To καλοκαίρι, τον ήλιο και τα… μάτια σας!

Οι περισσότεροι από εμάς παίρνουμε μαζί στην παραλία τα γυαλιά ηλίου μας, αλλά πόσο τα χρησιμοποιούμε και πόσο έξυπνα τα έχουμε επιλέξει; Είναι τα μόνα που χρειαζόμαστε για να διαφυλάξουμε τα μάτια μας από τα στοιχεία της φύσης που τα απειλούν; Και τι πρέπει να κάνουμε αν μπει άμμος στα μάτια ή τα ανοίξουμε κάτω από το νερό;
«Οι περισσότεροι άνθρωποι θυμούνται να πάρουν στην παραλία τα γυαλιά ηλίου τους. Ωστόσο μόλις το 45% τα φορούν όσο κάθονται στις ξαπλώστρες ή ασχολούνται με δραστηριότητες εκτός νερού (π.χ. ρακέτες), σύμφωνα με έρευνα του 2016», αναφέρει ο δρ Αναστάασιος Ι. Κανελλόπουλος, MD, Χειρουργός-Οφθαλμίατρος, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision και καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.

Το ηλιακό έγκαυμα που μπορεί να προκληθεί στα μάτια από την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία (UV) του ηλίου, είναι η φωτοκερατίτιδα, μία επώδυνη οφθαλμοπάθεια. Μακροπρόθεσμα, η έκθεση των ματιών στην UV αυξάνει τον κίνδυνο για εκδήλωση χρόνιων οφθαλμοπαθειών, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και ο καταρράκτης.
Ωστόσο, δεν αρκεί να φοράμε στην παραλία οποιαδήποτε γυαλιά ηλίου. «Τα γυαλιά πρέπει να διαθέτουν μεγάλους, καλής ποιότητας φακούς για να προστατεύουν τα μάτια. Αυτό μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο όταν τα προμηθευόμαστε από καλά καταστήματα οπτικών και όχι από άλλου είδους εμπορικά καταστήματα ή πλανόδιους πωλητές», τονίζει ο κ. Κανελλόπουλος. «Απαραίτητο είναι ακόμα να μην διαθέτουν πολύ σκούρους φακούς και να μην είναι πολύ φθηνά. Οι προστατευτικοί φακοί έχουν ένα σχετικό κόστος, ενώ το σκούρο χρώμα διαστέλλει την κόρη των ματιών, επιτρέποντας έτσι την είσοδο περισσότερης UV στο εσωτερικό των ματιών.

Να αγοράζετε τα γυαλιά ηλίου σας από έναν οπτικό της εμπιστοσύνης σας και να βεβαιώνεστε ότι πληρούν τις προδιαγραφές αποτελεσματικής προστασίας (πρέπει να φέρουν τις ενδείξεις CE και UV400 ή 100% UV Protection)», συνιστά. Να προτιμάτε επίσης γυαλιά ηλίου που καλύπτουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επιφάνεια γύρω από τα μάτια σας. Αν έχετε μυωπία ή άλλη διαθλαστική ανωμαλία, θα χρειασθείτε διορθωτικά γυαλιά ηλίου. Μόνο τα γυαλιά, όμως, δεν είναι αρκετά για να προστατεύσετε τα μάτια σας στην παραλία. Ένα καπέλο με φαρδύ γείσο θα προστατεύσει τα μάτια σας (και) μέσα στο νερό από την UV που έρχεται κατακόρυφα από τον ουρανό.

Δεν θα τα προστατεύσει, όμως, από την UV που αντανακλάται στο νερό, όταν η θάλασσα δεν έχει κύματα. Ούτε θα τα προστατεύσει εάν ασχολείστε με τα θαλάσσια σπορ. Σε τέτοια περίπτωση δεν χρειάζεστε κοινά γυαλιά ηλίου, αλλά ειδικά προστατευτικά γυαλιά για σέρφερ, λάτρεις του τζετ σκι ή του θαλάσσιου σκι κ.λπ.
Τα γυαλιά για θαλάσσια σπορ βελτιώνουν την όρασή σας κάτω από το νερό και μειώνουν τον κίνδυνο μόλυνσης των ματιών.Τα προστατευτικά αθλητικά γυαλιά μπορούν να προφυλάξουν τα μάτια σας και από άλλες παγίδες της παραλίας, όπως η άμμος που στροβιλίζεται, οι μπάλες, ακόμα και τα έντομα.
Αν, πάντως, σας αρέσουν οι βουτιές με ανοιχτά μάτια, καλό είναι να μάθετε να τις κάνετε φορώντας γυαλιά κατάλληλα για κολυμβητές. Η υψηλή συγκέντρωση άλατος στη θάλασσα και η συνεχής έκθεση για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να ερεθίσει τα μάτια και να προκαλέσει οίδημα (πρήξιμο) στον κερατοειδή χιτώνα (είναι η επιφανειακή στοιβάδα τους).
Ειδικά εάν συνδυάζεται με συγχρωτισμό ατόμων στις πολυσύχναστες παραλίες, μπορεί να σημαίνει ότι το νερό είναι γεμάτο βακτήρια και ιούς. Ο κίνδυνος αυτός είναι ιδιαιτέρως μεγάλος στις παραλίες που βρίσκονται σε κλειστούς κόλπους, χωρίς ρεύματα. Αν βουτήξετε σε μολυσμένο νερό, κινδυνεύετε να υποστείτε κάποια μόλυνση στα μάτια (ακόμα και εάν είναι κλειστά). Χώρια ο κίνδυνος από την άμμο που μπορεί να μπει στα μάτια σας, αν κάνετε μακροβούτια στα ρηχά, όπου ανακινείται η άμμος στον πυθμένα της θάλασσας από τους άλλους λουόμενους.
Αν στην καθημερινότητά σας φοράτε φακούς επαφής, δεν είναι καθόλου καλή ιδέα να τους πάρετε μαζί στην θάλασσα. Οι φακοί μπορεί να παγιδεύσουν επικίνδυνα μικρόβια στην επιφάνεια των ματιών, όπου θα βρουν πρόσφορο έδαφος για να αναπαραχθούν και να προκαλέσουν σοβαρές λοιμώξεις. Το ιδανικό είναι να βγάζετε προσεκτικά τους φακούς επαφής πριν μπείτε στο νερό και να τους αποθηκεύετε στις προστατευτικές θήκες τους σε σκιερό μέρος.

Αν παρόλα αυτά επιμένετε να κολυμπάτε με τους φακούς σας για να βλέπετε καλύτερα, φροντίστε να είναι μιας χρήσεως. Μετά την έξοδο από το θαλασσινό νερό, να περιμένετε τουλάχιστον 15 λεπτά πριν βγάλετε τους φακούς, για να μην τραυματίσετε τον κερατοειδή σας. Όταν τους αφαιρέσετε, πετάξτε τους αμέσως.
Αν τυχόν παρουσιάσετε ερεθισμό ή τσούξιμο στα μάτια μετά από μία βουτιά, η λύση είναι να τα ξεπλύνετε με φυσιολογικό ορό. «Μπορεί να ακούγεται οξύμωρο, γιατί και ο φυσιολογικός ορός περιέχει αλάτι (χλωριούχο νάτριο), αλλά η περιεκτικότητά του είναι συνήθως 0,9%, ενώ η μέση περιεκτικότητα της θάλασσας σε αλάτι είναι 3,5%», εξηγεί ο κ. Κανελλόπουλος.
Ο φυσιολογικός ορός μπορεί να σας βοηθήσει και σε περίπτωση που μπει αντηλιακό ή άμμος στα μάτια σας. Ρίξτε άφθονο φυσιολογικό ορό και βλεφαρίστε μερικές φορές. Αν μισή έως μία ώρα αργότερα εξακολουθείτε να νιώθετε ερεθισμένα τα μάτια σας, συμβουλευθείτε τον οφθαλμίατρό σας. Φροντίστε, μόνο, πριν ρίξετε τον φυσιολογικό ορό στα μάτια σας, να έχετε αφαιρέσει τους φακούς επαφής σας, εάν τυχόν τους φοράτε.

«Τα μάτια είναι πολύ ευαίσθητα στον ήλιο, στον αέρα και στο θαλασσινό νερό, αλλά παραδόξως πολύ περισσότεροι άνθρωποι φορούν γυαλιά ηλίου στο αυτοκίνητο, όταν η άσφαλτος αντανακλά μόνο το 9% της UV, παρά στην παραλία όπου το νερό αντανακλά έως και το 100% της UV», τονίζει ο κ. Κανελλόπουλος. «Αυτό ενέχει κινδύνους και είναι μία συμπεριφορά που καλό είναι να αποφασίσουμε να αλλάξουμε, από το εφετινό κιόλας καλοκαίρι».