Το Σύνδρομο Χρόνιας Κόπωσης (ΣΧΚ) και ο φυσικός τρόπος αντιμετώπισής του

ΣΦΥΡΗΣ Λ. ΙΩΑΝΝΗΣ,
Ειδικός Παθολόγος,
Ιατρείο Παχυσαρκίας, Πρόληψης και Αντιγήρανσης – Ωτοβελονισμός, Ορθοβιοτική Κλινική

Το Σύνδρομο Χρόνιας Κόπωσης είναι μια πολύπλοκη διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από επίμονη κούραση αγνώστου αιτιολογίας. Κύριο χαρακτηριστικό της διαταραχής αυτής είναι η υπερβολική κόπωση, η οποία δεν βελτιώνεται με την ανάπαυση, καθώς, επίσης, και μια σειρά συμπτωμάτων που προσομοιάζουν καταθλιπτική συνδρομή. Η κόπωση ως σύμπτωμα συναντάται σε ιογενείς λοιμώξεις, ενδοκρινολογικές παθήσεις, διάφορες μορφές αρθρίτιδας και πολλές άλλες ασθένειες. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η κόπωση χαρακτηρίζεται ως δευτεροπαθής και αξιολογείται ιατρικά με κλινικό και εργαστηριακό έλεγχο. Αντίθετα, η ιδιοπαθής κόπωση δεν οφείλεται σε συγκεκριμένη νόσο και, όταν συνοδεύεται από την παρουσία τουλάχιστον τεσσάρων εκ των ακολούθων συμπτωμάτων, τότε τίθεται η διάγνωση του Συνδρόμου Χρόνιας Κόπωσης (κριτήρια των Centers for Disease Control and Prevention – CDC 2006).
Τα συμπτώματα (κριτήρια) περιλαμβάνουν:

• Διαταραχές μνήμης, συγκέντρωσης, λειτουργικότητας
• Μη αναζωογονητικό – ανανεωτικό ύπνο
• Μυαλγίες
• Πόνους στις αρθρώσεις χωρίς ερυθρότητα ή οίδημα
• Κεφαλαλγία που δεν προϋπήρχε
• Εξάντληση κα κακουχία μετά την άσκηση
• Πονόλαιμος
• Διογκωμένοι και ευερέθιστοι τραχηλικοί ή μασχαλιαίοι λεμφαδένες

Το Σύνδρομο Χρόνιας Κόπωσης είναι μία πάθηση που προσβάλλει και τα δυο φύλα, με μια ελαφρά υπεροχή των γυναικών ηλικίας 40-60 ετών. Έχουν ενοχοποιηθεί πολλοί παράγοντες, χωρίς όμως κανένας από αυτούς να είναι πλήρως τεκμηριωμένος. Αιτιολογικές προσεγγίσεις υπάρχουν πολλές και σχετίζονται είτε με σωματικές (ορμονικές διαταραχές ή δυσλειτουργίες του ανοσοποιητικού συστήματος) είτε με ψυχολογικές διαταραχές. Άλλη αιτία αφορά το οξειδωτικό στρες, δηλαδή στην αδυναμία του οργανισμού να αποβάλλει τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου, οι οποίες προκαλούν βλάβες στα δομικά στοιχεία των κυττάρων του οργανισμού.

Το Σύνδρομο Χρόνιας Κόπωσης μπορεί να αντιμετωπιστεί με φυσικό τρόπο. Η χορήγηση βιταμινούχων συμπληρωμάτων, καθώς και φυτικών σκευασμάτων, μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα της νόσου, πάντα, όμως, υπό ιατρική καθοδήγηση προς αποφυγήν αλληλεπιδράσεων με άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα.

Το συνένζυμο Q10 προτείνεται ως αντιοξειδωτικό ενάντια στις ελεύθερες ρίζες. Πρόκειται για μια λιποδιαλυτή ουσία του οργανισμού, που διαδραματίζει κύριο λόγο στην παραγωγή ενέργειας στα μιτοχόνδρια των κυττάρων. Με την πάροδο των ετών, τα επίπεδα του Q10 μειώνονται και συνιστάται η λήψη του μέσω διατροφικών συμπληρωμάτων.

Το αμινοξύ L-καρνιτίνη μπορεί, επίσης, να συμβάλει στην αντιμετώπιση του συνδρόμου. Συγκεκριμένα, βελτιώνει τη λειτουργία του εγκεφάλου και την παραγωγή κυτταρικής ενέργειας, καθώς βοηθάει στη μεταφορά των λιπαρών οξέων στα μιτοχόνδρια, την εστία παραγωγής ενέργειας για τους μύες, την καρδιά και άλλους σωματικούς ιστούς.

Για την αντιμετώπιση του άγχους, της κόπωσης, της κατάθλιψης και της γενικευμένης σύγχυσης, ένας καλός σύμμαχος είναι το σύμπλεγμα των βιταμινών Β, το οποίο θεωρείται απαραίτητο για την ομαλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Η συνέργεια των βιταμινών αυτών έχει προστατευτική δράση, μεταξύ άλλων, και στο νευρομυϊκό σύστημα σε καταστάσεις έντονου στρες. Ο βασιλικός πολτός, λόγω της άφθονης περιεκτικότητάς του σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, αλλά και σε ιχνοστοιχεία, αυξάνει τη σωματική δύναμη και τονώνει τη μνήμη.
Η ασερόλα είναι καρπός πλούσιος σε βιταμίνη C και δρα υποστηρικτικά και αντιοξειδωτικά, βοηθώντας στη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
Επιπρόσθετα, το μαγνήσιο δρα καταπραϋντικά στον οργανισμό, μειώνοντας την ερεθιστικότητα του νευρικού μας συστήματος.

Η rhodiola rosea είναι γνωστή για την ιδιότητά της να αυξάνει τις αντιστάσεις του οργανισμού στο στρες και να αντιμετωπίζει τη φυσική και την πνευματική καταπόνηση του οργανισμού. Aνήκει στα προσαρμογόνα φυτά. Έχει προστατευτική, καταπραϋντική και ενδυναμωτική δράση στο κεντρικό νευρικό σύστημα, προσφέροντας αγχολυτικές ιδιότητες, καθώς αυξάνει τη σεροτονίνη και άλλους νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου και μειώνει τα κορτικοστεροειδή (χημικές ουσίες που σε υψηλές συγκεντρώσεις είναι επιβλαβή για τον εγκέφαλο). Λόγω των ανωτέρω δράσεων, βελτιώνει τη διάθεση, αυξάνει την ενέργεια, την πνευματική διαύγεια και την αυτοσυγκέντρωση. Χαρακτηριστική είναι η συμβολή της στη μείωση της κούρασης και για τον λόγο αυτό χρησιμοποιείται ακόμη και από αθλητές. Η οξυγόνωση του εγκεφάλου, καθώς και των μυϊκών ιστών, αυξάνει τα επίπεδα ενέργειας και τόνωσης.

Εκτός από την εξατομικευμένη χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής, η αντιμετώπιση του Συνδρόμου Χρόνιας Κόπωσης μπορεί να βελτιωθεί με εξατομικευμένη διαβαθμισμένη σωματική άσκηση, η οποία, ανάλογα με τα συμπτώματα, θα αυξομειώνεται. Σημαντικός, επίσης, είναι και ο ρόλος της ψυχοθεραπείας για την ενθάρρυνση του ασθενούς. Τέλος, στις σύγχρονες προσεγγίσεις αντιμετώπισης του Συνδρόμου Χρόνιας Κόπωσης περιλαμβάνεται και η τεχνική του ωτοβελονισμού.