«Ψυχοσωματικά» συμπτώματα του άγχους

Ίλια Θεοτοκά
Κλινική ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
Αιγινήτειο Νοσοκομείο
Εmail: iliatheotoka@yahoo.com

 

Όλοι μας βιώνουμε ολοένα και πιο συχνά στρες, άγχος και κάποιες φορές και κρίσεις πανικού. Πολύ συχνά, η αγχώδης διαταραχή συνοδεύεται από «ψυχοσωματικά συμπτώματα»,  ή συμπτώματα σωματοποίησης του άγχους , τα οποία άλλες φορές είναι ήπια και  άλλες έντονα και επηρεάζουν την ποιότητα ζωής. Τα πιο συχνά είναι:
Ταχυκαρδία, πόνος στο στήθος, γρήγορη αναπνοή, εφίδρωση, στομαχικές  διαταραχές (ναυτία, «ανακατωσούρα», τάση για εμετό), δερματικά εξανθήματα,
αϋπνία ή/ και υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, γαστρεντερικά ενοχλήματα (καούρες ,διάρροια  και/ή δυσκοιλιότητα).
Στην επιτάσσει των ψυχοσωματικών συμπτωμάτων μπορούν να παρατηρηθούν και συχνά κρυολογήματα και μολύνσεις. Σε κάποιες περιπτώσεις  μπορεί να θίγει η ισορροπία του ανοσοποιητικού συστήματος ή/και να επηρεαστούν οι σωματικές λειτουργίες, όπως  και υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Με βάση τα παραπάνω κατανοούμε ότι όταν τα ψυχοσωματικά συμπτώματα είναι συχνά και έντονα επηρεάζεται και η καθημερινότητα των ατόμων , οι προσωπικές και επαγγελματικές σχέσεις, η οικογενειακή ζωή και η λειτουργικότητά τους.
Όταν, δε, υπάρχουν και κρίσεις πανικού, το άτομο μπορεί να αποφεύγει να βγαίνει σε μέρη με κόσμο, χρειάζεται πάντα κάποιον μαζί του, κουβαλά συνεχώς χάπια, φοβάται να οδηγήσει, απομονώνεται  κ.λπ.

Οι κρίσεις πανικού δημιουργούν στο άτομο έντονη ψυχολογική πίεση, αμφιταλάντευση, ανασφάλεια, αλλά και αρκετό θυμό για τη δυσμενή αυτή κατάσταση.
Πως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτή την κατάσταση; Καταρχήν δεν θα πρέπει να διστάσουμε να συμβουλευθούμε ψυχολόγο και να ορίσουμε ένα πρόγραμμα δραστηριοτήτων έτσι ώστε να μην επηρεάζεται η καθημερινή λειτουργικότητα και ποιότητα ζωής.
Είναι σημαντικό να «υποβαθμίσουμε» την σημασία αυτών των συμπτωμάτων, εφόσον είναι συμπτώματα και δεν συνιστούν νόσο. Θα πρέπει να κάνουμε τις δραστηριότητες που παλιά μας ευχαριστούσαν, γιατί θα βρούμε πάλι ευχαρίστηση σε αυτές.

Σύντομες συμβουλές:
✤ Δεν θα πρέπει να παραιτηθείτε από τις καθημερινές σας δραστηριότητες και να κλειστείτε στο σπίτι. Μπορεί έτσι να εξαλείφετε τις πιθανές συνθήκες πυροδότησης κρίσεων, αλλά δεν εξαλείφετε την ψυχολογική τους αιτία και το πρόβλημα παραμένει. Τα παραπάνω συνδέονται με τη διαδικασία της «αποευαισθητοποίησης», η οποία επιτυγχάνεται ιδανικά με την καθοδήγηση ειδικού ψυχοθεραπευτή. Πρόκειται για τη διαδικασία του να κάνετε τα «φαινομενικά» αίτια της αγχώδους διαταραχής λιγότερο τρομακτικά στα μάτια σας, αποσυνδέοντας την κρίση πανικού από αυτά.
✤ Μάθετε να αναπνέετε καλύτερα: Συνήθως όταν παθαίνουμε μια αγχώδη κρίση είναι επειδή εκπνέουμε περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από το κανονικό, καθώς αναπνέουμε πολύ γρήγορα. Φροντίστε να αναπνέετε με αργές και βαθιές ανάσες, ακόμη κι όταν δεν βρίσκεστε σε κρίση.
✤ Ασκηθείτε σωματικά και βάλτε το στο εβδομαδιαίο πρόγραμμά σας. Έχει παρατηρηθεί πως η άσκηση εκλύει ενδορφίνες οι οποίες μας ηρεμούν, βοηθούν στον καλύτερο ύπνο και στην καλύτερη αναπνοή και εκτονώνουν τα υπερβολικά αποθέματα ενέργειας και έντασης .
✤ Αντιμετωπίστε το φόβο σας. Συχνά, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να διαχειριστείτε το φόβο είναι να έρθετε σε επαφή με αυτό που φοβάστε, ώστε να μην αφήσετε το φόβο να ελέγχει τη ζωή σας.
✤ Σκεφτείτε ποια πράγματα σας ευχαριστούν και κάντε τα. Κρατήστε τους αγαπημένους ανθρώπους κοντά σας. Βγείτε μαζί τους, περάστε χρόνο με την οικογένειά σας, κάντε χαλαρωτικές δραστηριότητες.
✤ Αναζητήστε παρηγοριά στην προσευχή και στις πνευματικές δραστηριότητες. Πηγαίνετε σε μία εκκλησία, είτε εν ώρα λειτουργίας, είτε όχι και ελάτε σε επαφή με την ηρεμία του χώρου και της πνευματικότητας που εκπέμπει.
✤ Κάντε ασκήσεις διαλογισμού, yoga κλπ.
✤ Καταγράψτε τις πηγές άγχους  κρατηθείτε μακριά από αυτές (μπορεί να είναι πρόσωπα, μέρη ή  καταστάσεις) και «χτίστε» ένα περιβάλλον που δεν περιέχει αυτές τις πηγές άγχους.
✤ Προσέξτε τη διατροφή σας: Αποφύγετε  καφεΐνη, αλκοόλ, μειώστε την ποσότητα ζάχαρης που καταναλώνετε καθημερινά και προτιμήστε ροφήματα ή τρόφιμα που σας χαλαρώνουν, δεν δημιουργούν το αίσθημα εξάρτησης και δεν εντείνουν τον πονοκέφαλο. Προτιμήστε τροφές πλούσιες σε ασβέστιο, μαγνήσιο και βιταμίνες του συμπλέγματος Β, οι οποίες ενισχύουν το νευρικό μας σύστημα.