Πλέον ο διαχωρισμός των τροφίμων σε καλά και κακά, απαγορευμένα και επιτρεπόμενα, υγιεινά και ανθυιγειινά ή παχυντικά και μη, είναι ένα σύνηθες φαινόμενο. Από μικρά παιδάκια ακόμα μας γαλουχούν με το τι πρέπει να τρώμε και τι δεν πρέπει. Τα τρόφιμα δεν είναι καλά και κακά, είναι απλώς τρόφιμα. Όπως ένα μήλο δε θα μας κάνει να αδυνατίσουμε ή να είμαστε πιο υγιείς, έτσι και μια σοκολάτα δε θα κάνει το αντίθετο.
Καλά και κακά τρόφιμα στη διατροφή
Τα μεμονωμένα τρόφιμα είτε καλά είτε κακά δεν έχουν ηθικές αξίες ούτε τη δύναμη να επηρεάσουν τόσο πολύ ολόκληρη τη διατροφή μας. Τα τρόφιμα είναι απλώς τρόφιμα. Άλλα τρόφιμα έχουν μεγαλύτερη θρεπτική αξία όπως ενέργεια, καλά λιπαρά, βιταμίνες, φυτικές ίνες, ιχνοστοιχεία και βάση των διατροφικών συστάσεων θα πρέπει να τα καταναλώνουμε πιο συχνά. Από την άλλη μεριά, άλλα τρόφιμα έχουν μικρότερη θρεπτική αξία και ίσως είναι πλούσια σε κάποια συστατικά όπως σάκχαρα και κορεσμένα λιπαρά και ως εκ τούτου οι διατροφικές συστάσεις προτείνουν την πιο σπάνια κατανάλωση τους.
Τι σημαίνει κακό τρόφιμο στη διατροφή μας;
Όταν βαφτίζουμε ένα τρόφιμο ως κακό ή απαγορευμένο, αυτομάτως αυξάνεται η επιθυμία για αυτό. Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο πλέον ότι η στέρηση αυξάνει την επιθυμία. Όταν έχεις κάτι στο μυαλό σου απαγορευμένο, ταυτόχρονα το σκέφτεσαι και επιθυμείς να το καταναλώσεις αλλά παρατεταμένα καταπιέζεις την επιθυμία αυτή, τότε δημιουργείτε ένας φαύλος κύκλος όπου στο τέλος καταλήγεις να το καταναλώσεις έχοντας την ίδια στιγμή τύψεις που το κατανάλωσες.
Καλά και κακά τρόφιμα πως να τα διαχειριζόμαστε στην μείωση βάρους
Από την παιδική ηλικία ακόμα, όπου διαμορφώνονται οι πεποιθήσεις και οι συνήθειες γύρω από το φαγητό, θα πρέπει να δίνεται η σωστή βάση. Συμπεριφορές οι οποίες δαιμονοποιούν κάποια τρόφιμα, θα πρέπει να αποφεύγονται. Το ίδιο ισχύει και για συμπεριφορές επιβράβευσης μιας καλής πράξης των παιδιών με τρόφιμα.
Όλα αυτά δίνουν άλλη διάσταση εγκεφαλικά στο φαγητό. Τα παιδιά καλό είναι να μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον όπου τα τρόφιμα είναι απλώς τρόφιμα, δεν είναι ούτε καλά ούτε κακά. Αναρωτιέστε πως θα διαμορφώσουν σωστές διατροφικές συνήθειες; Μα, φυσικά, όταν βλέπουν τους γονείς τους να έχουν καλές διατροφικές συνήθειες θα τους μιμηθούν. Τα παιδιά απλώς μιμούνται! Δεν χρειάζονται ηθικό δίδαγμα γύρω από το φαγητό.
Κακά τρόφιμα και δίαιτα
Αν θέλετε να χάσετε βάρος θα πρέπει σίγουρα να κάνετε κάποιες αλλαγές. Η θεωρία της απώλειας βάρους βασίζεται στη δημιουργία αρνητικού ενεργειακού ισοζυγίου. Δηλαδή, λαμβάνω λιγότερες θερμίδες μέσω της τροφής από αυτές που χρειάζομαι συνολικά βάση του μεταβολισμού μου και της σωματικής δραστηριότητας που έχω. Ωστόσο, όσο οξύμωρο και αν ακούγεται, δεν υπάρχουν καλά ή κακά, απαγορευμένα και επιτρεπόμενα τρόφιμα. Όλα τα τρόφιμα επιτρέπονται. Φυσικά, χρειάζεται μέτρο και να γίνει ριζική αλλαγή κάποιων συνηθειών.
Για παράδειγμα κάποια τρόφιμα τα οποία είναι θερμιδικά πυκνά, δηλαδή σε μικρή ποσότητα φέρουν πολλές θερμίδες, θα πρέπει να αποφεύγονται σε καθημερινή βάση. Δε σημαίνει όμως ότι απαγορεύονται. Απλώς θα πρέπει να καταναλώνονται σε μικρότερη ποσότητα και σε πιο αραιή συχνότητα.
Ενδεικτικό Ημερήσιο Πλάνο Διατροφής με “καλά και κακά τρόφιμα”
Ακολουθεί ένα ενδεικτικό ισορροπημένο ημερήσιο πλάνο για έναν μέσο ενήλικα που θέλει να χάσει βάρος.
Πρωινό |
Γιαούρτι με βρώμη και φρούταή τοστ με ψωμί ολικής, τυρί με χαμηλά λιπαρά και βραστή γαλοπούλα
ή γάλα με φρυγανιές με τυρί κρέμα με χαμηλά λιπαρά και χειροποίητη μαρμελάδα |
Σνακ |
Φρούτο με ξηρούς καρπούςή φρούτο με τυρί
ή φρούτο με 100% ταχίνι ή φυστικοβούτυρο |
Κυρίως γεύμα |
Ψητό ψάρι με πατάτα και σαλάτα εποχήςή κοτόπουλο στον φούρνο με γλυκοπατάτα και σαλάτα εποχής
ή κρύα σαλάτα με φακές, λαχανικά και κρουτόν |
Σνακ |
Μαύρη σοκολάτα άνω του 70% περιεκτικότητας σε κακάο και ξηροί καρποίή μπισκότα χωρίς ζάχαρη |
Ελαφρύ γεύμα |
Ψητά λαχανικά με τυρί με χαμηλά λιπαρά και φρυγανιέςή σαλάτα με κοτόπουλο, αχλάδι και σπιτικό dressing
ή τονοσαλάτα με καλαμπόκι |
Τονίζεται ότι το παρόν πλάνο δεν είναι εξατομικευμένο και σε καμία περίπτωση δε μπορεί να αποτελέσει διατροφική θεραπεία για κανένα. Οποιοδήποτε επιθυμεί να χάσει βάρος θα πρέπει να επισκέπτεται έναν Διαιτολόγο – Διατροφολόγο με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ώστε να λαμβάνει εξατομικευμένες συμβουλές οι οποίες να ανταποκρίνονται στις ανάγκες του.
Θαλής Παναγιώτου – Διατροφολόγος