Οι γιορτές έφτασαν και φέτος! Πώς νιώθετε λοιπόν; Κάνετε σχέδια γεμάτοι ανυπομονησία, ενθουσιασμό, χαρά; Ή μήπως βυθίζεστε στο άγχος, στη μοναξιά, στη μελαγχολία; Μήπως βιώνετε κι εσείς την περίφημη μελαγχολία των Χριστουγέννων – τα «Christmass blues» για τα οποία έχει αρχίσει να γίνεται πολύς λόγος;
Αν νιώθετε έτσι, μην ανησυχείτε – δεν είστε οι μόνοι. Η αλήθεια είναι ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν τις γιορτές αρνητικά. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τις γιορτές με ένα μείγμα άγχους και θλίψης, το οποίο συχνά πασπαλίζεται με θυμό και κάνει έναν εκρηκτικό συνδυασμό. Σε πολλά σπίτια στις γιορτές επικρατεί ένα κλίμα κάθε άλλο παρά γιορτινό: άνθρωποι μουτρωμένοι, βιαστικοί, αγχωμένοι, που γκρινιάζουν διαρκώς και καυγαδίζουν με την πρώτη ευκαιρία.
Γιατί αλήθεια συμβαίνει αυτό;
Νομίζω πως ο σημαντικότερος λόγος είναι οι προσδοκίες μας. Εδώ και πολλά χρόνια, τα Χριστούγεννα έχουν συνδεθεί με εξαιρετικά υψηλές προσδοκίες: υποτίθεται πως πρέπει να είμαστε όλοι χαρούμενοι, λαμπεροί, και να περνάμε υπέροχα αγκαλιά με τους αγαπημένους μας.
Αυτή ωστόσο είναι μια υπερβολική προσδοκία η οποία για τους περισσότερους ανθρώπους είναι άπιαστη. Αν όλο τον χρόνο δεν είμαι χαρούμενη και λαμπερή, τι θα με κάνει ξαφνικά να γίνω; Και πώς θα περάσω υπέροχα με τους «αγαπημένους μου» αν όλο το χρόνο τσακωνόμουν μαζί τους, τους γκρίνιαζα, ή απλώς δεν τους συναντούσα ποτέ;
Από την άλλη, όλες αυτές οι εικόνες και οι ιστορίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επιδεινώνουν την κατάσταση γιατί ωθούν τους ανθρώπους να κάνουν διαρκώς συγκρίσεις ανάμεσα στη δική τους μελαγχολική κατάσταση και στην τέλεια εικόνα που οι άλλοι παρουσιάζουν.
Συχνά μας φαίνεται πως για τους άλλους γύρω μας τα πράγματα είναι τέλεια και δεν είναι μόνο για εμάς, οπότε συχνά νιώθουμε άτυχοι, αδικημένοι, ή κατηγορούμε τον εαυτό μας. Το αποτέλεσμα είναι ότι καταλήγουμε να νιώθουμε χειρότερα για τον εαυτό μας και για τη ζωή μας απ’ όσο πριν από τις γιορτές. Μας φαινόμαστε πιο χοντροί, πιο άσχημοι, πιο μίζεροι, πιο μόνοι σε σύγκριση με όλους εκείνους τους λεπτούς, ωραίους, ευτυχισμένους ανθρώπους που υποτίθεται πως κυκλοφορούν γύρω μας.
Επιπλέον, στις γιορτές τα έξοδα και η κόπωση αυξάνονται καθώς θεωρείται δεδομένο πως πρέπει να αγοράσουμε ένα σωρό δώρα και να κάνουμε διάφορα καλέσματα. Η «απαίτηση» αυτή καταλήγει να κάνει όλους τους ενήλικες να νιώθουν άσχημα: όσοι έχουν λεφτά, αγχώνονται γιατί θεωρούν πως πρέπει να βρουν το τέλειο δώρο και να κάνουν το τέλειο κάλεσμα – και ανησυχούν ότι δεν θα τα καταφέρουν. Όσοι δεν έχουν λεφτά, αγχώνονται πώς θα τα βγάλουν πέρα και πώς θα καταφέρουν να δημιουργήσουν μια ψευδαίσθηση έστω των λαμπερών γιορτών που θα έπρεπε να ζήσουν οι ίδιοι ή τα παιδιά τους.
Τελικά, και λυπάμαι που το λέω, αλλά για πάααρα πολλούς ανθρώπους οι γιορτές φέρνουν μαζί τους περισσότερα έξοδα, περισσότερη κούραση, περισσότερους καυγάδες, και περισσότερες απογοητεύσεις!
Ωστόσο, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει. Μπορούμε να μειώσουμε τη μελαγχολία των Χριστουγέννων, ίσως ακόμα και να τη μετατρέψουμε σε γαλήνη και χαρά – αρκεί να αποδεχτούμε ότι νιώθουμε έτσι και να αποφασίσουμε να κάνουμε κάτι γι’ αυτό. Δείτε ορισμένες σκέψεις που έχουν βοηθήσει πολλούς ανθρώπους:
- Αποδεχθείτε ότι ίσως νιώθετε άγχος ή μελαγχολία και δεν είστε οι μόνοι. Δεν είναι αφύσικο και δεν φταίτε εσείς.
- Δείτε τις γιορτές σαν αυτό που είναι: μια θρησκευτική γιορτή για τους Χριστιανούς, μια αργία για τους μη Χριστιανούς – και όχι μια παράσταση στην οποία πρέπει να παίξετε το ρόλο της λαμπερής, επιτυχημένης και ευτυχισμένης περσόνας.
- Μην κάντε συγκρίσεις ανάμεσα σε εσάς και στους ανθρώπους γύρω σας. Δεν έχει σημασία αν οι άλλοι περνάνε καλά ή όχι – σημασία έχει εσείς πώς περνάτε.
- Αποφύγετε όσο μπορείτε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Και αν μπαίνετε σε αυτά, θυμηθείτε ότι όλα όσα βλέπετε είναι μια ωραιοποιημένη εκδοχή της «πραγματικότητας». Μην τα παίρνετε τοις μετρητοίς.
- Μην αγχώνεστε για να βρείτε το τέλειο δώρο. Το σημαντικό είναι ότι σκέφτεστε τους άλλους. Άλλωστε, το πιο πολύτιμο δώρο (ειδικά μάλιστα για τα παιδιά) είναι ο χρόνος και η καλή διάθεση, που μπορούν να μετατρέψουν κάθε στιγμή σε γιορτή.
- Μην κάνετε προσκλήσεις ή μην πηγαίνετε σε προσκλήσεις αν δεν το θέλετε. Το να καλείτε ή να επισκέπτεστε ανθρώπους μόνο επειδή «πρέπει» θα οδηγήσει σε κακή διάθεση και πιθανώς ακόμα και σε καυγάδες – και δεν αξίζει τον κόπο.
- Δώστε προτεραιότητα στις πραγματικές ανάγκες σας και στις ανάγκες των ανθρώπων γύρω σας (και όχι στις επίπλαστες «ανάγκες» που δημιουργούν τα μέσα): κοιμηθείτε περισσότερο, φάτε χωρίς τύψεις, αθληθείτε, παίξτε, κάντε πράγματα χαλαρωτικά, δημιουργήστε μικρές ευχάριστες στιγμές είτε για εσάς μόνο, είτε για τα άτομα με τα οποία ζείτε μαζί.
- Πείτε έναν καλό λόγο – τόσο σε εσάς όσο και στους ανθρώπους γύρω σας. Τώρα χρειάζεστε περισσότερο από ποτέ ενθάρρυνση, επιβράβευση, θετική στάση. Αυτό είναι το σημαντικότερο δώρο.
- Βοηθήστε κάποιον που χρειάζεται κάτι. Η προσφορά σε ανθρώπους που είναι σε δύσκολη θέση θα σας κάνει να νιώσετε ότι κάνετε κάτι χρήσιμο, θα δώσει νόημα στις ημέρες αυτές – και θα σας βοηθήσει να συνειδητοποιήσετε τι είναι πραγματικά σημαντικό στη ζωή.
Σας εύχομαι ολόψυχα Χριστούγεννα γεμάτα ουσία, γαλήνη και καλοσύνη – για εσάς και για τους ανθρώπους γύρω σας