Η φυσιολογική λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα είναι απαραίτητη για την ορμονική ισορροπία, ιδιαίτερα στις γυναίκες. Οι διαταραχές της λειτουργίας του αδένα σχετίζονται με διαταραχή στο μεταβολισμό, στα επίπεδα ενέργειας και ψυχικής διάθεσης, με διαταραχές στον καταμήνιο κύκλο και τη γονιμότητα, με αλλαγές στο δέρμα και τα μαλλιά. Γενικά, επηρεάζουν σημαντικά την ευεξία του σώματος.
Η πιο συχνή διαταραχή της λειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα είναι η υπολειτουργία του, ο υποθυρεοειδισμός. Ο υποθυρεοειδισμός είναι αρκετά συχνός στις γυναίκες. Στον ανεπτυγμένο κόσμο η πιο συχνή αιτία στους ενήλικες είναι η θυρεοειδίτιδα Hashimoto, στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα «επιτίθεται» στον θυρεοειδή προσπαθώντας να τον καταστρέψει και σταδιακά προκαλεί την υπολειτουργία του.
Υποθυρεοειδισμός μπορεί, επίσης, να προκληθεί από χρόνια έλλειψη ιωδίου (βασικού συστατικού των θυρεοειδικών ορμονών) μετά από θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο ή, βέβαια, σε περίπτωση χειρουργικής αφαίρεσης του θυρεοειδούς για κάποιο άλλο λόγο.
Συχνά συμπτώματα υποθυρεοειδισμού στις γυναίκες είναι η κόπωση, η χαμηλή ενέργεια, η θλίψη, η δυσκολία στη μνήμη, η ευαισθησία στο κρύο, η κατακράτηση υγρών στα άκρα και το πρόσωπο, η δυσκολία στην απώλεια βάρους ή η μικρή αύξηση του βάρους (2-4 κιλά), το ξηρό δέρμα, τα ξηρά μαλλιά και τα εύθραυστα νύχια, η δυσκοιλιότητα και τα φουσκώματα στο έντερο, οι πόνοι στους μυς και στις αρθρώσεις και οι συχνές κράμπες, η αυξημένη χοληστερίνη. Ο υποθυρεοειδισμός μπορεί, επίσης, να προκαλέσει διαταραχή στην περίοδο και αύξηση στην απώλεια αίματος ή συχνές περιόδους. Μπορεί, τέλος, να διαταράξει την ωορρηξία και να προκαλέσει υπογονιμότητα και αποβολές πρώτου τριμήνου.
Υπερθυρεοειδισμός
Η υπερλειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, ο υπερθυρεοειδισμός, δεν είναι τόσο συχνός όσο ο υποθυρεοειδισμός, όμως συνήθως χαρακτηρίζεται από πιο έντονα και θορυβώδη συμπτώματα και επιπλοκές.
Η πιο συχνή αιτία υπερθυρεοειδισμού είναι η νόσος του Graves. Στη νόσο του Graves το ίδιο το σύστημα της ανοσίας του οργανισμού επιτίθεται στον θυρεοειδή και προκαλεί τη διόγκωσή του και την υπερλειτουργία του. Η νόσος του Graves, εκτός από την υπερλειτουργία του θυρεοειδούς, σχετίζεται και με μια χαρακτηριστική διόγκωση των οφθαλμών, τον εξόφθαλμο. Άλλες αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν υπερλειτουργία του αδένα είναι κάποιοι όζοι του θυρεοειδούς που μπορεί να υπερλειτουργούν, η οξεία, επώδυνη θυρεοειδίτιδα που συνήθως οφείλεται σε ιούς και η θυρεοειδίτιδα της λοχείας.
Συχνά συμπτώματα της υπερλειτουργίας του θυρεοειδούς είναι η ευερεθιστότητα, οι διαταραχές στον ύπνο, η εύκολη κόπωση, η έντονη τριχόπτωση, η δυσανεξία στη ζέστη, η εφίδρωση, η ταχυκαρδία, ο τρόμος στα χέρια, η αύξηση της όρεξης με απώλεια βάρους (αλλά και η πολυφαγία που μπορεί να οδηγήσει και σε αύξηση βάρους σε κάποιες περιπτώσεις), οι συχνές κενώσεις ή η διάρροια, τα ερεθισμένα και πρησμένα μάτια ή εξόφθαλμος και η διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα (βρογχοκήλη).
Ο ήπιος υπερθυρεοειδισμός δεν φαίνεται να επηρεάζει τη γονιμότητα στον ίδιο βαθμό με την υπολειτουργία του θυρεοειδούς.
Οι περισσότερες γυναίκες με ήπια υπερλειτουργία παρουσιάζουν αλλαγές στη διάρκεια και την ποσότητα αίματος κατά την περίοδο, αλλά δεν φαίνεται να έχουν διαταραχές στην ωοθυλακιορρηξία.
Δεν συμβαίνει το ίδιο στις περιπτώσεις σοβαρού υπερθυρεοειδισμού (όταν δηλαδή οι θυρεοειδικές ορμόνες είναι πολύ πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα). Στις περιπτώσεις αυτές, η περίοδος μπορεί να διακοπεί, ενώ αν έχουμε εγκυμοσύνη είναι αυξημένος ο κίνδυνος επιπλοκών και αποβολής και θα πρέπει άμεσα να παρέμβει ενδοκρινολόγος και να ξεκινήσει κατάλληλη θεραπεία πριν την έναρξη της εγκυμοσύνης.
Κάθε γυναίκα που παρουσιάζει ορμονικές διαταραχές μαζί με άλλα από αυτά τα συνοδά συμπτώματα πρέπει να ελέγχεται για πιθανή διαταραχή του θυρεοειδούς αδένα. Απαραίτητος είναι ο έλεγχος και με την επιβεβαίωση της εγκυμοσύνης, καθώς η διαταραχή της λειτουργίας του αδένα μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την εξέλιξή της.
