Η ψυχολογία του χρώματος

Ο Νίκος Καζαντζάκης είπε: «Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα, ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα».

Στην αρχαία Ινδία υποστήριζαν πως τα χρώματα είναι τόσο αναγκαία για την ψυχή, όσο είναι και ο αέρας για το σώμα ενός ανθρώπου. Ενώ η ψυχολογία των χρωμάτων είναι ένα πεδίο έρευνας σχετικά πρόσφατο στις δυτικές κοινωνίες, στους αρχαίους πολιτισμούς (Κίνα, Αίγυπτο και Ινδία) τα χρώματα χρησιμοποιούνταν για θεραπευτικούς σκοπούς μέσα από τη χρωματοθεραπεία.

Τα χρώματα υπάρχουν παντού γύρω μας, όλα τα αντικείμενα έχουν χρώματα.
Η ψυχολογία των χρωμάτων είναι μια ολόκληρη επιστήμη και μελετάται ευρέως λόγω της χρησιμότητάς της, είναι υπεύθυνη για το τι σημαίνει το κάθε χρώμα και τον αντίκτυπο που έχει στην ψυχολογία κάθε φορά.
Τα χρώματα έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν την αντίληψή μας για ένα θέμα ή ένα προϊόν. Κάθε χρώμα μπορεί να αλλάξει τις αισθήσεις μας, να μας κάνει συναισθηματικούς ή επιθετικούς κ.λπ. Τα χρώματα έχουν τη δύναμη να βελτιώσουν τη μνήμη και την προσοχή μας, ακόμη και τη δύναμη να μας πείσουν να λάβουμε μια συγκεκριμένη απόφαση.
Η γνώση της έννοιας των χρωμάτων είναι το κλειδί για την καλύτερη κατανόηση της συμπεριφοράς μας. Η επίδραση των χρωμάτων μπορεί να αλλάξει εντελώς την ιδέα που έχουμε για έναν συγκεκριμένο χώρο ή στοιχείο.
Τα χρώματα αλληλεπιδρούν με τη μνήμη μας, ξυπνούν τα συναισθήματα και καθοδηγούν τον λόγο.
Η ψυχολογία του χρώματος στηρίζεται στις συναισθηματικές και στις σωματικές επιδράσεις που δημιουργούν στους ανθρώπους. Τα χρώματα που μας περιβάλλουν έχουν άμεση επίδραση στη διάθεσή μας.
Τα χρώματα επηρεάζουν την ψυχολογία αλλά και τη φυσική μας κατάσταση. Έχει παρατηρηθεί ότι οι άνθρωποι που περιβάλλονται καθημερινά από έντονα και ζωηρά χρώματα έχουν καλύτερη φυσική κατάσταση και ψυχολογική ηρεμία, σε σχέση με τους ανθρώπους που περιβάλλονται από σκούρα χρώματα. Επίσης, φαίνεται ότι οι άνθρωποι επιλέγουν τα χρώματα με βάση την ψυχολογική τους κατάσταση.
Ενώ η αντίληψη του χρώματος είναι υποκειμενική, κάποιες χρωματικές επιρροές είναι κοινές παγκοσμίως. Τα χρώματα είναι από τα πιο δυνατά κομμάτια της μη λεκτικής επικοινωνίας, γιατί μεταφέρουν έννοιες και μηνύματα.

Ζεστά και ψυχρά
✤ Διαχρονικά έχει γίνει ένας διαχωρισμός δύο ομάδων, τα «ζεστά» και τα «ψυχρά» χρώματα. Στην ομάδα των ζεστών χρωμάτων κατατάσσονται οι αποχρώσεις του κόκκινου, του κίτρινου, του καφέ και του πορτοκαλί. Ενώ στη δεύτερη ομάδα ανήκουν τα χρώματα του μπλε, του γκρι και του πράσινου.
✤ Φαίνεται πως το κίτρινο, το πορτοκαλί και το κόκκινο προκαλούν επιθετικότητα, χαρά και διέγερση. Από την άλλη πλευρά, το πράσινο και το μπλε προσφέρουν γαλήνη, ηρεμία και ασφάλεια, ενώ το καφέ, το μαύρο και το γκρι δίνουν έναν τόνο μελαγχολίας και θλίψης στο άτομο.

Παιδιά και χρώματα
Τα χρώματα που επιλέγει ένα παιδί στις ζωγραφιές του μας δείχνουν πολλά για τη συναισθηματική του κατάσταση. Η ψυχολογία του παιδικού σχεδίου υποστηρίζει ότι καμία από τις χρωματικές επιλογές των παιδιών δεν είναι τυχαία, καθώς φανερώνουν στοιχεία για τον χαρακτήρα και για τα συναισθήματά τους.
Τα παιδιά προσχολικής και νηπιακής ηλικίας συνηθίζουν να χρησιμοποιούν έντονα χρώματα και δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στο κόκκινο, το κίτρινο και το ροζ. Τα παιδιά της προεφηβικής ηλικίας προτιμούν κυρίως χρώματα όπως το μπλε, το πράσινο και το μαύρο.

Μάρκετινγκ
Η ψυχολογία των χρωμάτων χρησιμοποιείται επίσης ευρέως στο μάρκετινγκ. Αυτό γίνεται γιατί τα χρώματα μπορούν να δημιουργήσουν ορισμένα συναισθήματα στους καταναλωτές. Ενεργοποιούν ψυχολογικές συνδέσεις και ταυτίσεις, λειτουργούν συνειρμικά και μπορούν να αυξήσουν το ενδιαφέρον για ένα προϊόν. Η αγοραστική πρόθεση επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τα χρώματα, λόγω της επίδρασης που έχουν στο πώς γίνεται αντιληπτό ένα εμπορικό σήμα. Αυτό σημαίνει ότι τα χρώματα επηρεάζουν το πώς οι καταναλωτές βλέπουν την «προσωπικότητα» της κάθε μάρκας.
Υπάρχουν τομείς της ψυχολογίας και της φυσιολογίας που ασχολούνται με τα χρώματα και ερευνούν τις επιδράσεις τους στα συστήματα του ανθρώπινου σώματος. Και ακριβώς επειδή η επίδραση των χρωμάτων διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο, και από πολιτισμό σε πολιτισμό, κανένα χρώμα δεν είναι απόλυτα αρνητικό ή απόλυτα θετικό. Αντίθετα, τα περισσότερα χρώματα μπορούν να έχουν πολλαπλές επιδράσεις και πολλές φορές αντίθετες μεταξύ τους.