Ξέρετε εκείνες τις μέρες που νομίζετε ότι κοιμηθήκατε οκτώ ώρες, αλλά όταν ξυπνάτε το επόμενο πρωί, δεν αισθάνεστε καθόλου ανανεωμένοι ή αναζωογονημένοι; Και ακόμα και η καφεΐνη δεν φαίνεται να βοηθάει;
Θα μπορούσε να είναι μια αδιάγνωστη διαταραχή του ύπνου, λέει ο Philip Cheng, Ph. D., κλινικός ψυχολόγος και ερευνητής στο Κέντρο Διαταραχών και Έρευνας Ύπνου στο Henry Ford Health System. Και αν υποψιάζεστε ότι είναι έτσι, θα πρέπει να δείτε έναν γιατρό. Αλλά ακόμα και αν δεν έχετε διαταραχή του ύπνου, υπάρχουν ακόμα αρκετοί παράγοντες που μπορεί να σας κάνουν να αισθάνεστε κουρασμένοι το πρωί, ακόμα και αν νομίζετε ότι έχετε ξεκουραστεί αρκετά. Εδώ, έξι λόγοι για τους οποίους μπορεί να είστε κουρασμένοι το πρωί:
Βρέχει. Όταν ξυπνάτε σε μια ζοφερή, βροχερή μέρα, μπορεί να είναι δύσκολο να σηκωθείτε από το κρεβάτι επειδή υπάρχει λιγότερος ήλιος. Η έλλειψη ήλιου προκαλεί στο σώμα μας να παράγει λιγότερη σεροτονίνη (αυτή είναι η ορμόνη που μας ενεργοποιεί και μας κάνει να αισθανόμαστε ευτυχισμένοι), οπότε μπορεί να χρειαστείτε ένα επιπλέον φλιτζάνι καφέ και λίγη ζωηρή μουσική για να ξεκινήσετε.
Οι ορμόνες σας βρίσκονται σε εξέλιξη. Για όσες διανύουν μηνιαίους κύκλους εμμήνου ρύσεως, οι μεταβαλλόμενες ορμόνες σας μπορεί να επηρεάσουν το πόσο καλά κοιμάστε και πόσο ξεκούραστη αισθάνεστε μετά τον ύπνο, λέει η Sana Zuberi, M.D., γιατρός πρωτοβάθμιας περίθαλψης στο Henry Ford Health System. Μπορεί να διαπιστώσετε ότι κατά τη διάρκεια του δεύτερου μισού του εμμηνορροϊκού σας κύκλου, όταν τα επίπεδα των οιστρογόνων σας κορυφώνονται και πέφτουν γρήγορα, αισθάνεστε ζαλισμένη και κουρασμένη. Η έλλειψη σιδήρου σε συνδυασμό με την απώλεια αίματος κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού σας κύκλου μπορεί επίσης να οδηγήσει σε κόπωση. Και ένας υπολειτουργικός ή υπερλειτουργικός θυρεοειδής μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο σας. Αν έχετε υποθυρεοειδισμό (όταν ο θυρεοειδής σας δεν παράγει αρκετές ορμόνες), μπορεί να αισθάνεστε συχνά κουρασμένη. Εάν έχετε υπερθυρεοειδισμό (όταν ο θυρεοειδής σας αδένας παράγει υπερβολική ποσότητα ορμονών), μπορεί να είναι δύσκολο να κοιμηθείτε.
Έχετε εξάρτηση από την καφεΐνη. Όσο περισσότερη καφεΐνη πίνετε, τόσο μεγαλύτερη θα γίνει η ανοχή σας. Με άλλα λόγια, εκείνο το ένα φλιτζάνι καφέ που κάποτε σας έδινε το τέλειο τάκλιν, τώρα μόλις και μετά βίας κάνει τα μάτια σας να ανοίξουν. Η καφεΐνη καταστέλλει επίσης τους υποδοχείς αδενοσίνης και η αδενοσίνη μας κάνει να νιώθουμε υπνηλία. Έτσι, όσο πίνουμε καφέ, νιώθουμε ξύπνιοι, αλλά μετά την εξασθένιση της καφεΐνης, όλη αυτή η συσσωρευμένη αδενοσίνη μας αφήνει να νιώθουμε κουρασμένοι. (Και πιθανότατα να ζητάμε άλλο ένα φλιτζάνι καφέ!)
Ήπιατε αλκοόλ το προηγούμενο βράδυ. Δεν χρειάζεται να πίνετε κραιπάλη ή να ξενυχτάτε κάνοντας πάρτι για να επηρεάσει το αλκοόλ τον ύπνο σας. Ακόμη και αν είχατε ένα ωραίο, ήσυχο δείπνο με κρασί, το κρασί μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα του ύπνου σας. Ενώ το αλκοόλ μπορεί να σας κάνει να κοιμηθείτε ευκολότερα, η διαδικασία της πέψης του αλκοόλ μπορεί να κατακερματίσει τον ύπνο σας ή να μειώσει την ποιότητα του ύπνου σας καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας. Έτσι, μπορεί να αισθάνεστε ζαλισμένοι όταν ξυπνάτε, ακόμη και μετά από αρκετή ώρα στο κρεβάτι.
Δεν φάγατε ένα πλούσιο πρωινό. Επιλέξτε το πρωινό σας με σύνεση: η κατανάλωση ενός ντόνατ ή ενός μπολ δημητριακά με πολύ ζάχαρη μπορεί να σας δώσει μια άμεση ώθηση, αλλά πιθανότατα θα σας κάνει να καταρρεύσετε και να νιώσετε σούπερ κουρασμένοι το πρωί. Για ένα πρωινό που θα σας αφήσει γεμάτους και γεμάτους, βεβαιωθείτε ότι περιλαμβάνει υγιεινά λιπαρά, πρωτεΐνες και φυτικές ίνες, όπως μια ομελέτα αυγού με ελαιόλαδο, βρώμης με φυστικοβούτυρο και φράουλες ή τοστ αβοκάντο με ένα αυγό από πάνω.
Αδράνεια του ύπνου. Ο λόγος που είστε κουρασμένοι το πρωί μπορεί επίσης να είναι απλώς μέρος της φυσιολογικής διαδικασίας αφύπνισης. Η περίοδος μεταξύ του ανοίγματος των ματιών σας και του πραγματικού αισθήματος ενέργειας ονομάζεται αδράνεια του ύπνου. Μπορεί να χρειαστούν από 15 λεπτά έως μία ώρα (ή και δύο ώρες σε ακραίες περιπτώσεις) για να νιώσετε ότι είστε λειτουργικός άνθρωπος. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, μπορεί να αισθάνεστε ζαλισμένοι ή αργοί, αλλά αυτό είναι απλώς το σώμα σας που ξυπνάει μόνο του.