Πανδημία κορωνοϊού
Γενικές παρατηρήσεις – Πρακτικές οδηγίες
Ανατάσιος Δ. Χατζής
Παιδίατρος – Εντατικολόγος, Διεθυντής ΜΕΘ παιδιών
Μέλος ΔΣ του ΙΣΑ
Μέλος μεικτής επιτροπής ΙΣΑ – Περιφέρειας Αττικής για τον κορωνοϊό.
Η επιδημία του κορωνοϊού στη χώρα μας, όπως και η πανδημία σ’ όλες σχεδόν τις χώρες της γης, είναι σε πλήρη εξέλιξη.
Με βάση τα τελευταία επιδημιολογικά δεδομένα η Κίνα ήδη βγαίνει από τη δική της περιπέτεια, παίρνει όμως περιοριστικά μέτρα για την αποφυγή της επανεμφάνισης της επιδημίας με την εισαγωγή νέων φορέων ή ασθενών από το εξωτερικό.
Οι χώρες της Ευρώπης, ιδιαίτερα η Ιταλία και η Ισπανία, φαίνεται μέχρι στιγμής να έχουν πληρώσει (και ακόμη πληρώνουν) το μεγαλύτερο τίμημα. Δεν έλαβαν έγκαιρα δραστικά μέτρα, ίσως με το φόβο της επίπτωσης στην οικονομία και τώρα τρέχουν πίσω από το πρόβλημα με δυσβάστακτο κόστος σε ζωές και υπέρβαση των υγειονομικών τους δυνατοτήτων.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, ακολουθώντας αρχικά μια τελείως λανθασμένη πολιτική, άφησαν τον ιό να διεισδύσει μέσα στην κοινότητα, ελπίζοντας ότι θα επιτύχουν την περίφημη «ανοσία αγέλης» χωρίς οι Υγειονομικές Αρχές να εκτιμήσουν τον κίνδυνο των πολλών θανάτων και την απότομη επιβάρυνση του υγειονομικού τους συστήματος από τη μαζική προσέλευση ασθενών. Η Ολλανδία δυστυχώς ακολούθησε την ίδια τακτική με το Η. Β. και τώρα αντιμετωπίζει τα ίδια προβλήματα.
Η Γαλλία και η Γερμανία έχουν πολλά περιστατικά, το υγειονομικό τους σύστημα δοκιμάζεται (ιδίως της Γαλλίας), η οποία συγκριτικά έχει και περισσότερους θανάτους. Τώρα έχουν κινητοποιήσει όλο το υγειονομικό τους δυναμικό ακόμη και το στρατιωτικό.
Οι Η.Π.Α. βρίσκονται μέσα στο μάτι του κυκλώνα και καθημερινά αυξάνονται και τα κρούσματα και οι θάνατοι.
Σύμφωνα με του ειδικούς αν η πανδημία απλωθεί στην Αφρική, ιδιαίτερα στην υποσαχάρια περιοχή οι αριθμοί της Ευρώπης θα φαίνονται μικροί…
Η Ελλάδα ακόμη και με τα πιο πρόσφατα επιδημιολογικά στοιχεία παρουσιάζει τη χαμηλότερη αναλογικά επίπτωση από την επιδρομή του νέου κορωνοϊού.
Είναι γενικά παραδεκτό ότι τα μέτρα που ελήφθησαν ήταν και σωστά και στην κατάλληλη στιγμή. Φαίνεται ότι η αύξηση των περιστατικών και μικρή είναι και βραδεία, που επιτρέπει στο Υγειονομικό Σύστημα να ανταποκρίνεται με επάρκεια στις συγκεκριμένες απαιτήσεις. Οι αριθμοί ανακοινώνονται καθημερινά και δε χρειάζεται να τους επαναλάβουμε.
Όσον αφορά στην πρόβλεψη για το άμεσο μέλλον το καλό σενάριο είναι να συνεχίσουμε με τους ίδιους ρυθμούς (γιατί όχι και λιγότερο) για τις επόμενες 3 με 4 εβδομάδες. Τότε θα μπορούμε με σχετική ασφάλεια να εκτιμήσουμε τη διάρκεια και το τέλος αυτού του επιδημικού κύματος. Βέβαια κανείς δεν αποκλείει την επανεμφάνιση του μετά το φθινόπωρο και προς το χειμώνα. Βέβαια τότε κάποια (πόσα δεν ξέρουμε ακόμη) άτομα θα είναι άνοσα και ίσως έχουμε κάποια νέα για το εμβόλιο.
Επανερχόμενοι στο σήμερα η σύσταση να μείνουμε στο σπίτι είναι το πιο ισχυρό όπλο εναντίον της μετάδοσης και διασποράς του κορωνοϊού. Όμως με την προσθήκη και τη διευκρίνηση ότι η σύνθεση του σπιτικού παραμένει σταθερή. Κι αν κάποιοι υποχρεωτικά «μπαινοβγαίνουν» πχ λόγω εργασίας, δεν έρχονται σε επαφή με τα άλλα άτομα ή παίρνουν τις μεγαλύτερες δυνατές προφυλάξεις. Επίσης δεν ανανεώνεται η σύνθεση αυτών που συμβιώνουν γιατί κάποιος πολύ απλά μπορεί να είναι ασυμπτωματικός φορέας και να μεταδώσει τον ιό στους άλλους.
Η ατομική μας υγιεινή μέσα στο σπίτι (χωρίς εξωτερική επικοινωνία) γίνεται με νερό και σαπούνι. Αρκεί!
Τα ειδικά μέτρα υγιεινής και καθαριότητας (αντισηπτικά, γάντια, μάσκες κλπ) αφορούν στο εξωτερικό περιβάλλον, όταν δηλαδή ερχόμαστε σε επαφή με άλλα άτομα.
Επί πλέον, είναι τεκμηριωμένο ότι ο ιός παραμένει για μέρες στις εκκρίσεις (σάλιο) και ότι ανευρίσκεται στα κόπρανα για πολλές επίσης μέρες. Δε γνωρίζουμε αν μεταφερόμενος με αυτόν τον τρόπο ο ιός συνεχίζει να προκαλεί νόσο αλλά σ’ αυτή τη φάση δεν πρέπει να το διακινδυνεύσουμε.
Εφ’ όσον οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν αερίζουμε καθημερινά το σπίτι. Ας αποβάλουμε επί τέλους τη φοβία ότι αρρωσταίνουμε από το κρύο. Απλά το κρύο μας κάνει να συνωστιζόμαστε σε κλειστούς χώρους και έτσι κολλάμε ο ένας τον άλλο μεταφέροντας ιούς με τα σταγονίδια ακόμη και με την ομιλία.
Η συμπεριφορά μας στο δημόσιο χώρο (στον οποίο σήμερα καλύτερα να μη βρισκόμαστε) θα πρέπει να αποσκοπεί στη δική μας και στην προστασία των άλλων. Κρατάμε οπωσδήποτε την απόσταση των 1 με 2 μέτρων, αποφεύγουμε να συνομιλούμε πρόσωπο με πρόσωπο, εννοείται δεν ακουμπάμε ο ένας τον άλλο και φροντίζουμε για την υγιεινή των χεριών. Εδώ πράγματι έχουν θέση τα αντισηπτικά διαλύματα.
Αν έχουμε καταρροή ή βήχα προφανώς δεν πρέπει να είμαστε εκεί, ακόμη κι αν αποδεδειγμένα (;) δεν έχουμε λοίμωξη από κορωνοϊό. Η υποψία και μόνο μας κάνει ανεπιθύμητους και δημιουργεί αγωνία και πανικό στους άλλους. Αν πρόκειται να βήξουμε απομακρυνόμαστε πολλά μέτρα από τους άλλους, βάζουμε μπροστά από το πρόσωπο μας τον αγκώνα και μετά καθαρίζουμε ή πλένουμε τα χέρια μας. Αν ο βήχας επαναλαμβάνεται καλύτερα να αποχωρήσουμε. Γενικά τα αντιβηχικά, τα βλεννολυτικά και λοιπά δεν φαίνεται να χρησιμεύουν σε κάτι.
Ως προς το τί γενικά κάνουμε, οι οδηγίες του ΕΟΔΥ, βασιζόμενες και στις διεθνείς κατευθύνσεις, είναι σαφείς. Δε θα τις επαναλάβω όλες αναλυτικά. Απλά θα τις αναλύσω ελπίζοντας ότι λύνω πιθανές απορίες.
Εάν λοιπόν παρουσιάσουμε πυρετό (θερμοκρασία σώματος > 38 βαθμούς Κελσίου) με ή χωρίς πονόλαιμο και βήχα τι κάνουμε και τι δεν κάνουμε:
Καθόμαστε σπίτι ΝΑΙ
Ξεκουραζόμαστε ΝΑΙ
Παίρνουμε αντιπυρετικό ΝΑΙ αν η θερμοκρασία > 38.5 βαθμούς Κελσίου
Επικοινωνούμε με το γιατρό μας ΝΑΙ
Πάμε αμέσως στο νοσοκομείο ΟΧΙ αν αισθανόμαστε καλά ή δεν έχουμε κάποιο άλλο υποκείμενο νόσημα
ΔΕΝ αναζητούμε εναγωνίως τεστ για να βάλουμε τη διάγνωση
ΔΕΝ παίρνουμε κανένα άλλο φάρμακο χωρίς ιατρική συνταγή
Σε μια τέτοια περίπτωση σίγουρα ακολουθούν μέρες αγωνίας, φόβου και αβεβαιότητας.
Δε μας πιάνει πανικός ούτε όμως εφησυχάζουμε.
Αν όμως δε νοιώθουμε καλά ή δυσκολευόμαστε να αναπνεύσουμε, ΝΑΙ τότε δε χρονοτριβούμε και αναζητούμε ιατρική βοήθεια.
Τα φάρμακα που σήμερα δοκιμάζονται είναι μόνο για τους ασθενείς που νοσηλεύονται και χορηγούνται με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες.
Αν κάποιο άλλο φάρμακο προκριθεί για ευρεία χρήση στο μέλλον πάλι με ιατρική συνταγή και υπό ιατρική παρακολούθηση θα πρέπει να λαμβάνεται. ΠΟΤΕ μόνοι μας από το φαρμακείο ή από άλλους μεσάζοντες.
Το τεστ που σήμερα γίνεται [PCR] είναι το μόνο αξιόπιστο και αφορά στους νοσηλευόμενους ασθενείς, γιατί και τα αντιδραστήρια δεν είναι απεριόριστα και στους βαριά πάσχοντες έχει σημασία να ξέρουμε αν ο κορωνοϊός είναι η αιτία ή όχι, γιατί έτσι καθορίζεται και η φαρμακευτική αγωγή.
Τα άλλα τεστ που προωθούνται και βασίζονται στην αναζήτηση αντισωμάτων έναντι του κορωνοϊού έχουν μεγάλο κίνδυνο λάθους μηνύματος.
Πρώτον γιατί μπορεί να βγει ψευδώς θετικό επειδή τα αντισώματα που ανίχνευσε οφείλονται σε άλλους κορωνοϊούς, λιγότερο λοιμογόνους, που κάθε χρόνο προκαλούν ήπιες κατά κανόνα αναπνευστικές λοιμώξεις (κοινό κρυολόγημα) και να θεωρηθούμε χωρίς λόγο πάσχοντες από τον παρόντα επικίνδυνο κορωνοϊό.
Στην πράξη δεν αλλάζει τίποτα γιατί αν έχουμε μόνο τα προαναφερθέντα ελαφρά συμπτώματα δεν κάνουμε καμιά θεραπεία.
Εννοείται ότι αν τα συμπτώματα είναι σοβαρά χρειαζόμαστε ιατρική βοήθεια και τότε θα κάνουμε το κανονικό τεστ.
Δεύτερον γιατί μπορεί να βγει ψευδώς αρνητικό επειδή, ενώ έχουμε ήδη τον κορωνοϊό, δεν έχουμε ακόμη αναπτύξει αντισώματα. Φανταστείτε ένα τέτοιο ασθενή με σοβαρά συμπτώματα να χάσει πολύτιμο χρόνο μην αρχίζοντας έγκαιρα τη θεραπεία.
Άρα τα τεστ με αντισώματα είναι για ευρεία και μόνο επιδημιολογική μελέτη και καταγραφή και είναι η Επιτροπή των Εμπειρογνωμόνων που θα την πραγματοποιήσει και θα αξιολογήσει τα αποτελέσματα.
Τέλος σημαντικό είναι πως θα διαχειριστούμε τις ατέλειωτες ώρες, μέρες και μόνο βδομάδες ελπίζω, κλεισίματος ή απομόνωσης.
Όλα έχουν τα υπέρ και τα κατά.
Η μοναχική απομόνωση έχει μοναξιά.
Η συνύπαρξη πολλών ατόμων μαζί μπορεί να φέρει ένταση.
Δεν είναι εύκολες οι λύσεις, ούτε υπάρχουν έτοιμες συνταγές.
Είναι μακρύς ο δρόμος, η αβεβαιότητα και ο φόβος του θανάτου δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμα.
Οι ειδικοί προτείνουν πολλές εναλλακτικές λύσεις ανάλογα και με την ηλικία. Ίσως σ’ αυτές ο καθένας από μας βρίσκει αυτήν που του ταιριάζει. Αρκεί να μην παραβιάζει τους υγειονομικούς κανόνες.
Υπάρχουν και πρακτικά θέματα, η διατροφή, η άσκηση, ο ύπνος, η περιποίηση, που όλα αυτά έγιναν πιο δύσκολα. Οι λύσεις είναι περιορισμένες.
Ευτυχώς η ψηφιακή τεχνολογία σ’ αυτήν την πρωτόγνωρη κατάσταση που βιώνουμε, είναι σύμμαχος μας και μέσω αυτής λύνουμε πολλά από τα προβλήματα μας.
Κάποια στιγμή η περιπέτεια αυτή θα φτάσει στο τέλος. Προτεραιότητα είναι το τέλος αυτό να μας βρει ζώντες και υγιείς. Τότε προφανώς θα δούμε τις σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομία, την κοινωνία, στην ίδια μας τη ζωή.
Προϋπόθεση ότι το φως στην άκρη του τούνελ είναι το φως της ημέρας κι όχι το τρένο που έρχεται από απέναντι κατά πάνω μας.
Η Health Editor Προτείνει:
