Τι προκαλεί την παράλυση ύπνου;

Η ακριβής αιτία της παράλυσης του ύπνου είναι άγνωστη. Μελέτες έχουν εξετάσει δεδομένα για να δουν τι σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο παράλυσης στον ύπνο και έχουν βρει ανάμεικτα αποτελέσματα.

Με βάση αυτή την έρευνα, οι ερευνητές πιστεύουν ότι πολλαπλοί παράγοντες εμπλέκονται στην πρόκληση της παράλυσης του ύπνου, σύμφωνα με το άρθρο της ιστοσελίδας Sleep Foundation Organization.

Οι διαταραχές του ύπνου και άλλα προβλήματα ύπνου έχουν δείξει μερικές από τις ισχυρότερες συσχετίσεις με την απομονωμένη παράλυση ύπνου. Υψηλότερα ποσοστά παράλυσης ύπνου – 38% σε μια μελέτη7 – αναφέρονται από άτομα με αποφρακτική άπνοια ύπνου (OSA), μια διαταραχή του ύπνου με επαναλαμβανόμενες παύσεις της αναπνοής. Η παράλυση ύπνου έχει επίσης βρεθεί ότι είναι πιο συχνή σε άτομα με νυχτερινές κράμπες στα πόδια.

Συμπτώματα αϋπνίας, όπως η δυσκολία να αποκοιμηθούν και η υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, έχει βρεθεί ότι σχετίζονται με την παράλυση του ύπνου. Τα άτομα των οποίων οι κιρκάδιοι ρυθμοί δεν ευθυγραμμίζονται με τον τοπικό κύκλο ημέρας-νύχτας, όπως τα άτομα με τζετ λαγκ και οι εργαζόμενοι με βάρδιες, μπορεί επίσης να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο παράλυσης του ύπνου.

Ορισμένες καταστάσεις ψυχικής υγείας έχουν δείξει σύνδεση8 με την παράλυση του ύπνου. Τα άτομα με αγχώδεις διαταραχές, συμπεριλαμβανομένης της διαταραχής πανικού, φαίνεται να έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν την κατάσταση αυτή. Ορισμένες από τις ισχυρότερες συσχετίσεις υπάρχουν σε άτομα με διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) και σε άλλους που έχουν εκτεθεί σε σεξουαλική κακοποίηση στην παιδική ηλικία ή σε άλλους τύπους σωματικής και συναισθηματικής δυσφορίας. Η διακοπή του αλκοόλ ή των αντικαταθλιπτικών μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ανάκαμψη REM, η οποία μπορεί επίσης να προκαλέσει παράλυση του ύπνου.

Μελέτες έχουν διαπιστώσει υψηλότερο κίνδυνο σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό παράλυσης του ύπνου, αλλά δεν έχει εντοπιστεί συγκεκριμένη γενετική βάση.

Ορισμένες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι οι άνθρωποι που εμφανίζουν χαρακτηριστικά φαντασίας και αποστασιοποίησης9 από το άμεσο περιβάλλον τους, όπως με την ονειροπόληση, είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν παράλυση ύπνου. Μπορεί επίσης να υπάρχει σύνδεση μεταξύ της παράλυσης του ύπνου και των ζωηρών εφιαλτών ή/και των διαυγών ονείρων.

Με όλες αυτές τις συσχετίσεις, είναι άγνωστο αν υπάρχει κάποια αιτιώδης συνάφεια και αν ναι, αν η παράλυση ύπνου είναι η αιτία, το αποτέλεσμα ή αν η σχέση είναι αμφίδρομη. Περαιτέρω έρευνα είναι απαραίτητη για τη διερεύνηση αυτών των συσχετίσεων και την καλύτερη κατανόηση των πολυάριθμων πιθανών αιτιών της παράλυσης του ύπνου.

Είναι η παράλυση του ύπνου ένα σοβαρό πρόβλημα;

Για τους περισσότερους ανθρώπους, η παράλυση ύπνου δεν αποτελεί σοβαρό πρόβλημα. Ταξινομείται ως καλοήθης κατάσταση και συνήθως δεν συμβαίνει αρκετά συχνά ώστε να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα υγείας.

Ωστόσο, εκτιμάται ότι ένα 10% των ανθρώπων έχουν πιο επαναλαμβανόμενα ή ενοχλητικά επεισόδια που καθιστούν την παράλυση ύπνου ιδιαίτερα δυσάρεστη. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να αναπτύξουν αρνητικές σκέψεις σχετικά με το να πάνε για ύπνο, μειώνοντας το χρόνο που διατίθεται για ύπνο ή προκαλώντας άγχος γύρω από την ώρα του ύπνου που δυσκολεύει την κατάκλιση. Η στέρηση ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική υπνηλία και πολλές άλλες συνέπειες για τη συνολική υγεία του ατόμου.