Η απάντηση είναι ΤΩΡΑ, αν δεν σκοπεύεις σύντομα να εκτεθείς στον ήλιο. Κι αυτό γιατί η συγκεκριμένη εξέταση είναι προτιμότερο να γίνεται σε δέρμα χωρίς μαύρισμα. Η χαρτογράφηση σπίλων, εξέταση με την οποία εντοπίζουμε τους σπίλους που χρήζουν παρακολούθησης ή αφαίρεσης, καλό είναι να γίνεται έναν μήνα πριν ή έναν μήνα μετά από την έκθεση στον ήλιο.
Ποιοι πρέπει να κάνουν χαρτογράφηση και να μην την αμελούν;
Η χαρτογράφηση σπίλων είναι η πιο ασφαλής και έγκυρη προληπτική εξέταση για μελάνωμα. Πότε και γιατί πρέπει να γίνεται;
Το τεστ Παπανικολάου είναι η προληπτική εξέταση για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Η κολονοσκόπηση παίζει σημαντικότατο ρόλο στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου. Στην περίπτωση του μελανώματος, το προληπτικό όπλο που έχουν οι ειδικοί στη φαρέτρα τους είναι η χαρτογράφηση σπίλων.
Η δερματολόγος Παναγιώτα Ρήγα εξηγεί γιατί είναι μια εξέταση που δεν πρέπει να παραλείπουμε κατά το ετήσιο τσεκ απ και απαντά σε όλες τις σχετικές απορίες.
– Τι είναι η χαρτογράφηση σπίλων;
Η χαρτογράφηση σπίλων είναι ένα σύστημα καταγραφής και παρακολούθησης των ελιών (σπίλων) που έχουμε στο σώμα μας. Γίνεται μέσω υπολογιστή, που διαθέτει συγκεκριμένο λογισμικό και δύο κάμερες:
- Η μία παίρνει μακροσκοπικές φωτογραφίες όλου του σώματος και των περιοχών του, δηλαδή φωτογραφικές εικόνες υψηλής ανάλυσης από την πλάτη, την κοιλιά κ.ά.
- Η δεύτερη παίρνει δερματοσκοπικές εικόνες, που μας δείχνουν τον σπίλο σε μεγέθυνση και καλύτερη ανάλυση, βοηθώντας μας να δούμε όσα δεν μπορούμε να δούμε με γυμνό μάτι.
Η διάρκεια της εξέτασης ποικίλει, ανάλογα με τον αριθμό των σπίλων. Έτσι, μπορεί να χρειαστούν από τριάντα λεπτά μέχρι περίπου δύο ώρες. Η πρώτη εξέταση είναι φυσικά πιο χρονοβόρα, αλλά οι επόμενες είναι συντομότερες.
– Γιατί είναι σημαντική αυτή η εξέταση;
Με τη μέθοδο αυτή είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε με λεπτομέρειες τους σπίλους που υπάρχουν στο σώμα ενός ασθενή, να τους αξιολογούμε και να εντοπίζουμε εκείνους που χρήζουν παρακολούθησης.
Επιπρόσθετα, να εντοπίζουμε έγκαιρα και να αξιολογούμε νέες βλάβες που εμφανίζονται στο δέρμα.
Η μεγάλη αξία της συγκεκριμένης εξέτασης έγκειται στο ότι μας επιτρέπει να προλάβουμε τον καρκίνο του δέρματος. Εντοπίζοντας βλάβες σε πρώιμο στάδιο, είμαστε σε θέση πλέον να τις θεραπεύσουμε.
– Ποιοι καλό είναι να κάνουν χαρτογράφηση σπίλων;
– Όσοι έχουν πολλές ελιές.
– Όσοι έχουν ελιές με άτυπα χαρακτηριστικά, π.χ. ακανόνιστο σχήμα ή χρώμα, μεγάλες.
– Όσοι έχουν ιστορικό καρκίνου του δέρματος, είτε οι ίδιοι είτε η οικογένειά τους.
– Όσοι έχουν ιστορικό πολλαπλών ηλιακών εγκαυμάτων.
– Όσοι εκτίθενται πολλές ώρες στον ήλιο, είτε λόγω επαγγέλματος είτε επειδή αρέσκονται στην ηλιοθεραπεία.
– Όσοι κάνουν σολάριουμ.
– Οποιοσδήποτε παρατηρήσει την εμφάνιση μιας νέας ελιάς
– Υπάρχει κατάλληλη εποχή για χαρτογράφηση σπίλων;
Καλύτερα είναι πριν εκτεθούμε στον ήλιο ή ένα μήνα μετά από την τελευταία μας έκθεση, ώστε να μην υπάρχει έντονο μαύρισμα στο δέρμα μας.
– Κάθε πότε πρέπει να την επαναλαμβάνουμε;
Αν δεν υπάρχει ιστορικό καρκίνου του δέρματος (οπότε η χαρτογράφηση πρέπει να γίνεται πιο συχνά), καλό είναι να την επαναλαμβάνουμε περίπου μία φορά τον χρόνο. Είναι ένας προληπτικός έλεγχος, όπως όλοι οι άλλοι.
– Πρέπει να αφαιρούμε τους ύποπτους σπίλους;
Παλαιότερα, η συνήθης πρακτική ήταν να αφαιρούμε τους σπίλους που μας φαίνονταν ύποπτοι. Πλέον, γνωρίζουμε ότι ακόμα κι αν αφαιρέσουμε όλους τους σπίλους από το σώμα, αυτό δεν μας εγγυάται πρόληψη ενός καρκίνου του δέρματος. Πρέπει να αφαιρούμε μόνο σπίλους για τους οποίους υποψιαζόμαστε κακοήθη αλλαγή. Μάλιστα, τις περισσότερες φορές ο καρκίνος του δέρματος είναι μια νέα βλάβη και σπανιότερα είναι κάτι που αλλάζει.