Σαγιονάρες: Αγαπημένες αλλά όχι τόσο αθώες

Γράφει ο Γεώργιος Παπαδάκης, SOS Oρθοπεδικός

Οι αγαπημένες καλοκαιρινές σαγιονάρες μπορεί να αποτελούν τη νούμερο ένα επιλογή για το καλοκαίρι, αλλά ίσως τελικά να μη είναι όσο «αθώες» φαίνονται. Υπάρχουν πολλά στοιχεία που υποδεικνύουν ότι οι σαγιονάρες επιβαρύνουν την υγεία των κάτω άκρων. Παρ’ όλα αυτά, όταν ερωτηθεί κάποιος τον λόγο που προτιμάει τις σαγιονάρες η απάντηση που δίνεται συνήθως είναι η άνεση τους.

Ακόμα και αν οι ιατροί που εξειδικεύονται σε παθήσεις σχετικές με το πόδι και στα κάτω άκρα έχουν δώσει μια αρνητική χροιά στις σαγιονάρες , πολύς κόσμος τις προτιμά ως μία δροσερή επιλογή για το καλοκαίρι.

Πότε να αποφεύγονται τελείως οι σαγιονάρες :

• κατά τη συμμετοχή σε αθλήματα ή για διαδρομές πεζοπορίας και μεγάλους περιπάτους στην πόλη.
• κατά την οδήγηση καθώς αυξάνονται οι πιθανότητες πρόκλησης ατυχήματος.

Τι πρέπει να προσέχετε φορώντας σαγιονάρες;

Αν δεν θέλετε να «αποτάξετε» τις σαγιονάρες από την γκαρνταρόμπα σας οφείλετε να είστε προσεκτικοί στη χρήση τους. Ακολουθήστε τις παρακάτω συμβουλές, προκειμένου να μη χρειαστεί να αντιμετωπίσετε προβλήματα, φορώντας τις σαγιονάρες σας.
• Σωστή ώρα: Αντικαταστήστε τις σαγιονάρες σας κάθε τρεις με τέσσερις μήνες και αποφύγετε να τις φοράτε όλη την ημέρα.
• Καλή ποιότητα: Οι φτηνές, πλαστικές συνήθως σαγιονάρες μπορούν να προκαλέσουν ερεθισμούς και φουσκάλες, ειδικά με την πολύωρη έκθεση στον ήλιο. Προτιμήστε να αγοράσετε δερμάτινες σαγιονάρες, για να μην έρθετε αντιμέτωποι με επιπλέον δερματικά προβλήματα.
• Φορέστε τη σωστή σαγιονάρα: βεβαιωθείτε, ότι η φτέρνα και τα δάχτυλα των ποδιών σας δεν κρέμονται από τις άκρες της σαγιονάρας και ότι όταν λυγίζετε τη σαγιονάρα από άκρη σε άκρη, δεν λυγίζει η περιοχή της καμάρας του ποδιού.
• Φοράτε σαγιονάρες επιλεκτικά: για το περπάτημα στην παραλία, στην πισίνα αλλά και μία γρήγορη βόλτα μέχρι το κοντινό μανάβικο, οι σαγιονάρες είναι η ιδανική επιλογή. Ωστόσο, η πεζοπορία, τα αθλήματα (έστω και στην παραλία) και κυρίως οι ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι μπορούν να σας προκαλέσουν προβλήματα.
• Φοράτε αντηλιακό στα πόδια όταν εκτίθεστε σε υψηλές θερμοκρασίες για να μειώνετε τον κίνδυνο καρκίνου στο δέρμα.

Γιατί οι σαγιονάρες είναι τόσο επιβλαβείς για τη υγεία; Αποτελέσματα ερευνών για σαγιονάρες

Η απάντηση είναι ότι οι σαγιονάρες δεν στηρίζουν το πόδι όπως κάνουν τα περισσότερα παπούτσια, αλλά χρησιμοποιούν τένοντες και μύες για στήριξη του. Η κακή αυτή στήριξη του πέλματος έχει ως αποτέλεσμα διάφορους τραυματισμούς όπως διαστρέμματα ή κατάγματα στα δάχτυλα.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Ποδιάτρων δεν προσφέρουν στήριξη στην καμάρα, προστασία στη φτέρνα ή απορρόφηση της έντασης,
Σε πρόσφατη ανακοίνωσή τους, ορθοπεδικοί του Mount Sinai School of Medicine στη Νέα Υόρκη, προειδοποίησαν ότι η έλλειψη απορρόφησης της έντασης από τις σαγιονάρες μπορεί να οδηγήσει σε πόνο στην πατούσα, τα πόδια, τους γλουτούς και τη μέση.
Ακόμα χειρότερα, μπορεί να οδηγήσουν σε διάστρεμμα στον αστράγαλο, κατάγματα στα δάχτυλα και σπασμένα νύχια, πελματιαία απονευρωσίτιδα, καθώς και νευρολογικά προβλήματα.
Οι σαγιονάρες μπορεί να επηρεάσουν τον έλεγχο του οδηγού ενός οχήματος αν γλιστρήσουν από το πόδι και σφηνώσουν κάτω από τα πεντάλ, σύμφωνα με τον Bill Van Tassel, της Αμερικανικής Ένωσης Αυτοκινητιστών. Πρόσθεσε ότι, ότι φοράτε στα πόδια σας δεν θα πρέπει να είναι τόσο χαλαρό που να βγαίνει και να παρεμβάλλεται με τα πεντάλ.
Αν και οι σαγιονάρες φοριούνται για την άνεση τους, η υπερβολική χρήση τους προκαλεί δυσφορία. Σύμφωνα με μια έρευνα που έγινε από to American College of Foot and Ankle Surgeons (ACFAS) το 2006 έδειξε, ότι η αυξημένη χρήση σανδαλιών και σαγιονάρων από νέους ή έφηβους, προκαλεί αύξηση του πόνου στη περιοχή της φτέρνας.
Επίσης, στην ίδια έρευνα παρατηρήθηκε αύξηση των περιστατικών με πόνο στη περιοχή της φτέρνας σε ηλικίες 15-25, αυτός ο πόνος αποτελεί σύμπτωμα πελματιαίας απονευρωσίτιδας, η οποία ευθύνεται για το 15% των περιστατικών του ενήλικου πληθυσμού με πόνους στο πόδι. Επιπλέον, θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι ασθενείς με πόνους στη φτέρνα πρέπει να αποφεύγουν τα ίσια παπούτσια με λεπτές σόλες ή το περπάτημα χωρίς παπούτσια, γιατί ούτε σε αυτή τη περίπτωση υπάρχει στήριξη της καμάρας του ποδιού. Αυτή η έλλειψη στήριξης της καμάρας και της φτέρνας όταν φοράει κάνεις σαγιονάρες επιδεινώνει οποιαδήποτε δυσμορφία ή πάθηση που υπάρχει στα πόδια και διαιωνίζει πόνο και φλεγμονές.
Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Auburn διαπίστωσαν, ότι φορώντας σαγιονάρες αλλάζει ο τρόπος που κάποιος περπατά, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα στο πέλμα, τη φτέρνα και τον αστράγαλο.

Ενώ μια μελέτη του 2010 έδειξε, ότι οι σαγιονάρες μπορούν να μειώσουν πραγματικά το βάρος στα γόνατα, η συχνή χρήση τους «υποθάλπει» έναν μεγαλύτερο κίνδυνο. Οι ερευνητές συνέκριναν τα αποτελέσματα της έρευνας φορώντας σαγιονάρες και αθλητικά παπούτσια σε 39 άνδρες και γυναίκες φοιτητές. Όσοι φορούσαν σαγιονάρες, έκαναν μικρότερα βήματα και χτυπούσαν τη φτέρνα τους στο έδαφος με λιγότερη κάθετη δύναμη, από εκείνους που φορούσαν αθλητικά, αλλάζοντας στην ουσία τον βηματισμό τους. Ο λόγος; Οι περισσότεροι, που φορούσαν σαγιονάρες, είχαν την τάση να σφίγγουν τα δάχτυλα των ποδιών τους γύρω από τη διχάλα της σαγιονάρας, προκειμένου να περπατούν κανονικά. Αυτή η ενστικτώδης κίνηση, σύμφωνα με τους ειδικούς μπορεί να οδηγήσει σε επαναλαμβανόμενη πίεση στον αστράγαλο και το πόδι.

Ωστόσο, ακόμα κι αν οι σαγιονάρες παρέχουν κάποιο όφελος στην απορρόφηση των κραδασμών πάνω από τα γυμνά πόδια, οι μελέτες δείχνουν ότι είναι υπεύθυνες για την αντιστάθμιση του σώματος. Με απλά λόγια, το σώμα αναγκάζεται να αλλάξει κέντρο βάρους και αυτό επιφέρει επιπλέον ανισοκατανομή του φορτίου στον κορμό, τη φτέρνα και το υπόλοιπο μέρος του ποδιού. Αποτέλεσμα είναι η συχνή εκδήλωση πόνου στα πόδια, τα ισχία και τη μέση.

Μεταξύ των πιο εξεζητημένων μάλιστα τραυματισμών, λόγω της συχνής χρήσης τους, είναι η πελματιαία απονευρωσίτιδα, μια επώδυνη φλεγμονώδης κατάσταση, που οφείλεται στη υπερβολική λειτουργία της φτέρνας. Πρόκειται για μία από τις πιο κοινές αιτίες πόνου στην συγκεκριμένη περιοχή, που βασανίζει περίπου το 10% του πληθυσμού. Αυτός ο οξύς πόνος στη φτέρνα συχνά τροφοδοτείται από την ημερήσια φθορά της σαγιονάρας, το υπερβολικό βάρος και την πίεση που ασκείται στην περιοχή του ποδιού. Οι έρευνες αναφέρουν μάλιστα, ότι περίπου το 20% των πασχόντων αναπτύσσουν μια χρόνια κατάσταση, επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο την ήδη υπάρχουσα πελματιαία απονευρωσίτιδα.