Μύθοι και αλήθειες για τη φαρμακευτική κάνναβη

Για περισσότερα από 3.000 χρόνια, η φαρμακευτική κάνναβη είναι γνωστή για τις θεραπευτικές της ιδιότητες. Ολοένα και περισσότερες χώρες παγκοσμίως προστίθενται στον κατάλογο που έχουν νομιμοποιήσει τη χρήση φαρμακευτικής κάνναβης υπό προϋποθέσεις.

Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον το γεγονός ότι η αγορά της φαρμακευτικής κάνναβης αναπτύσσεται με ταχύτατους ρυθμούς, ενώ υπολογίζεται ότι μέχρι το 2026 η παγκόσμια αγορά φαρμακευτικής κάνναβης θα έχει αξία 148,35 δις δολάρια.

Σήμερα, η φαρμακευτική κάνναβη χρησιμοποιείται κυρίως στην αντιμετώπιση σπάνιων μορφών επιληψίας σε παιδιά και ενήλικες, μειώνει τη σπαστικότατα σε ασθενείς με Σκλήρυνση Κατά Πλάκας, ενδείκνυται στην πρόληψη και αντιμετώπιση ναυτίας ή/και εμέτων λόγω χημειοθεραπείας, στην ανορεξία και στην απώλεια  βάρους των ασθενών με σύνδρομο ανοσοανεπάρκειας (HIV), ενώ σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, μπορεί να συμβάλλει στην αντιμετώπιση του χρόνιου νευροπαθητικού πόνου και στην ανακούφιση ασθενών σε τελικά στάδια  καρκίνου.

Παρόλο που η αποτελεσματικότητα της φαρμακευτικής κάνναβης είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη με πολλές κλινικές μελέτες και έρευνες, υπάρχουν πολλοί μύθοι και λανθασμένες αντιλήψεις γύρω από τη χρήση και την ασφάλειά της.

Η Tikun, εταιρεία ηγέτης στην έρευνα και ανάπτυξη προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης παγκοσμίως, με πάνω από 10 χρόνια κλινικών και εργαστηριακών μελετών, δίνει απαντήσεις και εξηγεί τους πιο συχνούς μύθους για τη φαρμακευτική κάνναβη:

Μύθος 1: THC και CBD είναι το ίδιο.

Μία από τις πιο συχνές παρανοήσεις είναι ότι η THC και η CBD είναι το ίδιο συστατικό, αλλά στην πραγματικότητα, η κάνναβη περιέχει πάνω από 400 φυτο-χημικές ουσίες και τουλάχιστον 66 γνωστά κανναβινοειδή. Η THC και η CBD είναι δύο από τα πιο γνωστά κανναβινοειδή.

Η CBD, ή αλλιώς κανναβιδιόλη, είναι ένα από τα πιο σημαντικά φυτο-κανναβινοειδή, δίχως ψυχοτρόπο δράση το οποίο χρησιμοποιείται σε ευρύ φάσμα ιατρικών εφαρμογών. Δεδομένου ότι είναι μια μη ψυχοδραστική φυσική φυτική ουσία, τα τελικά προϊόντα τα οποία περιέχουν CBD μπορούν να διατεθούν χωρίς ιατρική συνταγή. Σήμερα, η ιατρική κοινότητα διαθέτει πολλές επιστημονικές μελέτες οι οποίες αποδεικνύουν ότι η CBD δρα αποτελεσματικά στη μείωση του χρόνιου πόνου, στην καταπολέμηση της φλεγμονής και στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης, του άγχους και της αϋπνίας.

Από την άλλη, η (−)-τρανς-Δ9-τετραϋδροκανναβινόλη ή αλλιώς ΤHC είναι η ψυχοτρόπος ουσίαπου απαντάται στο φυτό της κάνναβης, η οποία επιδρά στους υποδοχείς του εγκεφάλου μέσω του Ενδοκανναβινοειδούς Συστήματος. Ωστόσο, όταν χορηγείται σε πολύ μικρές και ρυθμιζόμενες δόσεις σε συνδυασμό με CBD, μπορεί να συμβάλει θεραπευτικά σε διάφορες παθήσεις. Από τη θεραπεία των επιληπτικών κρίσεων στην επιληψία και την αντιμετώπιση της ναυτίας που προκαλείται από χημειοθεραπεία, έως την ανακούφιση των μυϊκών σπασμών που προκαλούνται από τη σκλήρυνση κατά πλάκας, η THC έχει ευρύ φάσμα ιατρικών εφαρμογών.

Στη φαρμακευτική/ιατρική κάνναβη η περιεκτικότητα σε THC είναι μεγαλύτερη από 0,2%, ενώ στα  προϊόντα βιομηχανικής κάνναβης με CBD η περιεκτικότητα σε THC είναι μικρότερη από 0,2%.

Μύθος 2: Δεν υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση ότι η φαρμακευτική κάνναβη έχει θεραπευτικά οφέλη. 

Τα τελευταία χρόνια διεξάγονται όλο και περισσότερες επιστημονικές μελέτες που αποδεικνύουν τα θεραπευτικά οφέλη της CBD. Μάλιστα, το 2018 o Αμερικάνικος Οργανισμός Τροφίμων & Φαρμάκων (FDA) και το 2019 ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) ενέκριναν το πρώτο φάρμακο με βάση το CBD για σπάνιες μορφές επιληψίας.

Μύθος 3: Η φαρμακευτική κάνναβη είναι επικίνδυνο φάρμακο.

Επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι η κάνναβη είναι λιγότερο επιβλαβής από το αλκοόλ και τον καπνό, τα οποία χρησιμοποιούνται με ελάχιστους περιορισμούς και ανάλογα τη χώρα. Από την άλλη πλευρά όμως, η φαρμακευτική κάνναβη, όπως κάθε φάρμακο, δεν είναι εντελώς ακίνδυνη και η βαριά και λανθασμένη χρήση της μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες παρενέργειες στον ανθρώπινο οργανισμό. Πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή, ακολουθώντας τις οδηγίες δοσολογίας, και πάντα σύμφωνα με τις οδηγίες του ιατρού.

Μύθος 4: Η φαρμακευτική κάνναβη (ΤΗC) είναι το ίδιο με την βιομηχανική κάνναβη.

Η φαρμακευτική και η βιομηχανική κάνναβη έχουν διαφορετικό νομοθετικό πλαίσιο και τρόπο διάθεσης στην αγορά. Η βιομηχανική κάνναβη περιέχει <0.2% ΤΗC και χρησιμοποιείται κυρίως στη βιομηχανία τροφίμων, ενώ η φαρμακευτική κάνναβη διαθέτει ισορροπημένες αναλογίεςCBD:THC, ανάλογα με το στέλεχος από όπου προέρχεται, και στοχευμένη θεραπευτική δράση.

Μύθος 5: Η φαρμακευτική κάνναβη προκαλεί εθισμό.

Τα σκευάσματα φαρμακευτικής κάνναβης θα πρέπει να καταναλώνονται πάντα ως φάρμακα και σύμφωνα με τις οδηγίες του αρμόδιου ιατρού. Μία συχνή απορία για την κάνναβη και τον εθισμό είναι αν η κανναβιδιόλη (CBD) και τα προϊόντα CBD, τα οποία διατίθενται χωρίς ιατρική συνταγή, μπορεί να είναι εθιστικά. Στην πραγματικότητα τα προϊόντα CBD δεν είναι εθιστικά, αλλά υπάρχουν κίνδυνοι από την υπερβολική ή λανθασμένη χρήση τους, ακριβώς όπως και για όλα τα φαρμακευτικά σκευάσματα. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Journal of Drug andAlcohol Dependence το 2017, δεν παρατηρήθηκαν σημάδια εξάρτησης σε χρήστες που κατανάλωσαν διάφορες δόσεις CBD. Επομένως, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι προκαλεί στέρηση ή εθισμό, παρά μόνο αν ο χρήστης κάνει υπερβολική χρήση σε τακτική βάση. Παρ’ όλο που σωματικά η CBD δεν είναι εθιστική, είναι πολύ σημαντικό να εξετάσουμε το ενδεχόμενο ψυχολογικής εξάρτησης.

Μύθος 6: Η φαρμακευτική κάνναβη μπορεί να αντικαταστήσει τα φάρμακα που χορηγούνται με συνταγή ιατρού.

Η χορήγηση, δοσολογία και η διάρκεια της θεραπείας με προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης γίνεται αποκλειστικά από τον θεράποντα ιατρό, με στόχο την αποτελεσματική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και την ασφάλεια του ασθενούς. Για τον λόγο αυτό, τα σκευάσματα φαρμακευτικής κάνναβης υπόκεινται, όπως όλα τα φάρμακα, στη φαρμακευτική νομοθεσία, ενώ εντάσσονται στα σκευάσματα δίγραμμης συνταγογράφησης, προκειμένου να διασφαλιστεί η ορθή χρήση τους. Συνεπώς, δεν τίθεται θέμα αντικατάστασης των συνταγογραφούμενων φαρμάκων με σκευάσματα φαρμακευτικής κάνναβης.

Μύθος 7: Η φαρμακευτική κάνναβη είναι παράνομη στην Ελλάδα.

Η χρήση της κάνναβης γενικά για ψυχαγωγικούς σκοπούς παραμένει παράνομη στην Ελλάδα. Όμως το 2017, νομιμοποιήθηκε για πρώτη φορά η χρήση της φαρμακευτικής κάνναβης, ενώ η καλλιέργεια, η επεξεργασία, η εμπορία και η εξαγωγή της τον Μάρτιο του 2018. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες εξελίξεις επιτρέπεται η παραγωγή τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης και κατ’ εξαίρεση εγκρίνεται ενιαία η παραγωγή, κατοχή, μεταφορά, αποθήκευση, προμήθεια των πρώτων υλών και των ουσιών των ποικιλιών κάνναβης του είδους Cannabis sativa L περιεκτικότητας σε THC άνω του 0,2%, με αποκλειστικό σκοπό είτε την προμήθεια του κρατικού μονοπωλίου και τη διάθεσή τους για ιατρικούς σκοπούς είτε την εξαγωγή τους.

Επιμέλεια: Νεκταρία Καρακώστα, Δημοσιογράφος Υγείας

Πηγές 

1.     Medical marijuana. NIH National Center for Complementary and Integrative Health website. https://nccih.nih.gov/health/marijuana. Accessed January 21, 2015.

2.     Cannabis (Marijuana) and Cannabinoids: What you Need to Know NIH National Center for Complementary and Integrative Health website. https://www.nccih.nih.gov/health/cannabis–marijuana–and–cannabinoids–what–you–need–to–know

3.     https://www.who.int/substance_abuse/facts/cannabis/en/

4.     https://www.eof.gr/c/document_library/get_file?uuid=0c6a14ba-9ac3-4c41-94c6-abb1c582e73d&groupId=12225

5.     https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/fda-approves-first-drug-comprised-active-ingredient-derived-marijuana-treat-rare-severe-forms

6.     Oral cannabidiol does not produce a signal for abuse liability in frequent marijuana smokers, Journal of Drug and Alcohol Dependence, Volume 172, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0376871616310456?via%3Dihub