Σκέφτηκες ποτέ ότι η έντονη ανησυχία σου αναφορικά με το παρελθόν η το με μέλλον, είναι σαν ένας τόκος που πληρώνεις για ένα “χρέος” που ίσως δεν έχεις; Κανείς δε γνωρίζει τι πρόκειται να συμβεί στο μέλλον. Και το παρελθόν δεν μπορείς να το αλλάξεις! Συνειδητοποίησε πως το μόνο που έχεις στ’ αλήθεια είναι ότι συμβαίνει αυτή η στιγμή!
Υπάρχουν τουλάχιστον μια χούφτα πράγματα για τα οποία ίσως ανησυχείς καθημερινά: δουλειά, σχέσεις, ασφάλεια, υγεία, τραπεζικό λογαριασμό, υπερθέρμανση του πλανήτη… Και ναι, είναι φυσικό να ανησυχείς για έναν απλήρωτο λογαριασμό, για μια επικείμενη επαγγελματική συνέντευξη ή για ένα πρώτο ραντεβού. Όμως όταν αναρωτιέσαι διαρκώς για το «τι θα γινόταν αν» η ανησυχία περνά σε άλλο επίπεδο. Γίνεται υπερβολικά επίμονη, καταλήγει να είναι ανεξέλεγκτη, επιτρέπει στο άγχος να παρεμβαίνει στην ζωή σου. Και το χειρότερο; Εγκαθίσταται βαθιά μέσα στο μυαλό σου.
Η διαρκής και ανεξάντλητη ανησυχία μπορεί να επηρεάσει όχι μόνο τη συναισθηματική αλλά και τη σωματική σου υγεία. Μπορεί να καταστρέψει τη συναισθηματική σου δύναμη. Μπορεί να προκαλέσει αϋπνίες, πονοκεφάλους, ακόμα και ψυχικά νοσήματα.
Τα χειρότερα σενάρια
Οι σκέψεις και τα συναισθήματα που προκαλούνται από την ανησυχία είναι σχεδόν πάντα τοξικά. Φανταζόμαστε συνήθως τα χειρότερα σενάρια. Δίνουμε χώρο σε κακές υποθετικές εξελίξεις, σε θεωρητικές απειλές και σε φόβους που στην ουσία αντικατοπτρίζουν έλλειψη αυτοεκτίμησης. Μια πρώτη συνάντηση που ίσως πάει στραβά, ένας στιγμιαίος ενοχλητικός πόνος που φανταζόμαστε πως ίσως είναι ένδειξη για κάτι πολύ σοβαρότερο, μια δυσάρεστη εξέλιξη που θα διαλύσει τα πάντα. Το ρεπερτόριο ενός μυαλού που έχει μάθει να ανησυχεί διαρκώς δεν εξαντλείται ποτέ. Κι αυτό συμβαίνει επειδή η συνήθως η ανησυχία επινοείται από το μυαλό και σπάνια έχει τις ρίζες της στην πραγματικότητα ή στην αλήθεια. Με δυο λόγια, Τελικά, η ανησυχία για το τι πρόκειται να συμβεί, δεν εμποδίζει τα μελλοντικά πιθανά προβλήματα. Απλώς μας στερεί τη χαρά του σήμερα.
Ο φαύλος κύκλος της ανησυχίας
Η ανησυχία πηγάζει συχνά από την επιθυμία να έχεις τον έλεγχο του περιβάλλοντός σου και των καταστάσεων που σε επηρεάζουν. Αλλά όσο περισσότερο προσπαθείς να ελέγξεις τα πάντα γύρω σου, τόσο πιο ανήσυχη θα νιώθεις. Είναι ένας φαύλος κύκλος… Ανησυχείς, προσπαθείς να αποκτήσεις τον έλεγχο, αποτυγχάνεις και ανησυχείς ξανά. Και αυτό επαναλαμβάνεται! Η ανησυχία για πράγματα που δεν μπορείς να ελέγξεις, όπως για παράδειγμα η κατάσταση της οικονομίας ή η συμπεριφορά κάποιου άλλου, θα σε κάνει να χάσεις αρκετή από την ψυχική δύναμη που χρειάζεσαι για να βγάλεις τον καλύτερο εαυτό σου.
Ανησυχία και χρόνιο άγχος
Εάν υποφέρεις από χρόνιο άγχος και ανησυχία, πιθανότατα κοιτάζεις τον κόσμο με τρόπους που τον κάνουν να φαίνεται πιο απειλητικός από ότι πραγματικά είναι. Για παράδειγμα, μπορεί να υπερεκτιμάς την πιθανότητα τα πράγματα να εξελιχθούν άσχημα. Επιλέγεις να σκεφτείς αμέσως το χειρότερο σενάριο ή να αντιμετωπίσεις κάθε ανήσυχη σκέψη ή φόβο σαν να έχει ήδη συμβεί πραγματικά. Στην ουσία, χωρίς να το καταλαβαίνεις απαξιώνεις την ικανότητα σου να χειρίζεσαι τα προβλήματα της ζωής. Υποθέτεις ότι θα διαλυθείς με την ιδέα και μόνο πως κάτι άσχημο μπορεί να συμβεί. Μόλις συνειδητοποιήσεις ότι η ανησυχία είναι το πρόβλημα και όχι η λύση, τότε ίσως καταφέρεις να ανακτήσεις τον έλεγχο του ανήσυχου μυαλού σου. Η επίλυση προβλημάτων περιλαμβάνει την αξιολόγηση μιας κατάστασης, την κατάρτιση συγκεκριμένων βημάτων για την αντιμετώπισή της και στη συνέχεια την εφαρμογή του σχεδίου σε δράση. Η ανησυχία, από την άλλη πλευρά, σπάνια οδηγεί σε λύσεις.
Επτά τοξικές συνήθειες που “τρέφουν” την ανησυχία
Σταμάτα να “ταΐζεις” την ανησυχία σου. Αρνητικότητα, χαμηλή αυτοεκτίμηση, γενικεύσεις και τελειομανία, είναι μερικές από τις αιτίες που θέτουν διαρκώς το μυαλό σου σε κατάσταση συναγερμού:
- Σκέφτεσαι τα πάντα σε άσπρο – μαύρο: «Αν δεν είναι όλα τέλεια, τότε είμαι απόλυτα αποτυχημένη»
- Υπερ-γενικεύεις το πρόβλημα από μια μόνο αρνητική εμπειρία που μπορεί να είχες στο παρελθόν: «Δεν με προσέλαβαν για τη δουλειά. Δεν θα βρω ποτέ δουλειά».
- Εστιάζεις μόνο στα αρνητικά: « Έκανα λάθος στην τελευταία ερώτηση του τεστ. Δεν είμαι και πολύ έξυπνη.»
- Όταν συμβαίνει κάτι καλό δεν το υπολογίζεις: «Τα πήγα καλά στην παρουσίαση αλλά ήμουν απλά τυχερή. Την άλλη φορά δεν θα τα καταφέρω».
- Κάνεις αρνητικές σκέψεις χωρίς καμία ρεαλιστική βάση: Σκέφτεσαι π.χ : « Αυτός με μισεί κρυφά» ή «Ξέρω και νιώθω ότι κάτι τρομερό πρόκειται να συμβεί»
- Περιμένεις να συμβεί το χειρότερο σενάριο: « Ο πιλότος είπε ότι έχουμε αναταράξεις. Το αεροπλάνο θα πέσει».
- Έχεις χαμηλή αυτοεκτίμηση: Λες στον εαυτό σου: « Είμαι αποτυχημένη» ή « Μου αξίζει να είμαι μόνη μου».
Αμφισβήτησε όλα όσα σε κάνουν να ανησυχείς
Κατά τη διάρκεια περιόδου έντονης ανησυχίας, το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι να αμφισβητήσεις τις αρνητικές σκέψεις σου και να βοηθηθείς ρωτώντας τον εαυτό σου:
- Ποια είναι η απόδειξη ότι το υποθετικό σενάριο που έχω στο μυαλό μου πρόκειται να βγει αληθινό;
- Μήπως υπάρχει κάποιος πιο θετικός, πιο ρεαλιστικός τρόπος να δω την κατάσταση;
- Ποια είναι η πιθανότητα να συμβεί πραγματικά αυτό που φοβάμαι; Μήπως η πιθανότητα είναι χαμηλή. Κι αν ναι τότε ρεαλιστικά, τι είναι πιο πιθανό να συμβεί;
- Είναι πραγματικά χρήσιμες οι σκέψεις που κάνω; Πώς θα με βοηθήσει και πόσο θα με βλάψει το ότι ανησυχώ για το συγκεκριμένο ζήτημα;
- Τι θα έλεγα σε έναν φίλο που μου έλεγε πως ανησυχεί για το ίδιο η για παρόμοιο ζήτημα;
6 tips απενεργοποίησης της υπερβολικής ανησυχίας
Η υπερβολική ανησυχία και η ένταση σε κάνουν να υποφέρεις; Τα παρακάτω βήματα θα σε βοηθήσουν να απενεργοποιήσεις τις ανήσυχες σκέψεις. Η χρόνια ανησυχία είναι μια ψυχική συνήθεια που μπορεί να διακοπεί. Μπορείς να εκπαιδεύσεις τον εγκέφαλό σου να παραμείνει ήρεμος και να βλέπει τη ζωή από μια πιο ισορροπημένη, λιγότερο τρομακτική προοπτική.
1 Επικεντρώσου μόνο σε ότι μπορείς να αλλάξεις
Προσπάθησε να επικεντρωθείς στα πράγματα που έχεις τη δύναμη να αλλάξεις, και άσε στην άκρη όλα όσα είναι πέρα από τον έλεγχό σου. Αφού αξιολογήσεις τις επιλογές σου, ετοίμασε ένα σχέδιο δράσης. Μόλις έχεις ένα σχέδιο που θα σε βοηθήσει να αντιμετωπίσεις τη κατάσταση είναι σίγουρο πως θα αισθανθείς πολύ λιγότερο άγχος.
2 Αποδέξου την αβεβαιότητα
Το να σκέφτεσαι όλα τα πράγματα που μπορεί να πάνε στραβά δεν κάνει τη ζωή σου πιο προβλέψιμη. Ούτε καλύτερη. Με το να εστιάσεις στο χειρότερο σενάριο αυξάνεις τις πιθανότητες να σου συμβεί. Το μόνο που θα καταφέρεις είναι να εμποδίσεις τον εαυτό σου να απολαύσει το παρόν.
3 Ανάπνευσε
Πάρε βαθιές αναπνοές. Όταν νιώθεις πως σε κυριεύει μια ανεξήγητη ανησυχία για το παραμικρό, προσπάθησε να κάνεις ασκήσεις βαθιάς αναπνοής. Βοηθούν να ηρεμήσει το μυαλό σου από τις αρνητικές σκέψεις. Πίστεψέ με! Λειτουργεί εξαιρετικά!
4 Μοιράσου τις σκέψεις σου
Μίλησε για τις ανησυχίες σου! Μπορεί να ακούγεται απλοϊκό αλλά το να μιλήσεις σε έναν έμπιστο φίλο ή σε ένα μέλος της οικογένειας που θα σε ακούει χωρίς να κρίνει ή να σε επικρίνει, είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να ηρεμήσεις. Η συζήτηση μπορεί να κάνει τις ανησυχητικές σκέψεις να φαίνονται πολύ λιγότερο απειλητικές. Εάν ο φόβος σου είναι αδικαιολόγητος, η λεκτική εκδήλωσή τους μπορεί να σε κάνει να καταλάβεις πως φοβάσαι χωρίς λόγο. Και αν ο φόβος σου είναι δικαιολογημένος, το να τον μοιράζεσαι με κάποιον άλλο μπορεί να σου δώσει λύσεις που ίσως δεν έχεις προλάβει να σκεφτεί.
5 Αύξησε τις ενδορφίνες
Η άσκηση είναι μια φυσική και αποτελεσματική θεραπεία κατά του άγχους. Απελευθερώνει ενδορφίνες που ανακουφίζουν από την ένταση και το στρες, ενισχύουν την ενέργεια και την αίσθηση της ευεξίας.
6 Παρατήρησε όσα σε κάνουν να ανυσηχείς
Αναγνώρισε και παρατήρησε τις ανησυχίες σου. Μην προσπαθείς να τις αγνοήσεις ή να τις ελέγξεις όπως ίσως κάνεις συνήθως. Απλά παρατήρησε τις.
Την επόμενη φορά που θα “πιάσεις” τον εαυτό σου να ανησυχεί:
Ανάπτυξε μια ρεαλιστική αίσθηση ελέγχου. Όταν αντιμετωπίζεις ένα πρόβλημα ή δυσφορείς για κάτι, αναρωτήσου: «Άραγε η λύση του προβλήματος εξαρτάται πραγματικά από εμένα; Είναι στο χέρι μου να το λύσω; Ή μήπως πρέπει να αλλάξω τον τρόπο που νιώθω και το πόσο με επηρεάζει το συγκεκριμένο θέμα;»
Εάν είναι υπό τον έλεγχό σου, αντιμετώπισέ το. Εάν είναι εκτός του δικού σου ελέγχου, επικεντρώσου στην αλλαγή της συναισθηματικής σου κατάστασης. Χρησιμοποίησε υγιείς δεξιότητες αντιμετώπισης, όπως το life coaching και ο διαλογισμός. Αντιμετώπισε μια για πάντα τα άβολα συναισθήματα που ευθύνονται για την ανησυχία σου. Όταν σταματήσεις να ανησυχείς για πράγματα που δεν μπορείς να ελέγξεις, θα έχεις περισσότερο χρόνο και ενέργεια για να αφιερώσεις σε πράγματα στα οποία έχεις τον έλεγχο. Και αυτό μπορεί να είναι το κλειδί για την επίτευξη των μεγαλύτερων δυνατοτήτων σου.
Πάρε την απόφαση
Έχεις μόνο αυτή τη στιγμή να δημιουργήσεις τις συνθήκες για μια όμορφη ζωή. Τη δική σου ζωή! Οραματίσου ένα μέλλον γεμάτο αισιοδοξία, χαρά και δημιουργία. Τα προβλήματα είναι εκεί και πάντα θα είναι εκεί. Όσα και να λύσεις, πάντα θα δημιουργούνται κι άλλα γιατί αυτός είναι ο κύκλος της ζωής. Η ανησυχία δεν σου παίρνει μακριά κανένα πρόβλημα του αύριο. Σου στερεί απλά τη χαρά του σήμερα!
Να σκέφτεσαι αυτό που είπε κάποτε ο Walt Disney: «Γιατί ανησυχείς; Αν έχεις κάνει το καλύτερο δυνατό που μπορείς να κάνεις, η ανησυχία δεν θα το κάνει καλύτερο!»
Χαμογέλασε! Πίστεψε στο θαύμα, στην ελπίδα, στην αγάπη. Εμπιστεύσου τη ζωή και τους ανθρώπους. Πάρε την απόφαση ότι κάθε μέρα μπορεί να είναι καλύτερη από την προηγούμενη. Επίτρεψε στον εαυτό σου να γίνεις ευτυχισμένη!