Οι επιπτώσεις της υπερ-απολύμανσης στην άμυνα του οργανισμού μας

Υπάρχει μακρά και έντονη επιστημονική συζήτηση για το κατά πόσο η υπερβολική απολύμανση του περιβάλλοντός μας, ιδιαίτερα κατά την παιδική ηλικία, επηρεάζει αρνητικά το ανοσοποιητικό μας σύστημα και κατά συνέπεια την άμυνα του οργανισμού μας.

Σύμφωνα με την ‘’υπόθεση υγιεινής’’ (hygiene hypothesis), που έχει διατυπωθεί εδώ και αρκετά χρόνια, η υπερβολική καθαριότητα κατά την παιδική ηλικία οδηγεί σε λιγότερες μολύνσεις από βακτήρια και ιούς και σε λιγότερη έκθεση σε αλλεργιογόνες ουσίες, με αποτέλεσμα το ανοσοποιητικό σύστημα του παιδιού, που βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, να μη δέχεται τα κατάλληλα ερεθίσματα για την ανάπτυξή του και να παραμένει αδύναμο. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους της σημαντικής αύξησης της συχνότητας εμφάνισης του άσθματος και άλλων αλλεργιών, καθώς και πολλών αυτοανόσων και φλεγμονωδών νοσημάτων, που παρατηρήθηκε κατά τον προηγούμενο αιώνα με τη βελτίωση αφ‘ ενός του βιοτικού επιπέδου που επέφερε η βιομηχανική επανάσταση και αφ‘ ετέρου των συνθηκών υγιεινής διαβίωσης.

Είναι γεγονός ότι πολλοί από τους νέους κανόνες υγιεινής, όπως π.χ. η χλωρίωση του νερού, η σωστή αποχέτευση των λυμάτων κ.λπ., συνέβαλαν σημαντικά στη μείωση σοβαρών λοιμωδών νοσημάτων και επιδημιών που μάστιζαν την ανθρωπότητα, όμως η υπερβολική απολύμανση του σώματός μας και του περιβάλλοντος στερεί τον οργανισμό μας από τη δυνατότητα ανάπτυξης του μικροβιώματός του, δηλαδή της πολύ χρήσιμης φυσιολογικής μικροβιακής χλωρίδας του φιλοξενείται στον οργανισμό μας (δέρμα, έντερο, μύτη, μάτια, κόλπος κ.ά.).

Τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν ελεύθερα στην ύπαιθρο σε υποανάπτυκτες χώρες, όπου ελάχιστα μέτρα καθαριότητας επικρατούν, παρουσιάζουν σημαντικά μικρότερη συχνότητα άσθματος και άλλων αλλεργιών, σε σύγκριση με παιδιά αναπτυγμένων χωρών που μεγαλώνουν σε περιβάλλον που επικρατούν αυστηροί κανόνες καθαριότητας. Βέβαια, τα αποτελέσματα αυτά έχουν αμφισβητηθεί από άλλους επιστήμονες, που αποδίδουν τις διαφορές αυτές σε άλλους συνυπάρχοντες παράγοντες.

Με βάση, λοιπόν, τα υπάρχοντα δεδομένα δεν θα πρέπει να είμαστε τόσο σχολαστικοί και εμμονικοί με την υπερ-καθαριότητα και να αφήνουμε ελεύθερα τα παιδιά να μεγαλώνουν στο φυσικό τους περιβάλλον, χωρίς υπερβολές και ακρότητες.