Η άνοιξη είναι η εποχή που για τους περισσότερους ανθρώπους σημαίνει άνοδο της θερμοκρασίας, ηλιόλουστες ημέρες και περισσότερο χρόνο σε εξωτερικούς χώρους. Για πολλούς άλλους, ωστόσο, η εποχή αυτή φέρνει και την εμφάνιση ή την επιδείνωση των αλλεργικών συμπτωμάτων τους.
Από την άλλη, την άνοιξη κυκλοφορούν ξανά τα υμενόπτερα, η μέλισσα και οι σφήκες, στο δηλητήριο των οποίων ορισμένοι άνθρωποι είναι αλλεργικοί. Αν και συνήθως τα υμενόπτερα δεν είναι επιθετικά, συμβαίνει συχνά να τσιμπήσουν ανθρώπους. Σε αντίθεση με τις σφήκες, που καθεμία μπορεί να προκαλέσει πολλαπλούς νυγμούς (τσιμπήματα), η μέλισσα τσιμπάει μόνο μία φορά, καθώς ο νυγμός επιφέρει τον θάνατό της.
“Η αλλεργία σε κάποιο υμενόπτερο δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί”
Στους περισσότερους ανθρώπους ο νυγμός από ένα υμενόπτερο θα προκαλέσει μόνο παροδικό πόνο και μία μικρή τοπική αντίδραση στο σημείο νυγμού με κοκκινίλα, πρήξιμο και κνησμό που θα διαρκέσουν μερικές μέρες.
Εάν όμως ένας άνθρωπος είναι αλλεργικός στο δηλητήριο ενός υμενοπτέρου, τότε η αλλεργική αντίδραση μπορεί να εξελιχθεί ταχύτατα και με βαρύτητα που μπορεί να είναι ιδιαίτερα σοβαρή.
“Εάν σύντομα μετά το νυγμό εμφανίζετε συστηματικά συμπτώματα, αναζητήστε άμεσα ιατρική φροντίδα”
Κάθε άνθρωπος που έχει εμφανίσει άμεση αλλεργική αντίδραση σε μέλισσα ή σφήκα θα πρέπει να έχει πάντοτε μαζί του φάρμακα για την περίπτωση νέου επεισοδίου (αντιισταμινικά και κορτικοστεροειδή χάπια, όπως και συσκευή αυτοενιέμενης αδρεναλίνης).
“Κάθε ασθενής με αναφυλαξία σε δηλητήριο υμενοπτέρων θα πρέπει να φέρει αγωγή επεισοδίου και να έχει εκπαιδευτεί κατάλληλα στη χρήση της”
Η αλλεργία σε δηλητήριο υμενοπτέρων είναι σημαντικό να διερευνηθεί διεξοδικά, ώστε να προσδιοριστεί επακριβώς το υπεύθυνο υμενόπτερο. Οι ασθενείς στους οποίους ο προσδιορισμός αυτός έχει γίνει, μπορούν να θεραπευτούν με ειδική ανοσοθεραπεία, ώστε να μην παρουσιάσουν αντίδραση σε μελλοντικούς νυγμούς.
Για τις συνήθεις, μικρές τοπικές αντιδράσεις η αντιμετώπιση είναι αρκετά ευκολότερη. Η προσεκτική αφαίρεση του κεντριού, όταν υπάρχει, και ο περιορισμός των παροδικών συμπτωμάτων με αντιισταμινικά χάπια ή και κρέμες κορτικοστεροειδών τοπικά συνήθως επαρκεί.
Ο μύθος της “αλλεργίας στο πεύκο”
Είναι μια ιδιαίτερα κοινή αντίληψη πως τα εξανθήματα που εμφανίζουν πολλοί άνθρωποι, όταν βρεθούν σε περιοχές με πεύκα, οφείλονται σε αλλεργία σε αυτά. Αναμενόμενο εν μέρει, καθώς οι κίτρινες γύρεις του πεύκου κυκλοφορούν σε μεγάλες συγκεντρώσεις και είναι ορατές με γυμνό μάτι.
“Οι γύρεις του πεύκου μπορούν -όχι συχνά- να προκαλέσουν αλλεργία αναπνευστικού”
Ο πραγματικός ένοχος πίσω από τα εξανθήματα αυτά είναι συνήθως οι κάμπιες που βρίσκονται στα πεύκα την άνοιξη και κυρίως τα τριχίδια που αυτές φέρουν και μετακινούνται με τον αέρα μαζί με τις γύρεις του πεύκου.
“Αυτό που ονομάζουμε αλλεργία στο πεύκο είναι στην πραγματικότητα δερματίτιδα από τις προνύμφες και ώριμες μορφές των λεπιδοπτέρων”
Η επαφή τους με το ανθρώπινο δέρμα θα προκαλέσει σε κάποιους ένα απλό αίσθημα κνησμού, συχνά όμως τα συμπτώματα είναι εντονότερα. Εμφανίζονται συνήθως στα εκτεθειμένα μέρη του σώματος με ερυθρότητα και με ένα εξάνθημα που μοιάζει με αυτό της κνίδωσης και παραμένει σταθερό για κάποιες ημέρες. Επίσης, συνοδεύονται από ένα αίσθημα καύσου στο δέρμα, ενώ προοδευτικά εμφανίζεται και κνησμός στην περιοχή με ένταση που ποικίλει.
“Χρειάζεται προσεκτική αφαίρεση των ρούχων, ώστε να μην μεταφερθούν τριχίδια και επεκταθεί το εξάνθημα στα καλυμμένα μέρη του σώματος”
Σπάνια, σε περιπτώσεις μεγάλης έκθεσης σε κάμπιες, μπορεί κάποιος να εκδηλώσει σοβαρότερες αντιδράσεις, όπως είναι αγγειοοίδημα (πρήξιμο) ή ακόμα και συστηματική αναφυλαξία.
Δυστυχώς, δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για την αντιμετώπιση της δερματίτιδας. Τα τριχίδια θα πρέπει να απομακρυνθούν από το δέρμα, συνήθως με ξέπλυμα με άφθονο νερό και με προσοχή για να μη μεταφερθούν σε άλλα σημεία του σώματος. Τα αντιισταμινικά φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν στην ελάττωση του κνησμού, όπως και οι αντικνησμώδεις κρέμες τοπικά, παράλληλα με κρέμες κορτικοστεροειδών.