Εμβολιασμός: Ενίσχυση φυσικής ανοσοποίησης

Αικατερίνη Μιχ. Αναπλιώτη
Ιατρός Πνευμονολόγος – Φυματιολόγος,
Β’ Πνευμονολογική Κλινική Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center,
Ιδιώτης Πνευμονολόγος
k.anaplioti@gmail.com

Τα εμβόλια, είναι ένας τρόπος αποτροπής ορισμένων σοβαρών ή και θανατηφόρων λοιμώξεων. Όταν κάνουμε εμβόλια, αυτό ονομάζεται εμβολιασμός ή ανοσοποίηση.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι εμβολίων. Όλα όμως, καθιστούν τον οργανισμό ικανό να παράγει αντισώματα, όπως θα έκανε ο ίδιος με φυσικό τρόπο, εάν είχαμε κάποια λοίμωξη. Παράλληλα όμως, προετοιμάζουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα, για την καταπολέμηση μικροοργανισμών, σε μελλοντική μας επαφή μαζί τους.

Λόγω της ειδικότητας μου (Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος), θα αναφερθώ σε 5 βασικά εμβόλια τα οποία ως επί το πλείστον αφορούν στο αναπνευστικό σύστημα:

✤ Εμβόλιο κατά του πνευμονιόκοκκου: Προστατεύει από το μικρόβιο του πνευμονιόκοκκου και τις λοιμώξεις που προκαλεί, όπως πνευμονία και μηνιγγίτιδα. Είναι απαραίτητο κυρίως σε βρέφη, άτομα άνω των 65 ετών, άτομα με χρόνιες παθήσεις όπως ΧΑΠ, άσθμα, καρδιολογικές, ΣΔ, νεφρική ή ηπατική δυσλειτουργία, ανοσοκαταστολή, καπνιστές, επαγγελματίες υγείας. Υπάρχουν 3 τύποι εμβολίων: Το συζευγμένο (PCV13) για βρέφη και παιδιά, το πολυσακχαριδικό (PPSV23) για ενήλικες και ομάδες υψηλού κινδύνου καθώς και το νέο μονοδοσικό εμβόλιο Apexxnar ή Prevenar 20 (PCV20) για ενήλικες άνω των 65 ετών, αντικαθιστώντας ή συμπληρώνοντας παλαιότερα σχήματα.

✤ Εμβόλιο κατά της γρίπης ή αντιγριπικό. Είναι το σημαντικότερο μέσο πρόληψης της εποχικής γρίπης και συνίσταται κυρίως σε άτομα άνω των 60 ετών, έγκυες, παιδιά, άτομα με χρόνιες παθήσεις, επαγγελματίες υγείας, άτομα που φροντίζουν ευπαθείς ομάδες. Χορηγείται ετησίως και περιέχει αδρανοποιημένα στελέχη του ιού της γρίπης, ενώ είναι ασφαλές και δεν προκαλεί νόσο. Χορηγείται ενδομυϊκά και γίνεται ιδανικά, πριν την έναρξη του επιδημικού κύματος της γρίπης Οκτώβριο- Νοέμβριο . Μειώνει τον κίνδυνο νόσησης, σοβαρών επιπλοκών και θανάτων από γρίπη, προστατεύοντας παράλληλα την κοινότητα και ειδικά τις ευάλωτες ομάδες. Σύμφωνα με οδηγία του ΠΟΥ και εφαρμογή στην Ελλάδα, φέτος τα εμβόλια που θα χρησιμοποιηθούν είναι κυρίως τριδύναμα. Αυτό οφείλεται στο ότι ένα από τα στελέχη της γρίπης τύπου Β (η γραμμή B/Yamagata) δεν ενδημεί πλέον με επάρκεια για να προκαλεί ανησυχία — οπότε δεν θεωρείται ότι χρειάζεται να συμπεριλαμβάνεται

✤ Πρόσφατα, εγκρίθηκε το εμβόλιο κατά του RSV (αναπνευστικού συγκυτιακού ιού), ο οποίος μέχρι τώρα, αντιμετωπιζόταν μόνο με συμπτωματική θεραπεία. Το εμβόλιο αυτό στηρίζεται στην ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος να παράγει αντισώματα κατά του ιού μέσα από την τεχνολογία των πρωτεϊνικών υπομονάδων. Στοχεύει στην πρωτεΐνη F του RSV «κλειδί» για να προσκολλάται και να εισέρχεται ο ιός στα κύτταρα του αναπνευστικού, προκαλώντας νόσο. Είναι 1 δόση, χορηγείται σε άτομα ≥75 ετών (±5 έτη ανάλογα με άλλες συνυπάρχουσες παθήσεις) και διαρκεί έως 3 έτη, σύμφωνα με τις νεότερες οδηγίες. Δεν συνιστάται η συγχορήγησή του με τα εμβόλια γρίπης, πνευμονιόκοκκου ή κορονοϊού.

✤ Εμβόλιο κατά του κορονοϊού, βοηθάει στην ηπιότερη ή άτυπη νόσηση από τον ιό SARS Cov2 και προστατεύει ιδίως άτομα > 65 ετών, άτομα με χρόνια νοσήματα καθώς και επαγγελματίες υγείας.

✤ Εμβόλιο κατά του κοκκύτη, το οποίο χορηγείται σε συνδυασμό με εμβόλια διφθερίτιδας και τετάνου. Συνιστάται σε όλα τα παιδιά, εφήβους και ενήλικες. Ο κοκκύτης, είναι μια εξαιρετικά μεταδοτική ασθένεια, που χαρακτηρίζεται από έντονο βήχα και παρουσιάζει πλέον επιδημικές εξάρσεις.

Ο εμβολιασμός παραμένει μία από τις πιο αποτελεσματικές και ασφαλείς παρεμβάσεις στη δημόσια υγεία, με τεράστια συμβολή στη μείωση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας από λοιμώδη νοσήματα. Η συστηματική ενημέρωση, η ενίσχυση της εμπιστοσύνης του κοινού και η συνεχής επιστημονική έρευνα είναι απαραίτητες προϋποθέσεις ώστε να διασφαλιστεί η ευρεία αποδοχή και η σωστή εφαρμογή των εμβολιαστικών προγραμμάτων. Η επένδυση στην πρόληψη μέσω του εμβολιασμού δεν προστατεύει μόνο το άτομο αλλά και την κοινότητα, αποτελώντας θεμέλιο λίθο για ένα υγιές μέλλον. Θα πρέπει εδώ να τονίσω, ότι οι οδηγίες για εμβολιασμό είναι πολύπλοκες και θα πρέπει να γίνονται από τον θεράποντα ιατρό, ο οποίος θα καθορίσει το κατάλληλο και εξατομικευμένο εμβολιαστικό σχήμα.