Η υγιεινή του δέρματος περιλαμβάνει τον σωστό καθαρισμό του, την ενυδάτωση και την ενίσχυση του δερματικού φραγμού. Η ομορφιά στα άνω άκρα προϋποθέτει την υγιεινή και συμπληρώνεται με μέτρα για την καλύτερή του όψη.
1. Καθαρισμός: Στοχεύει στην απορρύπανση της επιδερμίδας και στην απομάκρυνση των λεπιών και των «νεκρών» κυττάρων. Το πρώτο γίνεται με σαπούνια και συναφή προϊόντα, το δεύτερο με απολεπιστικά scrubs.
Tα σαπούνια έχουν υψηλό αλκαλικό ΡΗ 8 έως 11, ενώ το δέρμα όξινο 5,5 έως 6,5. Τα σαπούνια καθαρίζουν μεν καλά ρύπους και μικροοργανισμούς, όμως λόγω της διαφοράς του ΡΗ αλλοιώνουν το υδρολιπιδικό υμένιο του δέρματος, ξηραίνοντας και διαταράσσοντας τον φραγμό. Το πράσινο σαπούνι και το σαπούνι Μασσαλίας έχουν ισχυρή αλκαλικότητα ΡΗ11.
Τα χέρια ακόμη και των μη αλλεργικών ατόμων μπορεί από συχνό πλύσιμο με σαπούνι να εκδηλώσουν ξηροδερμία που μπορεί να επιδεινωθεί και να γίνει ερεθιστική δερματίτιδα με απολέπιση, ερυθρότητα, σπυράκια, ρωγμές, κνησμό και καύσο.
Στην πρόληψή της βοηθά η χρήση ηπιότερων προϊόντων καθαρισμού, η τακτική ενυδάτωση και η ενίσχυση του δερματικού φραγμού.
Τα προϊόντα με την ένδειξη surgras, με ΡΗ8 κι εμπλουτισμό σε φυσικά έλαια είναι λιγότερο επιθετικά προς το δέρμα. Ακόμη φιλικότερα όλων είναι τα λεγόμενα «σαπούνια χωρίς σαπούνι» με ουδέτερο ΡΗ 7· αναγράφουν στη συσκευασία τον όρο Syndet ή τον όρο pain dermatologique, όντας φιλικά και προς το περιβάλλον.
Η απομάκρυνση των λεπιών και των νεκρών κυττάρων της επιδερμίδας γίνεται καλύτερα με τα scrubs, δηλαδή με παχύρρευστες κρέμες με κόκκους, που εκπλένονται μετά από λίγα λεπτά. Προτιμήστε αυτά τα προϊόντα και όχι λούφα ή σφουγγάρι που τραυματίζουν το φυσικό φιλμ. Το σφουγγάρι άλλωστε «κρατά» και μικροοργανισμούς, οπότε θα πρέπει να αλλάζεται συχνά.
2. Ενυδάτωση: Αυτή επιτυγχάνεται τόσο με την επάλειψη κρεμών, όσο και από μέσα προς τα έξω μέσω της πρόσληψης νερού και υγρών με τη διατροφή.
Κατάλληλες είναι οι κρέμες που περιέχουν έλαια, βιταμίνη Ε, κεραμίδια, υαλουρονικό οξύ, ουρία, άλλες βιταμίνες (Α, C).
Η πρόσληψη νερού, περίπου 1,5 λίτρου την ημέρα, γίνεται και από φρούτα και λαχανικά. Το νερό συγκρατείται καλύτερα όταν προσλαμβάνουμε επίσης ω-3 λιπαρά οξέα και φυσικά λίπη, κατά προτίμηση φυτικά.
Τα φρούτα και τα χορταρικά προσδίδουν νερό, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και οδηγούν σε αποβολή των τοξινών από τον οργανισμό χάρη στις ίνες κυτταρίνης που περιέχουν. Σπανάκι, αβοκάντο, αμύγδαλα και φουντούκια είναι επίσης καλές πηγές βιταμίνης Ε. Υπάρχουν και συμπληρώματα διατροφής που ενδείκνυνται για ένα καλύτερο δέρμα και κυρίως όσα περιέχουν έλαιο λιναριού, έλαιο bourrache (πλούσιο σε γάμμα λινολενικό οξύ που αποκαθιστά την ευθραυστότητα του δέρματος), έλαιο ονάγρας (νυχτολούλουδου), βιταμίνη Ε, Gingko Biloba που ευνοεί την παραγωγή ινών κολλαγόνου και την καλύτερη αιμάτωση, ψευδάργυρο. Σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξει και η βιταμίνη C που είναι αντιοξειδωτική και αντιγηραντική. Αυτή μπορεί να εφαρμοστεί τοπικά σε κρέμα ή να ληφθεί από το στόμα. Προσοχή, όμως: Αποφύγετε την τοπική χρήση της σε ερεθισμένο ή υπεραντιδραστικό δέρμα.
3. Κρέμες φραγμού: Πρόκειται για ειδικές κρέμες που δημιουργούν επίστρωμα που μονώνει. Η χρησιμότητά τους αμφισβητείται από ορισμένους. Ωστόσο, προσοχή: Δεν αντικαθιστούν τα γάντια προστασίας. Συνήθως περιέχουν κεραμίδια, οξείδια χαλκού ή ψευδαργύρου, σιλικόνη, καολίνη, ενισχύουν τη λειτουργία του φραγμού και κλείνουν τις ρωγμές. Είναι χρήσιμες κυρίως σε άτομα με ευάλωτο δέρμα και εργαζόμενους με δερματίτιδα εξ επαφής από ουσίες, όπως το χρώμιο του τσιμέντου.
4. Ηλιοπροστασία: Είναι πληρέστερη με συνδυασμό ενδυμάτων και αντιηλιακών. Ως κρέμες, αερολύματα ή ελαιώδη διαλύματα, τα αντιηλιακά πρέπει να προστατεύουν από τις υπεριώδεις ακτίνες Β (UVB) έχοντας δείκτη προστασίας SPF 20-50 και συγχρόνως από τις Α (UVA) με δείκτη το 1/3 του SPF.
Στη χώρα μας το εξάμηνο μεγάλης ηλιοφάνειας πρέπει να χρησιμοποιούνται αντιηλιακά με υψηλό δείκτη προστασίας, ανθεκτικά στο νερό και ανανέωση της επάλειψης μετά από 2 ώρες έκθεσης, μετά από εφίδρωση ή κολύμβηση.
Προσοχή ακόμη κι αν έχει συννεφιά γιατί και πάλι οι υπεριώδεις ακτίνες φθάνουν σε εμάς. H έκθεση στον ήλιο απαιτεί τη χρυσή τομή, δηλαδή να γίνεται τις κατάλληλες ώρες και με μικρή διάρκεια, ώστε να παράγεται στο δέρμα η προβιταμίνη D3, πρόδρομος της βιταμίνης D (απαιτείται έκθεση 20-30 λεπτών του προσώπου και των χεριών), χωρίς όμως να επέρχονται οι επιπτώσεις της ηλιακής ακτινοβολίας: εγκαύματα, φωτογήρανση και ογκογένεση. Η φωτογήρανση φέρνει δυσχρωμίες, ρυτίδες, ελάστωση. Οι δυσχρωμίες και οι καφεοειδείς πλάκες των άνω άκρων αφαιρούνται, αφού προηγηθεί ακριβής δερματολογική διάγνωση. Η αφαίρεση πραγματοποιείται με λέιζερ, κρυοθεραπεία, διαθερμοπηξία ή χειρουργικά. Οι λευκαντικές κρέμες βοηθούν, αν πρόκειται για μέλασμα ή εφηλίδες.
5. Αγκώνες: Εμφανίζουν συχνά υπερκεράτωση: Τραχύτητα με λέπια που μειώνεται με κερατολυτικές κρέμες, οι οποίες περιέχουν σαλικυλικό οξύ ή/και ουρία σε κατάλληλη πυκνότητα. Προσοχή, διότι οι αγκώνες είναι το συνηθέστερο σημείο εντόπισης της ψωρίασης και της αλλεργικής (ατοπικής) δερματίτιδας. Γι’ αυτό συμβουλευόμαστε τον δερματολόγο σε κάθε αλλοίωση· δεν τρίβουμε με ελαφρόπετρα που μπορεί να φέρει αντίθετα αποτελέσματα!
Η αποτρίχωση, η αντιμετώπιση της υπεριδρωσίας, η λεμφική μάλαξη, η μυϊκή άσκηση, η δερματολογική διάγνωση και θεραπεία των ονυχιαίων και άλλων αλλοιώσεων, που είναι καθρέφτης και της εσωτερικής υγείας ή νόσου, συμπληρώνουν την καλή εμφάνιση στα άνω άκρα, όπου καίρια είναι η συμβολή του δερματολόγου.
