ΜΑΡΙΤΑ ΚΟΣΜΑΔΑΚΗ,
Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος,
επ Λέκτορας Δερματολογίας Boston University USA, ΔΕΡΜΟΪατρική Αθηνών
kosmadaki@gmail.com
Όχι μόνο για έφηβους
Η ακμή δεν αφορά μόνο την εφηβεία. Όλο και περισσότεροι ενήλικες, κυρίως γυναίκες μεταξύ 25 και 45 ετών, εμφανίζουν εξάρσεις ακμής που μπορεί να προκαλέσουν σωματική δυσφορία αλλά και ψυχολογική επιβάρυνση. Η λεγόμενη «ακμή ενηλίκων» είναι μια συχνή δερματολογική κατάσταση που επηρεάζει την αυτοεκτίμηση και την ποιότητα ζωής. Ωστόσο, με την κατάλληλη πληροφόρηση και φροντίδα, μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιτυχία.
Ποια είναι τα βασικά αίτια της ακμής ενηλίκων;
Τα αίτια της ακμής στους ενήλικες είναι ποικίλα και συχνά αλληλοεπιδρούν. Σημαντικό ρόλο παίζουν οι ορμονικές μεταβολές, όπως αυτές που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη, τον εμμηνορροϊκό κύκλο, την εμμηνόπαυση ή το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Το άγχος αποτελεί επίσης έναν επιβαρυντικό παράγοντα, καθώς αυξάνει τα επίπεδα της κορτιζόλης και κατ’ επέκταση την παραγωγή σμήγματος. Η διατροφή, ιδιαίτερα όταν περιλαμβάνει υψηλή κατανάλωση ζάχαρης, γαλακτοκομικών και επεξεργασμένων τροφών, φαίνεται πως σχετίζεται με την επιδείνωση της κατάστασης σε κάποια άτομα. Παράλληλα, η χρήση ακατάλληλων καλλυντικών προϊόντων μπορεί να φράξει τους πόρους, ειδικά όταν δεν είναι μη φαγεσωρογόνα. Η γενετική προδιάθεση είναι επίσης σημαντική — αν υπάρχει ιστορικό ακμής στην οικογένεια, αυξάνονται οι πιθανότητες εμφάνισής της. Τέλος, ορισμένα φάρμακα όπως τα κορτικοστεροειδή και κάποια ορμονικά σκευάσματα μπορεί να συμβάλλουν στην εμφάνιση ή την επιδείνωση της ακμής.
Προληπτικά βήματα για υγιές δέρμα
Η πρόληψη της ακμής δεν είναι πάντα εφικτή, όμως υπάρχουν τρόποι να μειώσουμε τις πιθανότητες εμφάνισής της ή να περιορίσουμε τις εξάρσεις. Ο καθημερινός καθαρισμός του προσώπου, πρωί και βράδυ, με ένα ήπιο καθαριστικό βοηθά στην απομάκρυνση του περιττού σμήγματος, των ρύπων και των νεκρών κυττάρων που φράζουν τους πόρους. Η επιλογή των σωστών καλλυντικών προϊόντων — ιδανικά μη φαγεσωρογόνων και κατάλληλων για το δικό μας τύπο δέρματος — παίζει επίσης καθοριστικό ρόλο.
Εξίσου σημαντική είναι η ισορροπημένη διατροφή, με περιορισμό της ζάχαρης, των κορεσμένων λιπαρών, των τηγανητών και των γαλακτοκομικών, ενώ προτιμώνται τα φρέσκα φρούτα, τα λαχανικά και οι τροφές με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Η διαχείριση του στρες συμβάλλει στη ρύθμιση των ορμονών. Επιπλέον, η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους και φυσιολογικού ποσοστού λίπους μπορεί να μειώσει τη φλεγμονώδη επιβάρυνση στον οργανισμό και να βοηθήσει έμμεσα στη βελτίωση της ακμής.
Θεραπευτικές επιλογές και ιατρική υποστήριξη
Η θεραπεία εξατομικεύεται ανάλογα με τις ανάγκες κάθε ατόμου, τη βαρύτητα της ακμής και την ηλικία. Τα τοπικά σκευάσματα- φάρμακα που περιέχουν ρετινοειδή είναι αποτελεσματικά ενώ προσφέρουν και αντιγηραντικό όφελος (πχ η αδαπαλένη και η τρετινοΐνη). Επίσης το αζελαϊκό ή το σαλικυλικό οξύ χρησιμοποιύνται συχνά. Μπορούν να συνδυαστούν με καλλυντικά προϊόντα που ενισχύουν τη θεραπευτική δράση. Σε περιπτώσεις που υπάρχει έντονη φλεγμονή ή πολυάριθμες βλάβες, χορηγούνται τοπικά ή από του στόματος αντιβιοτικά. Στις γυναίκες, όταν διαπιστώνεται ορμονική αιτιολογία, μπορεί να χρησιμοποιηθούν αντισυλληπτικά ή άλλα φάρμακα όπως η σπιρονολακτόνη. Σε σοβαρές και ανθεκτικές μορφές ακμής, ο δερματολόγος μπορεί να συστήσει ρετινοειδή από του στόματος, με πιο γνωστή την ισοτρετινοΐνη. Τέλος, πράξεις που γίνονται στο ιατρείο η εφαρμογή ιατρικών καθαρισμών, χημικών peelings ή θεραπειών με λέιζερ μπορεί να βοηθήσουν σημαντικά στην απομάκρυνση των βλαβών και στη γενικότερη βελτίωση της υφής του δέρματος.
Συμπέρασμα
Η ακμή ενηλίκων είναι μια συχνή, αλλά διαχειρίσιμη κατάσταση. Η έγκαιρη διάγνωση από δερματολόγο και η εξατομικευμένη φροντίδα είναι το «κλειδί» για την αποτελεσματική αντιμετώπιση. Με σωστή πρόληψη και κατάλληλη θεραπεία, το δέρμα μπορεί να παραμείνει καθαρό και υγιές — σε κάθε ηλικία.
