Ο πόνος, εκτός του ότι αποτελεί προειδοποιητική κατάσταση για πιθανά σοβαρό, οξύ πρόβλημα υγείας, σε χρόνια φάση συνιστά μια περιοριστική συνθήκη στην ποιότητα ζωής.
Ενίοτε ο πόνος επιδρά αρνητικά στην ορθολογική αντιμετώπιση του υποκείμενου νοσήματος, επειδή οι διαταραχές του ύπνου, οι αγχώδεις συνδρομές και η κατάθλιψη επιβαρύνουν την ικανότητα λήψης αποφάσεων του πάσχοντα.
ΜΗ ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ
Τα σκευάσματα αυτής της ομάδας των αντιφλεγμονωδών φαρμάκων είναι δραστικά σε μετρίου βαθμού καταστάσεις και συνήθως επιλέγονται όταν συνυπάρχει οίδημα και φλεγμονή στο πάσχον σημείο του σώματος. Αποτελούν φάρμακα εκλογής για παθήσεις του μυοσκελετικού, των αρθρώσεων και στη δυσμηνόρροια. Τα φάρμακα αυτά είναι γενικά ασφαλή και οι συχνότερες παρενέργειές τους περιλαμβάνουν: κοιλιακά άλγη, ναυτία, αιμορραγίες από το πεπτικό και υπερτασικές κρίσεις.
Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη έχουν αθροιστική δράση, που σημαίνει ότι η συχνή, τακτική και χρόνια λήψη τους μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ή ηπατική ανεπάρκεια τα οποία αποτελούν ιδιαίτερα επιβαρυντικές καταστάσεις για την υγεία. Τα νεότερα αντιφλεγμονώδη, οι αναστολείς COX-2, προτάθηκαν επειδή παρουσίαζαν τα ίδια οφέλη με τα παλαιότερα, αλλά υπόσχονται λιγότερες παρενέργειες.
ΑΝΑΛΓΗΤΙΚΑ
Η παρακεταμόλη αποτελεί την πρώτη μας επιλογή για την ανακούφιση από μέτριας έντασης πόνου ποικίλης αιτιολογίας. Δεν αποτελεί ανταγωνιστικό σκεύασμα των ΜΣΑΦ (μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών) και γενικά χαρακτηρίζεται από ηπιότερα αποτελέσματα στην καταπράυνση του πόνου και από λιγότερες παρενέργειες. Εν τούτοις, η συχνή χρόνια λήψη, ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με πρόσληψη αλκοόλης, οδηγεί σε νεφρική και ηπατική ανεπάρκεια.
Τα αντικαταθλιπτικά επιλέγονται σε ειδικές χρόνιες περιπτώσεις, όταν συνυπάρχει διαταραχή του συναισθήματος, οπότε ο ασθενής με τη λήψη τους ανακουφίζεται από τον πόνο και καταπολεμά την καταθλιπτική του συνδρομή. Έτσι, συχνά συνταγογραφούνται τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά και οι αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης-νορεπινεφρίνης.
Για την αντιμετώπιση των νευραλγιών χορηγούνται τα αντιεπιληπτικά γκαμπαπεντίνη και πρεγκαμπαλίνη. Οι παρενέργειες των σκευασμάτων αυτών είναι ναυτία, ζάλη και απόσυρση.
Τα οπιοειδή είναι συνθετικώς παρασκευασθέντα αναλγητικά φάρμακα που έχουν ως βασική χημική προέλευση το όπιο. Είναι ιδιαίτερα δραστικά στον οξύ πόνο από κατάγματα και τραυματισμούς. Η δράση τους ενισχύει την επίδραση των ενδορφινών, αλλά η χρόνια λήψη τους οδηγεί σε εξάρτηση με όλες τις πιθανές αρνητικές συνέπειες.
Συμπερασματικά, οι μεγαλύτερες ηλικίες είναι πιο συχνά εκτεθειμένες στον πόνο και βιώνουν τις τυχόν παρενέργειες με δυσμενέστερες εξελίξεις.
Ο κανόνας ορίζει να επιλέγεται η χαμηλότερη δοσολογία και για βραχύτερο διάστημα και πάντα μετά από σύσταση του θεράποντα. Όταν δεν υπάρχει ριζική θεραπεία σε υποκείμενο νόσημα που προκαλεί τον πόνο, τότε τα αναλγητικά προσφέρουν ένα κομμάτι από τη χαμένη ποιότητα ζωής.