά όταν γίνεται υπερβολική τους χρήση. Πολλές φορές εκτός από την επαφή του δέρματος με κάποια ουσία χρειάζεται και η έκθεση στον ήλιο για να εκδηλωθεί η δερματική αλλεργία, οπότε μιλάμε για φωτοαλλεργία.
Υπάρχουν δερματικές αλλεργίες που δεν οφείλονται σε εξωτερικά αίτια, αλλά δείχνουν μια προδιάθεση ενίοτε κληρονομική. Χρησιμοποιούμε τον όρο ατοπική δερματίτιδα για να περιγράψουμε το δέρμα που είναι ξηρό, κόκκινο και κνησμώδες, πολλές φορές από την παιδική ηλικία. Από 10 έως 20% των παιδιών και 1 έως 3% των ενηλίκων εμφανίζουν ατοπική δερματίτιδα. Σε αυτή τη μορφή δερματικής αλλεργίας το δέρμα λόγω του ξυσίματος είναι πιο ευάλωτο σε μολύνσεις από μικρόβια, όπως ο σταφυλόκοκκος.
Άλλη συνηθισμένη μορφή δερματικής αλλεργίας είναι και η κνίδωση που εμφανίζεται με ροδοκόκκινους πομφούς (φουσκώματα) στο δέρμα, οι οποίοι έρχονται και φεύγουν, και συνοδεύεται από έντονο κνησμό. Τα αίτια της κνίδωσης είναι πολλά, όπως τροφές, φάρμακα ή εμβόλια, επαφή με το τρίχωμα ζώων, λοιμώξεις, αυτοάνοσα νοσήματα, στρες, ενώ πολύ συχνά η αιτία παραμένει άγνωστη. Τη διακρίνουμε σε οξεία και χρόνια, ανάλογα με το αν διαρκεί λιγότερο ή περισσότερο από 6 εβδομάδες αντίστοιχα.
Οι δερματικές αλλεργίες αντιμετωπίζονται ανάλογα με την αιτία τους και το μέγεθος του προβλήματος που προκαλούν στον ασθενή. Για να προσδιοριστεί η αιτία μπορεί, πέρα από το ιστορικό του ασθενούς, να χρειαστούν και εργαστηριακές εξετάσεις, είτε στο αίμα είτε στο δέρμα, γνωστές με τον όρο επιδερμιδικές δοκιμασίες. Οι τελευταίες γίνονται κυρίως σε περίπτωση που υποπτευόμαστε αλλεργία σε συγκεκριμένες ουσίες.
Οι περισσότερες δερματικές αλλεργίες αντιμετωπίζονται με κρέμες ενυδατικές και φαρμακευτικές, κορτιζονούχες και μη, αντιισταμινικά και οδηγίες για την υγιεινή και την καθημερινή φροντίδα του δέρματος. Σε περισσότερο εκτεταμένες, σοβαρές και επίμονες δερματικές αλλεργίες η θεραπεία, εκτός από τα παραπάνω, περιλαμβάνει και κορτιζόνη, αντιβιοτικά ή άλλα ανοσοτροποποιητικά φάρμακα από το στόμα ή ενέσιμα. Σε κάθε περίπτωση η πλήρης αντιμετώπιση μιας δερματικής αλλεργίας απαιτεί να βρούμε τι την προκαλεί, κατάλληλη θεραπεία και υπομονή, μια και κάποιες φορές τα συμπτώματα διαρκούν για καιρό και χρειάζονται χρόνο για να ελεγχθούν.
