ΦΙΟΡΙΤΑ ΠΟΥΛΑΚΑΚΉ,
Χειρουργός μαστού, Διευθύντρια Κλινικής Μαστού, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών,
Πρόεδρος Ιδρύματος Build a Bridge, Αντιπρόεδρος Ευρωπαϊκού Οργανισμού,
της Europa Donna-The European Breast Cancer Coalition
www.xeirourgos-mastou.gr
Η πρόληψη του καρκίνου του μαστού αποτελεί το σημαντικότερο δώρο που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας. Η υιοθέτηση μιας κουλτούρας πρόληψης δεν αφορά μόνο στις προληπτικές εξετάσεις αλλά και στην καθημερινή προσπάθεια ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής. Η υγιεινή διατροφή είναι γνωστό ότι έχει πολλαπλά οφέλη στον οργανισμό. Τι σημαίνει όμως στην πραγματικότητα υγιεινή διατροφή;
Με την πληθώρα των πληροφοριών που μας κατακλύζουν καθημερινά, πολλές συμβουλές που ίσως να ακούγονται λογικές σχετικά με το τι επηρεάζει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού και τι όχι, συχνά δεν συνοδεύονται από καμία επιστημονική τεκμηρίωση. Όλες οι τροφές και οι διατροφικές συνήθειες που συμβάλουν στην διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους μειώνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού μόνο λόγω του τελικού τους αποτελέσματος (μείωση του βάρους) και όχι λόγω της κατανάλωσης (ή πολύ συχνά και υπερκατανάλωσης αυτών). Το παράδειγμα της βρώσης φρούτων ή φυτικών τροφίμων σε υπερβολική ποσότητα είναι χαρακτηριστικό καθώς ουδόλως συμβάλει στη μείωση της πιθανότητας ανάπτυξης καρκίνου του μαστού διότι δεν συνοδεύεται με απώλεια βάρους. Για τα μόνα τρόφιμα όπου η συστηματική χρήση τους συνδέεται ανεξάρτητα με λιγότερο κίνδυνο είναι τα πράσινα λαχανικά, το μπρόκολο και το κουνουπίδι. Αντίθετα τροφές που έχουν ενοχοποιηθεί κατά καιρούς για αυξημένη πιθανότητα νόσου όπως τα κόκκινα κρέατα, η ζάχαρη, επεξεργασμένα τρόφιμα, αλλαντικά και τρόφιμα με συντηρητικά, δεν υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση ότι συνδέονται ανεξάρτητα με τον καρκίνο του μαστού αλλά με καρκίνους του παχέος εντέρου και του γαστρεντερικού.
Η συστηματική κατανάλωση αλκοόλ, είναι απόλυτα τεκμηριωμένο επιστημονικά ότι αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης αρκετών καρκίνων ανάμεσα στους οποίους συγκαταλέγεται και ο καρκίνος του μαστού. Σε μια από τις τελευταίες ευρωπαϊκές μελέτες με μεγάλο αριθμό ασθενών συγκεντρώθηκαν στοιχεία για 334.000 γυναίκες, 35-70 ετών από 10 ευρωπαϊκές χώρες. Σχεδόν 12.000 είχαν εκδηλώσει καρκίνο του μαστού. Από την ανάλυση των στοιχείων που δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό έντυπο International Journal of Cancer προέκυψε ότι ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού τετραπλασιαζόταν για κάθε επιπλέον ποτήρι κρασί ή μπίρας, ημερησίως.
«Η καθημερινή κατανάλωση ενός ποτηριού κρασιού ή μπίρας αναλογεί σε αύξηση του κινδύνου κατά 1%. Αν τα ποτήρια γίνουν δύο σε καθημερινή βάση, τότε ο κίνδυνο ανεβαίνει στο 4%. Και φυσικά ο κίνδυνος συνεχίζει να αυξάνει, όσο αυξάνεται και η ποσότητα αλκοόλ που καταναλώνεται» αναφέρουν οι συγγραφείς της μελέτης.
Το χρονικό διάστημα της ζωής και ο αριθμός των ετών που μια γυναίκα καταναλώνει συστηματικά αλκοόλ δείχνουν να επηρεάζουν τον κίνδυνο νόσου. Πάντως, για όσο μεγαλύτερο διάστημα μια γυναίκα καταναλώνει αλκοόλ, τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος, ειδικά αν αυτό έχει ξεκινήσει πριν την πρώτη εγκυμοσύνη.
Το αλκοόλ είναι ένας τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου. Δηλαδή μια γυναίκα μπορεί να αλλάξει συνήθειες μειώνοντας με τον τρόπο αυτό τον κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου του μαστού.
Είναι τεράστιος μύθος λοιπόν ότι το ένα ποτηράκι την ημέρα μας κάνει καλό, κάτι που ενδεχομένως να ισχύει για τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Στην περίπτωση του καρκίνου του μαστού, η καθημερινή χρήση αλκοόλ ακόμα και σε μικρή ποσότητα σχετίζεται με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης νόσου. Το καθόλου αλκοόλ είναι καλύτερο ακόμα και από το λίγο αλκοόλ.
Τέλος η ενσωμάτωση οποιασδήποτε μορφής σωματικής άσκησης είναι μια ακόμα σημαντική αλλαγή στον καθημερινό τρόπο ζωής μας με πολλαπλά οφέλη. Η συστηματική σωματική άσκηση σχετίζεται με μειωμένη πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του μαστού. Πέρα από την συμβολή στην διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους, συντελεί στην μείωση του άγχους και στην ενδυνάμωση της ψυχικής υγείας.
Συνοψίζοντας λοιπόν, παρατηρούμε πως οι καθημερινότητα μας μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού και είναι στο χέρι μας τελικά να ακολουθήσουμε έναν υγιεινό τρόπο ζωής.