Τα οικογενειακά γεύματα που άλλοτε αποτελούσαν καθημερινή τελετουργία, σήμερα συνιστούν μάλλον πολυτέλεια. Γονείς και παιδιά ταλανίζονται από ένα φορτωμένο ημερήσιο πρόγραμμα και έτσι η ώρα του φαγητού περνάει πιο βιαστικά και σιωπηλά, τα γεύματα είναι συχνότερα μοναχικά με τσιμπολόγημα πρόχειρου φαγητού, στον καναπέ ή μπροστά στην οθόνη. Η απουσία από το οικογενειακό τραπέζι είναι όμως ζημιογόνος, μιας και η ώρα του φαγητού δεν ικανοποιεί τελικά μόνο το στομάχι μας.
Η συνύπαρξη όλης της οικογένειας έχει σημαντικά οφέλη, σημειώνει η Παιδίατρος, πανεπιστημιακός υπότροφος, Τμήμα Αναπτυξιακής και Συμπεριφορικής Παιδιατρικής Α’ Πανεπιστημιακής Παιδιατρικής Κλινικής Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία, κυρία Ελένη Βαλαβάνη, καθώς:
- Συμβάλλει σε μια ισορροπημένη διατροφή. Τα παιδιά που γευματίζουν με την οικογένειά τους μαγειρεμένο φαγητό καταναλώνουν πιο ισορροπημένα γεύματα και ταυτόχρονα μαθαίνουν σωστές διατροφικές συνήθειες. Αυτό συμβαίνει γιατί οι γονείς έχουν την ευκαιρία να ελέγχουν τι και πόσο τρώνε τα παιδιά τους όταν η οικογένεια τρώει μαζί. Αντίθετα, τα παιδιά που τρώνε μόνα τους ή μπροστά στην τηλεόραση δεν προσέχουν την ποιότητα και την ποσότητα του φαγητού τους. Το οικογενειακό τραπέζι αποτελεί κατ’επέκταση μια ασπίδα προστασίας στην εμφάνιση παιδικής παχυσαρκίας και διατροφικών διαταραχών.
- Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας που απολαμβάνουν στο οικογενειακό τραπέζι πλούσιες συζητήσεις αναπτύσσουν λεξιλόγιο, βελτιώνουν τον προφορικό λόγο και αποκτούν πρώιμες αναγνωστικές ικανότητες. Το οικογενειακό γεύμα έχει μάλιστα συνδεθεί με βελτίωση της απόδοσης στο σχολείο.
- Προάγονται η υπευθυνότητα, η ομαδικότητα και η συνεργασία των μελών μιας οικογένειας. Μοιράζονται ευθύνες και ταυτόχρονα τα παιδιά μαθαίνουν καλούς τρόπους συμπεριφοράς στο τραπέζι.
- Παρέχεται ο απαιτούμενος χώρος στους γονείς να λειτουργήσουν ως πρότυπα συμπεριφοράς. Παράλληλα, αποσαφηνίζονται προσδοκίες, ρόλοι και οικογενειακοί κανόνες.
- Δίνεται η ευκαιρία για επικοινωνία και ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων. Οι γονείς μπορούν να μιλήσουν μεταξύ τους και με τα παιδιά τους και να μάθουν περισσότερα για την καθημερινότητά τους, τους προβληματισμούς τους, τα ενδιαφέροντά τους, τους φίλους τους. Κυρίως οι έφηβοι αισθάνονται ότι έχουν την αποδοχή τους και είναι πιο πιθανό να στραφούν στους γονείς τους όταν αντιμετωπίζουν κάποιο σοβαρό πρόβλημα. Οι γονείς μπορούν ακόμη να αξιοποιούν αυτό τον χρόνο για συζητήσεις σχετικά με την επικαιρότητα, ώστε να δημιουργείται κλίμα ασφάλειας μέσα στο σπίτι.
- Ενισχύονται οι οικογενειακοί δεσμοί. Στο τραπέζι δημιουργείται μια σταθερή βάση αναφοράς για τα μέλη της οικογένειας. Σύμφωνα με τις έρευνες, ο γάμος των ζευγαριών με νεογέννητα μωρά έχει πιο σταθερά θεμέλια όταν γευματίζουν συχνά μαζί.
- Προάγεται η ψυχική υγεία των μελών της οικογένειας, ιδιαίτερα των παιδιών και των εφήβων, καθώς προσφέρεται χρόνος, επαφή και συναισθηματική ισορροπία.
- Μειώνεται σημαντικά η πιθανότητα εμφάνισης ψυχικών διαταραχών κυρίως στα νέα μέλη, όπως η κατάθλιψη, οι αγχώδεις διαταραχές, η χρήση ουσιών ή αλκοόλ. Στις οικογένειες που τρώνε πιο συχνά μαζί, οι γονείς παρουσιάζουν λιγότερη ένταση και κακή διάθεση, τα παιδιά είναι πιο χαρούμενα και πιο υγιή, οι έφηβοι χτίζουν ισχυρές προσωπικότητες, έχοντας καλύτερες σχέσεις με τους γονείς και τα αδέρφιά τους. Οι έρευνες δείχνουν ότι ο έφηβος περιμένει με μεγάλη ανυπομονησία το οικογενειακό γεύμα.
Πώς μπορεί να επιστρέψει η οικογένεια γύρω από το τραπέζι;
- Επιλέγοντας μια συγκεκριμένη ώρα γεύματος (π.χ. πρωινό).
- Με συμμετοχή όλων στην οργάνωση του τραπεζιού.
- Με απομάκρυνση από την τηλεόραση και τα κινητά. Με ενδιαφέρουσες συζητήσεις και παιχνίδια τα παιδιά παραμένουν περισσότερη ώρα στο τραπέζι.
- Χωρίς πίεση στα παιδιά για να φάνε. Το φαγητό δεν είναι επιβράβευση ή τιμωρία.
- Δίνοντας στον καθένα χρόνο για να μιλήσει. Οι συζητήσεις με τα παιδιά καλό είναι να μην θυμίζουν ανάκριση ή διάλεξη.
- Το γεύμα τελειώνει όταν όλοι τελειώσουν το φαγητό τους.
Photos by Pexels
Επιμέλεια: Νεκταρία Καρακώστα, Δημοσιογράφος Υγείας
