Τα παιδιά…Και τα μάτια τους!!!

Δήμητρα Λιούμη

Χειρουργός Οφθαλμίατρος

Παιδοοφθαλμίατρος

Υπεύθυνη Οφθαλμολογικού Τμήματος Ευρωκλινικής Παίδων

Η εποχή του φθινοπώρου με την έναρξη της σχολικής χρονιάς σηματοδοτεί ταυτόχρονα και μια καλή περίοδο για έναν διαγνωστικό οφθαλμολογικό έλεγχο στα παιδιά, και όχι τυχαία.

Η οπτική λειτουργία είναι μια σπουδαία αίσθηση που είναι απαραίτητη για την εκπαιδευτική διαδικασία του ανθρώπου και φυσικά και την  ίδια του τη ζωή.

Τι όμως ανακαλύπτουμε κατά τον έλεγχο και γιατί αυτός είναι τόσο σημαντικός? Ας δούμε  αναλυτικά τα ευρήματα και τη σπουδαιότητά τους.

Η πρώτη μας έννοια είναι η καλή οπτική οξύτητα των παιδιών και η τυχόν ανακάλυψη διαθλαστικών ανωμαλιών, όπως η μυωπία, η υπερμετρωπία και ο αστιγματισμός. Η έγκαιρη διάγνωση των προβλημάτων αυτών βοηθά στην αντιμετώπισή τους με χορήγηση σωστών γυαλιών, που οδηγούν στην βελτίωση της οπτικής οξύτητας.

Μεγάλη σημασία έχει στην ομάδα αυτή η έγκαιρη διάγνωση της αμβλυωπίας, που ο κόσμος λέει απλά «τεμπέλιασμα» του ματιού. Η αμβλυωπία είναι «σιωπηλή βόμβα», καθώς σπάνια τα παιδιά της προσχολικής κυρίως ηλικίας διαμαρτύρονται γι αυτήν.

Πρόκειται για μια σοβαρή μείωση της οπτικής οξύτητας, η οποία συνήθως εμφανίζεται στο ένα μάτι, κάποιες φορές όμως και στα δυο. Η αιτιολογία του προβλήματος αυτού μπορεί να είναι: στραβισμός, μεγάλη διαθλαστική ανωμαλία στον ένα ή και στους δύο οφθαλμούς, ή αποστέρηση του οπτικού ερεθίσματος (όπως συμβαίνει στον συγγενή καταρράκτη).

Αν μείνει χωρίς διόρθωση και θεραπεία μετά την ηλικία των 7-8 ετών, δεν μπορεί να βελτιωθεί στη συνέχεια. Για το λόγο αυτό η περίοδος μέχρι την ηλικία αυτή ονομάζεται «περίοδος πλαστικότητας». Γίνεται αντιληπτό ότι η έγκαιρη παρέμβασή μας με διορθωτικά γυαλιά και ασκήσεις θα  βοηθήσει στην σωστή αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού. Καθυστέρηση στη διάγνωση και θεραπεία της αμβλυωπίας οδηγεί δυστυχώς στα άτομα που είναι «λειτουργικά μονόφθαλμα», αφού διόρθωση του προβλήματος μετά την ηλικία των 7 ετών δυστυχώς δεν είναι εφικτή.

Στη συνέχεια του διαγνωστικού ελέγχου γίνεται εξέταση του κινητικού συντονισμού των δυο ματιών. Η διάγνωση στραβισμού οδηγεί σε ιδιαίτερη επιπλέον εξέταση και αντιμετώπισή του με τον ενδεδειγμένο τρόπο. Οσο συντομότερα διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί ο στραβισμός, τόσο καλύτερο είναι και το τελικό λειτουργικό και ανατομικό αποτέλεσμα.

Μέρος της εξέτασης αποτελεί και η ανίχνευση τυχόν διαταραχής στην αντίληψη των χρωμάτων. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται ειδικοί ισοχρωματικοί πίνακες (Ishihara) και καταγράφονται τυχόν ανωμαλίες, όπως η αχρωματοψία και διάφορες μορφές δυσχρωματοψίας.

Τέλος γίνεται έλεγχος στη σχισμοειδή λυχνία (μικροσκόπιο) για ανίχνευση πιο σοβαρών προβλημάτων, όπως του συγγενούς καταρράκτη, παθήσεων της ωχράς κηλίδας και του οπτικού νεύρου, καταστάσεις σοβαρές, οι οποίες απαιτούν και ειδικότερη αντιμετώπιση. Κάποιες από αυτές χειρουργούνται και αποκαθίστανται, όπως ο καταρράκτης. Άλλες όμως, όπως οι συγγενείς ωχροπάθειες δεν μπορούν να θεραπευτούν. Παρ’όλα αυτά η διάγνωσή τους (με ειδικές εξετάσεις) εξακολουθεί να είναι αναγκαία για την καλύτερη εκπαίδευση των μικρών αυτών ασθενών.

Τέλος η διάγνωση εποχικών αλλεργικών αντιδράσεων στο μάτι, όπως αλλεργικές επιπεφυκίτιδες, βλεφαρίτιδες και κερατίτιδες αντιμετωπίζονται με κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, προσφέροντας ανακούφιση και καλή ποιότητα όρασης στους μικρούς μας φίλους!