Ένα από τα πιο συχνά παράπλευρα συμπτώματα που φέρνει η εμμηνόπαυση και που συνδέεται άμεσα με τη σεξουαλικότητα –άρα έχει ψυχικές και σωματικές συνέπειες– είναι η κολπική ξηρότητα. Μια κατάσταση που αν δεν αντιμετωπιστεί μεθοδικά και στοχευμένα, θα επηρεάσει αρνητικά και σε πολλά επίπεδα τη γυναίκα που διανύει αυτή τη φάση στη ζωή της.
Αίτια
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, τα τοιχώματα του κόλπου παραμένουν ενυδατωμένα με ένα λεπτό στρώμα καθαρού υγρού. Η ορμόνη των οιστρογόνων βοηθά στη διατήρηση αυτού του υγρού και διατηρεί την επένδυση του κόλπου υγιή, πυκνή και ελαστική. Μια πτώση στα επίπεδα οιστρογόνων μειώνει την ποσότητα της διαθέσιμης υγρασίας, ενώ η περιοχή εμφανίζει και μικρό ερεθισμό. Η κολπική ξηρότητα είναι ένα συνηθισμένο σύμπτωμα της εμμηνόπαυσης (ταλαιπωρεί σχεδόν μία στις τρεις γυναίκες), ενώ μπορεί να κάνει τον κόλπο πιο λεπτό και λιγότερο ελαστικό (κολπική ατροφία).
- Για να μην υπάρξει σύγχυση θα πρέπει να αναφερθούν και κάποια άλλα πιθανά αίτια:
- Ακτινοβολία ή χημειοθεραπεία
- Χειρουργική αφαίρεση των ωοθηκών
- Αντι-οιστρογόνα φάρμακα
- Ορισμένα αντικαταθλιπτικά
Βασικά συμπτώματα
- Πόνος κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής
- Κνησμός – «κάψιμο»
- Συχνοουρία
- Συχνές ουρολοιμώξεις
Διάγνωση
Οποιοδήποτε από τα άνωθεν συμπτώματα χρήζει επικοινωνίας με τον γιατρό, ο οποίος είναι ο πλέον αρμόδιος ώστε να ρωτήσει για το ιστορικό, για το πόσο καιρό εμφανίζονται τα εν λόγω συμπτώματα και με τι συχνότητα. Είναι σημαντικό κάθε γυναίκα να είναι ειλικρινής με τον ειδικό που την παρακολουθεί και να μπορεί να αναπτύσσει ανοιχτό διάλογο μαζί του χωρίς ντροπή και συστολές: Μόνο εκείνος μπορεί να κάνει τη σωστή διάγνωση και να δρομολογήσει την ανάλογη θεραπεία. Παρόλο, λοιπόν, που πρόκειται για ένα λεπτό και πολύ προσωπικό θέμα, ο γιατρός γνωρίζει πως να το χειριστεί με λεπτότητα και επαγγελματισμό, ενώ αναμφίβολα έρχεται αντιμέτωπος καθημερινά με δεκάδες ανάλογα ζητήματα. Έπειτα θα πρέπει να εξεταστεί η κατάσταση του κόλπου. Ο ορμονολογικός έλεγχος, η καλλιέργεια κολπικού υγρού, καθώς και το τεστ Παπανικολάου είναι επίσης δεδομένα.
Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση της κολπικής ξηρότητας θα πρέπει να γίνεται εξατομικευμένα. Ο πιο συνήθης τρόπος είναι η τοπική θεραπεία οιστρογόνων, τα οποία αντικαθιστούν ορισμένες από τις ορμόνες που το σώμα δεν παράγει πλέον μόνο του.
Αυτό βοηθά στην ανακούφιση των κολπικών συμπτωμάτων, αλλά δεν εισάγει τόσα οιστρογόνα στο αίμα, όσα η ορμονική θεραπεία που γίνεται με τα διά του στόματος χάπια.
Τρεις συνηθισμένοι τύποι εφαρμογής κολπικών οιστρογόνων είναι το δαχτυλίδι, το δισκίο και η κρέμα. Για τις γυναίκες που δεν επιτρέπεται ή δεν επιθυμούν να λάβουν ορμόνες, η από του στόματος χορήγηση του φυσικού εκλεκτικού τροποποιητή των οιστρογονικών υποδοχέων DT56a μπορεί να αποτελέσει ιδανική λύση.
Ακόμη, στην κολπική ξηρότητα μπορούν να βοηθήσουν μια κολπική ενυδατική κρέμα, η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε ισοφλαβόνες, η εφαρμογή ενός λιπαντικού με βάση το νερό και η αποφυγή της κατάχρησης των κολπικών πλύσεων. Τέλος, αυτό που σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αμελεί η ασθενής με κολπική ξηρότητα είναι η σεξουαλική επαφή με τον σύντροφό της.
Παρόλο που η δυσάρεστη αυτή αίσθηση ξηρότητας μπορεί να την οδηγήσει στη μείωση της συχνότητας του σεξ, η αλήθεια είναι πως η τακτική διέγερση του κολπικού ιστού συμβάλλει στη διατήρηση της ροής του αίματος. Τι σημαίνει αυτό; Ότι αυξάνεται η λίπανση και η ελαστικότητα της περιοχής.
Αντιθέτως, η αποχή για μεγάλα χρονικά διαστήματα από το σεξ μπορεί να επιδεινώσει την κολπική ξηρότητα.
