Oι αιώνιοι έφηβοι και ο αιώνιος θυμός τους!

Σοφία Ανδρεοπούλου, MSc
Ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος
Συγγραφέας του βιβλίου

Καθημερινά ακούμε και διαβάζουμε για περιστατικά βίας, για εξαρτήσεις, για αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές εφήβων – και φρίττουμε. «Μα τι έχουν πάθει αυτοί οι έφηβοι;» αναρωτιόμαστε. «Γιατί φέρονται έτσι;»
Οι έφηβοι δεν έχουν πάθει τίποτα. Οι έφηβοι φέρονται σαν έφηβοι. Το μεγάλο ερώτημα είναι τι έχουμε πάθει εμείς, οι ενήλικοι. Γιατί εμείς φερόμαστε σαν έφηβοι;
Γιατί πρέπει να το παραδεχτούμε – είμαστε μια κοινωνία γεμάτη εφήβους. Αιώνιους εφήβους που είναι αιώνια θυμωμένοι. Επαναστάτες χωρίς αιτία. Αντιδραστικούς που δεν ξέρουν σε τι αντιδρούν.

Ποιοί είναι οι αιώνιοι έφηβοι; Όλοι εκείνοι οι άνθρωποι που λειτουργούν σαν έφηβοι ενώ δεν είναι. ΄Ανθρωποι που δεν σέβονται τους συνανθρώπους και τους νόμους, δεν σκέφτονται τις συνέπειες των πράξεών τους, δεν αντέχουν τη διαφωνία, δεν έχουν αυτοέλεγχο, δεν αναζητούν λύσεις στα προβλήματά τους και τις περιμένουν από τους άλλους, είναι μόνιμα θυμωμένοι και αντιδραστικοί.

Θέλετε παραδείγματα; Μπείτε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και θα δείτε τα άπειρα σχόλια άπειρων ανθρώπων που βρίζουν και διαβάλουν τους άλλους απλώς επειδή διαφωνούν μαζί τους. Ανοίξτε μια εφημερίδα και θα δείτε τα ολοφάνερα ψέματα, τις φθηνές δικαιολογίες, τις συκοφαντίες και τις απόλυτες αντιδράσεις πολιτικών που λειτουργούν σαν έφηβοι. Κρυφακούστε την οικογένεια που μένει δίπλα σας και θα ακούσετε τις φωνές γονιών που χάνουν την ψυχραιμία τους με το παραμικρό σε τέτοιο βαθμό ώστε να καταστρέφουν την οικογένειά τους για το τίποτα.
Σας θυμίζουν κάτι όλα αυτά; Εμένα πάντως μου θυμίζουν – και τον εαυτό μου αλλά και τους περισσότερους από τους ανθρώπους γύρω μου. Γιατί, δυστυχώς η ανώριμη αυτή συμπεριφορά είναι μεταδοτική, σαν ιός. Είναι σαν να «κολλάμε» ο ένας τον άλλο κακές αντιδράσεις. Πολλές φορές έχω ξεκινήσει την ημέρα μου με τη διάθεση να λειτουργήσω ώριμα και θετικά – αλλά μετά θα έρθω σε επαφή με την εφηβική συμπεριφορά πολλών ενηλίκων γύρω μου και θα …κολλήσω. Θα παρασυρθώ κι εγώ – και θα καταλήξω να φέρομαι κι εγώ εφηβικά. Οπότε η δική μου εφηβική στάση θα επηρεάσει κάποιον άλλο που κι εκείνος/η θα παρασυρθεί από μένα και θα φερθεί το ίδιο. Κάπως έτσι καταλήγουμε να γινόμαστε μια κοινωνία αιώνιων εφήβων μέσα στην οποία είναι πολύ δύσκολο να ζήσει κανείς.

Ωστόσο, δεν είναι κρίμα; Γιατί ταλαιπωρούμε τόσο τους εαυτούς μας και τα παιδιά μας ζώντας μέσα στην αρνητικότητα, τον θυμό και την ανωριμότητα; Δεν θα ήταν πολύ καλύτερη τελικά η ζωή μας αν ωριμάζαμε λίγο; Αν αντί καθημερινά να καταστρέφουμε, αρχίζαμε να χτίζουμε;

Έχω παρατηρήσει ότι όταν καταφέρνω να μην παρασυρθώ από την εφηβική συμπεριφορά πολλών ενηλίκων γύρω μου, τότε νιώθω πολύ καλύτερα για μένα. Νιώθω περήφανη γιατί δεν με καθορίζει η λάθος συμπεριφορά του άλλου – αλλά αντίθετα, εγώ καταφέρνω να επιλέξω για τον εαυτό μου πώς θεωρώ σωστό να λειτουργήσω. Κι έτσι προσπαθώ:

✤ Να σέβομαι τους άλλους (όλους, ακόμα κι εκείνους που αντιπαθώ) και τους νόμους (όλους, ακόμα κι εκείνους που δεν με βολεύουν).
✤ Να αποδέχομαι ότι οι άλλοι δικαιούνται να έχουν διαφορετικές απόψεις από μένα (οπότε να μην θυμώνω μαζί τους ή τους προσβάλω γι’ αυτό).
✤ Να παίρνω πάνω μου την ευθύνη για να βρω λύσεις στα προβλήματά μου (αντί να περιμένω να μου τα λύσουν οι άλλοι).
✤ Να δείχνω αυτοσυγκράτηση και ψυχραιμία όταν κάτι με ταράζει ή με ενοχλεί (αντί να βάζω τις φωνές και να κάνω υστερίες).
✤ Να φέρομαι με καλοσύνη τόσο στον εαυτό μου όσο και στους άλλους (και όχι με διαρκή θυμό και απαξίωση).
Ξέρω πως απαιτεί πολλή προσπάθεια για να λειτουργήσω έτσι και πως όσο κι αν προσπαθώ, δεν θα τα καταφέρνω πάντα. Αλλά μου φαίνεται πως αξίζει τον κόπο να το παλέψω – γιατί έτσι θα νιώθω πιο καλά για τον εαυτό μου και θα έχω καλύτερες σχέσεις με τους γύρω μου. Θα πάψω να είμαι αιώνια έφηβη – και θα βάλω ένα λιθαράκι για να χτίσουμε μια πιο ανθρώπινη κοινωνία που να μας χωράει όλους και μέσα στην οποία θα μπορούμε όλοι να ζήσουμε πιο όμορφα.