ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ: η αναλογία των ευθυνών και η δυσαναλογία των επιπτώσεων

Ζαχαρίας Καπλανίδης, Οικονοµολόγος

Το 2023 φτάνει στο τέλος του και εμείς όλοι θα το θυμόμαστε για δύο κυρίως λόγους. Τις επανειλημμένες εκλογές και τις επανειλημμένες φυσικές καταστροφές!! Τυχαίο; μπορεί ναι μπορεί όχι. Σίγουρα όμως σημαδιακό.

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με τις φυσικές καταστροφές για να δούμε στην πορεία αν και πως συνδέονται με τις εκλογές, και ποιες είναι οι ευθύνες, κατά πάσα πιθανότητα όλων μας.
Ως γνωστόν, όλοι γίναμε μάρτυρες αλλά και θύματα, και αναφέρομαι βεβαίως στους χιλιάδες κατοίκους της Θεσσαλίας, του Έβρου αλλά και της Ρόδου, των χειρότερων φυσικών καταστροφών από πυρκαγιές και πλημμύρες, των τελευταίων τουλάχιστον 30 χρόνων.
Οι συνέπειες είναι τεράστιες, αν κανείς υπολογίσει τις απώλειες ανθρώπινων ζωών, το τεράστιο πλήγμα σε ζωϊκό και φυτικό κεφάλαιο, στην επιβάρυνση του κλίματος, στις περαιτέρω αυξήσεις, ειδικότερα στα είδη διατροφής, που θα συνεχίζουν να πιέζονται προς τα επάνω για τουλάχιστον 1 ακόμα χρόνο.
Την ίδια στιγμή, μια από τις πιο σημαντικές επιπτώσεις, στη Θεσσαλία ειδικότερα, θα είναι η ερημοποίηση ολόκληρων χωριών, αφού οι ελάχιστοι ούτως η άλλως κάτοικοι, τώρα που έχασαν σχεδόν τα πάντα, θα σκεφθούν σοβαρά την μετοίκηση τους σε άλλες περιοχές.
Το Ακαθάριστο Εθνικό προϊόν (ΑΕΠ) της χώρας, θα επιβραδυνθεί για αρκετούς μήνες, αν όχι χρόνο, για τουλάχιστον 0,8-1%, που σημαίνει σχεδόν 2 δισεκατομμύρια ευρώ.
Και τέλος, θα πρέπει να προσθέσουμε και την εικόνα του κράτους μας, στο διεθνές στερέωμα, αφού επισήμως είχαμε αυτό το καλοκαίρι, τις μεγαλύτερες σε έκταση πυρκαγιές και τις πλέον καταστροφικές πλημμύρες σε όλη την Ευρώπη και από τις χειρότερες σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η Κυβέρνηση αποδίδει όλα αυτά τα φαινόμενα στις περιβαλλοντικές εξελίξεις, και προετοιμάζει τους Έλληνες για ανάλογες αν όχι χειρότερες καταστροφές στο εγγύς ή απώτερο
μέλλον.
Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι η επιβάρυνση και η οικολογική ζημιά που έχει προκληθεί, ειδικά μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, με την ασύδοτη και άπληστη ανάπτυξη και κυρίως εκτός συνόρων της χώρας, εξαγρίωσε τους νόμους της φύσης, που με την σειρά τους εκδικούνται με ασύμμετρες καταστροφές ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Είναι όμως μόνο οι νόμοι της φύσης που ευθύνονται για όσα βιώσαμε μέσα στο 2023; Κατά την άποψίν μου όχι.
Η ευθύνη είναι όλων μας και αν δεν το συνειδητοποιήσουμε και δεν αλλάξουμε νοοτροπίες, σχεδόν κάθε χρόνο, θα βιώνουμε ανάλογες ή και χειρότερες καταστροφές και θα ρίχνουμε τις ευθύνες ο ένας στον άλλο ακόμα και στο θεό και στην μοίρα μας.
Ας δούμε λοιπόν, έστω και περιληπτικά, τις ευθύνες που μας αναλογούν και πως μοιράζονται.
Κατ’ αρχήν της εκάστοτε Κυβέρνησης. Έτσι για να μην μας θεωρήσουν κάποιοι ότι γράφουμε αντιπολιτευτικό άρθρο.
Πυρκαγιές και επακόλουθα πλημμύρες συμβαίνουν στην χώρα μας εδώ και πολλές δεκαετίες. ‘Ηταν και είναι μέλημα κατά βάσιν του κράτους να θωρακίσει τις υποδομές και τους μηχανισμούς προκειμένου να ελαχιστοποιήσει τις συνέπειες.
Η επιβάρυνση του περιβάλλοντος δεν μπορεί να είναι η δικαιολογία που ξεπλένει τα εν λόγω φαινόμενα.
Οικολογική επιβάρυνση υφίσταται και η καταπράσινη Ελβετία. Πόσες πυρκαγιές ή πλημμύρες ακούσατε γι’ αυτήν την χώρα τα τελευταία χρόνια;
Το ίδιο παράδειγμα για την Σουηδία, Φιλανδία, Νορβηγία χώρες καταπράσινες και συγχρόνως όχι με τόσο ήπιο κλίμα όπως το Μεσογειακό. Άρα κάτι δεν γίνεται καλά με τους κυβερνώντες της χώρας μας.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο, ότι τα παραπάνω κράτη που ανέφερα, έχουν και την καλύτερη βαθμολογία σε πρακτικές διοίκησης, διαφάνειας, και οικονομικής διαχείρισης.
Εμείς φημιζόμαστε για την αρνητική βαθμολογία μας σε όλους αυτούς τους τομείς. Ρουσφετολογία, ανοχή στην παρατυπία, αναποτελεσματική διοίκηση και όλα αυτά προς χάριν του πολιτικού οφέλους. Και βεβαίως και εδώ «κολλάει» η ευθύνη όλων μας. Οι πολιτικοί μας, οι περισσότεροι επαγγελματίες με αρκετές δεκαετίες στα βουλευτικά έδρανα ή στην αυτοδιοίκηση. Αυτοί «καλά κάνουνε». Επαγγελματίες πολιτικοί…στόχος η μακροημέρευση στις θέσεις τους πάση θυσία. Εμείς όμως οι απλοί πολίτες ή αν θέλετε ψηφοφόροι, πως τους επιλέγουμε σ ’αυτές τις κρίσιμες για την ποιότητα της ζωής μας θέσεις; ποια είναι τα κριτήρια;
Θα απαντήσω εγώ για λογαριασμό σας και ας ακούγεται εγωϊστικό. Ή ανήκουμε κατά παράδοση σε κάποιο κόμμα, όπως ανήκουμε σε κάποια ποδοσφαιρική ομάδα και δεν αλλάζουμε έστω και αν αυτή πέσει στα τάρταρα, ή πιστεύουμε και κυρίως ελπίζουμε στις υποσχέσεις αυτών που προσπαθούν να υφαρπάξουν την ψήφο μας και να ξανακαθίσουν στην καλοθρεμμένη πολυθρόνα τους. Άνθρωποι νέοι με οράματα για μια συνετή και ανθρωποκεντρική διοίκηση, που όμως δεν μας υπόσχονται άμεσα και σημαντικά ατομικά οφέλη δεν έχουν σχεδόν καμία ελπίδα.
Ελπίδα… το κομβικό στοιχείο στις επιλογές μας για τους ανθρώπους που αποφασίζουν πριν απ’ εμάς για εμάς!!
Και ασφαλώς δεν έχω ένσταση στο δικαίωμα για ελπίδα. Αυτή είναι η καύσιμη ύλη για την ψυχική ισορροπία και την αντιμετώπιση όλων σχεδόν των δεινών, που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος, στη διάρκεια της ζωής του. Ωστόσο η ένσταση μου είναι στις «φρούδες ελπίδες», που μοιράζουν χωρίς κανένα φραγμό, οι υποψήφιοι είτε της κεντρικής εξουσίας είτε της αυτοδιοίκησης, λίγες μόνο ημέρες πριν από τις εκλογικές διαδικασίες.
Το έργο αυτό, το έχουμε δει πολλές φορές, και όμως μυαλό δεν θέλουμε να βάλουμε. Η ατομική ελπίδα έστω και με μηδαμινή πιθανότητα, φαίνεται να είναι πιο ελκυστική από την πραγματική, που απορρέει από σοβαρούς υποψήφιους, που το μοναδικό πράγμα που μας υπόσχονται, είναι η αφοσίωση στην εξυπηρέτηση του γενικού συμφέροντος. Το γενικό συμφέρον μας ακούγεται μακρινό και αόριστο.
Ένα ατομικό όμως ρουσφέτι είναι πιο χειροπιαστό και δελεαστικό.
Αγνοούμε όμως, ότι στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτές οι ελπίδες για το ατομικό μας συμφέρον, θα αποδειχθούν «όνειρο θερινής νυχτός», ενώ και το γενικό συμφέρον έχει πάει περίπατο. Παρ’όλα αυτά, σε τέσσερα πέντε χρόνια, η απογοήτευση μας θα έχει ξεχαστεί και πάλι πέφτουμε στην ίδια παγίδα της πολλά υποσχόμενης ψηφοθηρικής στρατηγικής των πολιτικών μας.
Με δύο λόγια, όσο εμείς οι ψηφοφόροι δεν αλλάζουμε νοοτροπία και αν θέλετε στρατηγική, τόσο θα στηρίζουμε το ίδιο αντιπαραγωγικό μοντέλο πολιτικών, με τα ίδια αποτελέσματα στην διακυβέρνηση και στις καταστροφικές συνέπειες στο περιβάλλον και την καθημερινότητα μας. Μην μου πείτε ότι οι Δήμαρχοι των πόλεων μας δεν γνωρίζουν για τα ρέματα, τα γεφύρια, τις αντιπυρικές ζώνες και γενικά, τους κινδύνους στις υποδομές της πόλης τους.!! Τι κάνουν γι’ αυτά πριν έλθει η μητέρα φύση με άγριες διαθέσεις; Απλά πετάνε το μπαλάκι στην Περιφέρεια και η Περιφέρεια στα Υπουργεία και τα Υπουργεία στα άλλα Υπουργεία! Αλήθεια πόσες φορές εμείς οι πολίτες θα πρέπει να το δούμε αυτό το έργο για να καταλάβουμε τις δικές μας ευθύνες στην ώρα της κάλπης;

Γράφω αυτό το άρθρο την ημέρα της πρώτης εκλογικής αναμέτρησης των αυτοδιοικητικών, και σκέφτομαι με δέος τις επιλογές όλων μας και τις ευθύνες μας για το τι θα μας συμβεί αυτή την πενταετία. Ο θεός να βάλει το χέρι του. Εκεί έξω την ίδια ώρα σκοτώνονται άνθρωποι(Ουκρανία-Ισραήλ-Παλαιστίνη και όχι μόνο) εκατομμύρια άνθρωποι λιμοκτονούν, οι «άρχοντες» όμως παραμένουν ανίκανοι να αντιμετωπίσουν τις καταστροφικές συνέπειες που επιτελούνται με την υπογραφή των δικών μας επιλογών σε εθνικό αλλά και διεθνές επίπεδο.
Ναι, γιατί είτε μας αρέσει είτε όχι, στην τελική εμείς ευθυνόμεθα. Ένα δημοκρατικό πολίτευμα στηρίζεται στην ψήφο και τις επιλογές των πολλών. Εμείς είμαστε κατά συνέπεια οι «ηθικοί αυτουργοί» και οι κυβερνώντες οι ψυχροί εκτελεστές. Απλά και ξεκάθαρα.
Και πάμε να δούμε και στον επίλογο, ποιοι είναι αυτοί που εισπράττουν, κατά κύριο λόγο, τα αποτελέσματα της ανικανότητας, της αδιαφορίας ή της αδιαφάνειας των διοικητών που εμείς επιλέγουμε. Δείτε για παράδειγμα ποιες περιοχές επλήγησαν από θεομηνία όπως πυρκαγιές, και πλημμύρες, εφέτος, αλλά και τα τελευταία τουλάχιστον 20 χρόνια. Θα διαπιστώσετε ότι είναι κατά βάση χωριά και φτωχές επαρχίες στην χώρα, και όχι πλούσια διαμερίσματα στο κέντρο ή στα ακριβά προάστια των μεγάλων πόλεων. Όπου φτωχός και η μοίρα του. Τυχαίο; δε νομίζω.
Οι πολιτικοί μας πάντα έχουν ιδιαίτερη συμπάθεια στο κεφάλαιο και το υποστηρίζουν με το «αζημίωτο» βέβαια. Άρα και οι υποδομές και η φροντίδα του τόπου διαμονής των οικονομικά δυνατών είναι βασική προτεραιότητα. Για τους υπόλοιπους… έχει ο θεός.
Δεν φταίνε όμως αυτοί και το εννοώ. Για όλα αυτά εμείς φταίμε με τις Τουρκοκρατικές νοοτροπίες μας και την εμμονή στο κομματικό φανατισμό και στις ελπίδες χωρίς αντίκρισμα που μοιράζουν οι επαγγελματίες της Κεντρικής Πολιτικής και της Αυτοδιοίκησης.
Όσο εμείς δεν είμαστε ικανοί να διακρίνουμε το καλό από το κακό, όσο δεν αντιλαμβανόμαστε ότι το προσωπικό μας συμφέρον απορρέει κατά βάσιν από το γενικό, όσο το εγώ καταβροχθίζει το εμείς, όσο η αδιαφορία κυριαρχεί της ενεργούς συμμετοχής σε όλα τα επίπεδα, τόσο «θα χορεύουμε με τον διάβολο» που μάλιστα θα φοράει και prada στην κυριολεξία και μεταφορικά.

Τελειώνοντας το άρθρο ακούω και τις πρώτες εκτιμήσεις για τις αυτοδιοικητικές.

Να τους χαιρόμαστε και ο θεός βοηθός εν τω βίω.