Φλεβική ανεπάρκεια και κιρσοί: Τι πρέπει να γνωρίζουμε;

Θεοδόσιος Μπίσδας
Καθηγητής Αγγειοχειρουργός,
Διευθυντής Γ’ Αγγειοχειρουργικής Κλινικής Ιατρικό Κέντρο Αθηνών,
Αναπλ. Καθηγητής Αγγειοχειρουργικής, Universitatsklinkikum Munster,
Αναπλ. Καθηγητής Αγγειοχειρουργικής, European University Cyprus
th.bisdas@gmail.com

Οι κιρσοί και η φλεβική ανεπάρκεια είναι δύο από τα πιο συχνά φλεβικά προβλήματα που απασχολούν μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού. Αν και συχνά θεωρούνται απλώς αισθητική ενόχληση, η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετη.

Τι είναι η Φλεβική Ανεπάρκεια και οι Κιρσοί;
Η φλεβική ανεπάρκεια είναι μια πάθηση όπου οι φλέβες, κυρίως στα κάτω άκρα, δεν λειτουργούν σωστά, αδυνατώντας να επιστρέψουν το αίμα στην καρδιά. Συνήθως, αυτό οφείλεται στην αδυναμία των βαλβίδων των φλεβών να κλείσουν σωστά, με αποτέλεσμα το αίμα να σταματά ή να κυκλοφορεί ανάποδα. Οι κιρσοί αποτελούν ένα σύνηθες σύμπτωμα της χρόνιας φλεβικής ανεπάρκειας, κατά το οποίο οι φλέβες διογκώνονται, συστρέφονται και γίνονται ορατές κάτω από το δέρμα, κυρίως στα κάτω άκρα.

Συμπτώματα της Φλεβικής Ανεπάρκειας & των Κιρσών
Τα συμπτώματα της φλεβικής ανεπάρκειας και των κιρσών περιλαμβάνουν:
✤ Πρήξιμο στα πόδια ή τους αστραγάλους, ειδικά το απόγευμα ή μετά από παρατεταμένη ορθοστασία.
✤ Αίσθημα βάρους ή κόπωσης στα πόδια.
✤ Πόνος ή αίσθημα καψίματος κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας ή μετά την παρατεταμένη ορθοστασία.
✤ Ορατοί κιρσοί (διατεινόμενες, μπλε ή μωβ φλέβες) που μπορεί να είναι πρησμένοι και ενοχλητικοί.
✤ Αλλαγές στο δέρμα γύρω από τις φλέβες, όπως σκουρόχρωμα σημεία ή υπερβολική ξηρότητα.
✤ Κράμπες ή σφιξίματα στους μύες των ποδιών, κυρίως τη νύχτα.
✤ Αίσθηση φαγούρας ή ερεθισμού στην περιοχή των κιρσών.
✤ Ανοιχτές πληγές ή έλκη κοντά στους κιρσούς, που ενδέχεται να μην επουλώνονται εύκολα.

Αιτίες και Παράγοντες Κινδύνου
Οι αιτίες και οι παράγοντες κινδύνου για τη φλεβική ανεπάρκεια και τους κιρσούς περιλαμβάνουν:
Αιτίες:
✤ Αδυναμία των βαλβίδων των φλεβών: Οι βαλβίδες που βοηθούν στη ροή του αίματος προς την καρδιά ενδέχεται να αδυνατίσουν ή να βλάπτονται, προκαλώντας αναστροφή της ροής του αίματος.
✤ Γενετική προδιάθεση: Ορισμένα άτομα μπορεί να έχουν κληρονομήσει αδύναμες φλέβες ή προδιάθεση για κιρσούς.
✤ Γήρανση: Με την ηλικία, οι φλέβες χάνουν την ελαστικότητά τους, και οι βαλβίδες μπορεί να μην κλείνουν σωστά.
✤ Καθιστική ζωή ή παρατεταμένη ορθοστασία: Η ακινησία ή η παρατεταμένη παραμονή σε όρθια θέση, επηρεάζει την καλή κυκλοφορία του αίματος.

Παράγοντες κινδύνου:
✤ Ηλικία: Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς στη φλεβική ανεπάρκεια.
✤ Φύλο: Οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς, κυρίως λόγω ορμονικών αλλαγών κατά την εγκυμοσύνη ή τη χρήση αντισυλληπτικών.
✤ Εγκυμοσύνη: Η αυξημένη πίεση στις φλέβες των ποδιών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να οδηγήσει σε κιρσούς.
✤ Περίσσεια βάρους: Η παχυσαρκία αυξάνει την πίεση στις φλέβες των ποδιών, επιδεινώνοντας την κατάσταση.
✤ Οικογενειακό ιστορικό: Εάν κάποιος από την οικογένεια έχει κιρσούς ή φλεβική ανεπάρκεια, ο κίνδυνος είναι υψηλότερος.
✤ Καθιστική ζωή ή έλλειψη άσκησης: Η έλλειψη κινητικότητας μειώνει την κυκλοφορία του αίματος και προάγει τη συσσώρευση υγρών στις φλέβες.
✤ Κάπνισμα: Το κάπνισμα μπορεί να βλάψει τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων και να συμβάλει στην ανάπτυξη κιρσών.

Φλεβική ανεπάρκεια/ κιρσοί: Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση της φλεβικής ανεπάρκειας και των κιρσών εξαρτάται από τη σοβαρότητα της κατάστασης και τις ανάγκες του ασθενούς.

1. Συντηρητική Θεραπεία:
✤ Φαρμακευτική αγωγή: για την ανακούφιση από το πρήξιμο, τον πόνο και τη φλεγμονή.
✤ Κάλτσες ή καλσόν διαβαθμισμένης συμπίεσης: Ειδικά καλσόν ή κάλτσες που βοηθούν στη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος και την ελάττωση του πρηξίματος.
✤ Άσκηση: Η συστηματική άσκηση και η διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους βοηθούν στη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος.

2. Επεμβατικές Μέθοδοι:
✤ Σκληροθεραπεία: Η εισαγωγή ειδικών ουσιών (σκλήρυνση) στις κιρσώδεις φλέβες, οι οποίες προκαλούν το κλείσιμο των φλεβών και την ανακούφιση από τα συμπτώματα.
✤ Αφαίρεση του επιφανειακού φλεβικού δικτύου (Laser, ραδιοσυχνότητες, χρήση ιατρικής κόλλας)
✤ Κλασική ανοικτή χειρουργική μέθοδος (εκρίζωση της φλέβας)

Πρόληψη φλεβικής ανεπάρκειας:
✤ Αποφυγή της παρατεταμένης ορθοστασίας ή καθιστικής ζωής
✤ Αύξηση της φυσικής δραστηριότητας: Καθημερινές δραστηριότητες όπως το περπάτημα βοηθούν στην ενίσχυση της κυκλοφορίας.
✤ Διατήρηση του σωματικού βάρους και αποφυγή της παχυσαρκίας

Συμπερασματικά
Οι κιρσοί δεν είναι μόνο αισθητικό ζήτημα, είναι σημάδι ενός λειτουργικού προβλήματος του φλεβικού συστήματος. Η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση μπορεί να προλάβει σοβαρότερες καταστάσεις και να βελτιώσει αισθητά την ποιότητα ζωής του ασθενούς. Μη διστάζετε να απευθυνθείτε σε εξειδικευμένο αγγειοχειρουργό για αξιολόγηση και καθοδήγηση.